Những cuộc khủng hoảng đa tầng đã buộc hàng chục triệu người dân phải rời bỏ nhà cửa đến nơi khác trong chính đất nước mình để lánh nạn trong năm 2022. Theo các tổ chức giám sát, đây là con số cao nhất từng được ghi nhận từ trước đến nay.

Theo báo cáo chung của Trung tâm Giám sát di cư nội địa (IDMC) và Hội đồng Di cư Na Uy (NRC), số người di cư trong nước trong năm 2022 là 71,1 triệu người, tăng 20% so với một năm trước và cao nhất từ trước đến nay. 

Trong đó, 60,9 triệu lượt người lần đầu di cư, một số trường hợp buộc phải di chuyển nhiều lần trong năm. Con số này tăng 60% so với khoảng 38 triệu lượt người vào năm 2021.

Giám đốc IDMC, bà Alexandra Bilak, đánh giá đây là con số cao kỷ lục. Giải thích cho điều này, bà Bilak cho rằng tình trạng gia tăng số người di cư trong nước chủ yếu là do ảnh hưởng của cuộc xung đột tại Ukraine, lũ lụt tại Pakistan, các cuộc xung đột trên khắp thế giới cũng như một số thảm họa xảy ra bất ngờ từ khu vực châu Mỹ đến Thái Bình Dương.

Năm 2022, số lượng người di cư trong nước để tránh các cuộc xung đột đã tăng lên 28,3 triệu người trên thế giới, gần gấp đôi so với một năm trước đó và cao hơn 3 lần so với mức trung bình hằng năm trong thập niên qua. 

Ngoài ra, 8 triệu người dân cũng đã buộc phải rời bỏ nhà cửa do tình trạng lũ lụt nghiêm trọng tại Pakistan. Khu vực châu Phi cận Sahara cũng chứng kiến khoảng 16,5 triệu người phải rời khỏi nơi cư trú, trong đó hơn một nửa là do các cuộc xung đột tại CHDC Congo và Ethiopia.

Số người di cư trong nước có thể vẫn sẽ tăng trong năm nay, một phần là do các cuộc xung đột mới như giao tranh tại Sudan. Theo số liệu của Liên hợp quốc, hơn 700.000 người đã phải di tản trong nước kể từ khi cuộc giao tranh nổ ra hôm 15/4, trong khi đó có khoảng 150.000 người khác đã phải di cư sang nước ngoài. Bà Bilak cho biết, số lượng người di tản ghi nhận kể từ khi giao tranh nổ ra tại Sudan đã bằng với số lượng người ghi nhận trong cả năm 2022 tại quốc gia này.

Bên cạnh đó, thiên tai vẫn tiếp tục là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các trường hợp di cư trong nước mới. Năm 2022 ghi nhận 32,6 triệu người di cư do các thảm họa thiên nhiên và khí hậu, tăng 40% so với năm 2021.

Người đứng đầu NRC, ông Jan Egeland đánh giá các xung đột và thảm họa thiên nhiên xảy ra vào năm ngoái đã làm trầm trọng thêm tình trạng bấp bênh và bất bình đẳng vốn tồn tại từ trước, dẫn tới tình trạng di cư trong nước ở quy mô chưa từng thấy. Ông cho rằng các cuộc xung đột cũng đã châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu, ảnh hưởng nặng nề nhất đến những người phải di cư trong nước. Chính điều này đã làm suy yếu đi những tiến bộ đạt được trong nhiều năm, trong nỗ lực giảm nạn đói và suy dinh dưỡng toàn cầu.