Khủng hoảng không bắt đầu từ truyền thông (NXB Dân trí, RIO Book) của tác giả Lê Quốc Vinh là cuốn sách về quản trị truyền thông bằng triết lý chính trực, minh bạch và nhân văn vừa ra mắt bạn đọc vào cuối tuần qua tại Hà Nội.

Với gần 30 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực truyền thông và báo chí, Lê Quốc Vinh đã trực tiếp đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp, tập đoàn trong nước và nước ngoài trong việc xử lý các cuộc khủng hoảng lan truyền trên truyền thông. Toàn bộ những bài học quý báu trên hành trình ấy đã được đúc kết trong cuốn sách này.

Từ một người làm PR chuyên nghiệp

Lê Quốc Vinh cho biết: "Tôi bắt đầu thực hành PR (quan hệ công chúng) chuyên nghiệp từ năm 1998, dù trước đó đã tham gia một số dự án hỗ trợ các thương hiệu nước ngoài với tư cách tư vấn viên tự do. Tôi sớm nhận ra những sự khác biệt về tư duy quản trị truyền thông giữa những người làm PR ở Việt Nam và những người khách hàng ngoại quốc, nhân viên PR của các công ty đa quốc gia".

Theo ông Vinh, sự tiếp cận có phần tay ngang từ những thế hệ ban đầu của ngành quan hệ công chúng đã phải trả giá sau này, khi người ta nhìn nhận sai lầm vai trò của những người đóng vai trò xử lý khủng hoảng nhưng thực chất là những mắt xích trung gian, những "fixer" (người sửa chữa) dàn xếp rút bài tiêu cực trên báo chí. Thực tế, những phương pháp xử lý khủng hoảng bằng cách ngăn chặn thông tin tiêu cực xuất hiện trên báo chí và truyền thông không những không mang lại những kết quả tích cực cho doanh nghiệp, mà còn chứa đựng nhiều hệ lụy dài lâu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, danh dự và cả niềm tin của công chúng.

"Tôi nhận ra rằng, nguyên nhân cơ bản của sai lầm này đến từ nhận thức sai lệch về PR, với tư duy rằng PR là tạo ra vầng hào quang lấp lánh cho doanh nghiệp và cá nhân trên các phương tiện truyền thông, trong khi bản chất của nó là quản trị mối quan hệ tích cực giữa thương hiệu và các nhóm đối tượng liên quan" - tác giả Khủng hoảng không bắt đầu từ truyền thông đặt vấn đề - "Cách hiểu phiến diện về vai trò của PR khiến người ta nghĩ đơn giản rằng, xử lý khủng hoảng nghĩa là chỉ cần không xuất hiện thông tin tiêu cực về thương hiệu trên báo chí, truyền thông là đủ".

Thực trạng này đã hối thúc Lê Quốc Vinh viết một cuốn sách về quản trị khủng hoảng truyền thông, nhưng không phải với hệ thống lý thuyết khô cứng, mà ứng dụng lý thuyết trong những bài học thực tiễn đã diễn ra trong nước và quốc tế. Cuốn sách đưa ra những góc nhìn đúng đắn về bản chất của khủng hoảng truyền thông và cách phòng tránh, cũng như đối mặt khi khủng hoảng nổ ra.

Như lời chuyên gia truyền thông Nguyễn Đình Thành, "tác giả Lê Quốc Vinh đã mách nước cho người đọc cách phòng chống khủng hoảng từ sớm và tự tin đối mặt với các tình huống xấu bằng cách xây dựng một thương hiệu nhân bản, làm cho cái "hiệu" của bạn được "thương", bằng truyền thông chủ động, sử dụng quan hệ với báo chí, truyền thông hai chiều, truyền thông cân đối để trong ấm ngoài êm, cũng như xây dựng kênh truyền thông khẩn nguy và cuối cùng là làm thế nào để khôi phục lại niềm tin đã mất".

Đến 3 trụ cột cốt lõi

Theo Lê Quốc Vinh, có một triết lý toàn diện luôn bao trùm lên mọi hoạt động của doanh nghiệp. Triết lý này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực truyền thông, nơi mà mỗi hành động và lời nói đều ảnh hưởng đến hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp.

"Với 3 trụ cột chính: chính trực, minh bạch và nhân văn, triết lý vận hành này không chỉ định hình các doanh nghiệp phản ứng trước khủng hoảng, mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững", ông Vinh nhấn mạnh.

Trụ cột đầu tiên là chính trực, Lê Quốc Vinh cho rằng chính trực có thể được định nghĩa một cách đơn giản là làm điều đúng đắn ngay cả khi không ai biết. Điều này đòi hỏi sự trung thực trong mọi hành động, ngay cả khi điều đó có thể gây một phần thiệt hại cho bản thân doanh nghiệp.

Tuy nhiên, chính trực không chỉ đơn thuần là hành động phản ứng khi có khủng hoảng xảy ra. Đây cũng là một trong những nguyên tắc cốt lõi trong hoạt động kinh doanh hàng ngày, giúp giảm thiểu rủi ro và tạo ra lòng tin từ phía khách hàng.

Trong khi đó, trụ cột thứ hai được nhấn mạnh trong sách là nhân văn. Ở đây, nhân văn đồng nghĩa với việc đặt lợi ích của con người ở vị trí trung tâm của mọi kế hoạch hành động. Lê Quốc Vinh nói: "Một phần của nguyên lý nhân văn là sự cảm thông và thấu hiểu vấn đề từ góc nhìn của người bị ảnh hưởng. Đây cũng là những nguyên lý cơ bản trong cách ứng xử".

Cuối cùng là trụ cột minh bạch. Thực tế chứng minh sự thiếu minh bạch trong việc cung cấp thông tin đầy đủ đã dẫn đến nhiều cuộc khủng hoảng truyền thông không đáng có. Hoặc nói cách khác, khủng hoảng thường bắt nguồn từ những khoảng trống thông tin, tức là những thông tin thiếu sót hoặc không đầy đủ.

Nói rộng ra, Lê Quốc Vinh khẳng định triết lý chính trực, minh bạch và nhân văn không chỉ quan trọng trong quá trình ứng phó với khủng hoảng, mà còn là nền tảng trong hoạt động hàng ngày của mọi doanh nghiệp.

"Chính trực giúp tạo dựng và duy trì lòng tin ban đầu từ công chúng, đối tác và nhân viên, đồng thời xây dựng nền tảng vững chắc cho mọi quyết định và hành động của doanh nghiệp. Nhân văn bảo đảm rằng mọi quyết định đều được xem xét và ưu tiên lợi ích của con người, từ khách hàng đến nhân viên lẫn cộng đồng xung quanh, tạo nên một môi trường làm việc và kinh doanh bền vững và có trách nhiệm. Minh bạch giúp công chúng hiểu rõ và tin tưởng vào các quyết định và hành động của doanh nghiệp, từ đó duy trì và củng cố niềm tin của họ", tác giả Lê Quốc Vinh khẳng định.