Romeo và Juliet: Có xa lạ với khán giả Việt Nam?

Tối hôm qua (10/5), vở Romeo và Juliet do diễn viên ngoại quốc biểu diễn đã diễn suất cuối cùng. Trong 8 suất diễn tại TP.HCM, nếu quan sát, chúng ta sẽ thấy có 2 đối tượng khán giả khác nhau, một bên xa lạ, một bên thân thuộc.
11/05/2009 09:31

(TT&VH) - Vào lúc 20h tối hôm qua (10/5), tại Nhà hát Kịch TP.HCM (30 Trần Hưng Đạo, Q.1), Romeo và Juliet đã diễn suất cuối cùng, trước khi có 3 suất diễn tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào 2 ngày 13 và 14/5. Trong 8 suất diễn tại TP.HCM, nếu quan sát, chúng ta sẽ thấy có 2 đối tượng khán giả khác nhau, một bên xa lạ, một bên thân thuộc.

Kịch thơ… không học khó xem?

Các tác phẩm kịch của đại thi hào William Shakespeare (1564 - 1616) thường viết bằng thơ, một thứ ngôn ngữ bay bổng và súc tích, đến mức, người Anh lúc đương thời (thế kỷ 16 - 17) nghe cũng rất khó hiểu, nếu không được làm quen. Theo lịch sử dịch thuật và nghiên cứu văn học, thì các tác phẩm của Shakespeare liên tục được dịch và chú giải từ tiếng Anh cổ sang tiếng Anh hiện tại, để người Anh đương thời có thể cảm nhận được. Cho nên, khi đi xem Romeo và Juliet - dù bằng tiếng Anh, thì những người có thông tin sẽ hỏi liền: đó là tiếng Anh của bản dịch năm nào? Do ai dịch? Nếu muốn diễn lại chính những kịch bản cổ, thì người xem trong cộng đồng tiếng Anh, bắt buộc phải đọc các phụ đề chú giải, vì ngôn ngữ ngày nay rất khác xưa.

Điều này đã diễn ra với vở Romeo và Juliet của đạo diễn Paul Stebbings, khi đa phần các khán giả phổ thông mua vé đi xem, do không được làm quen với văn bản thơ của tác phẩm, nên cảm thấy ngôn ngữ quá cổ xưa, khó hiểu.

Chị Thu Phương, giáo viên tiếng Anh ở quận 3, nói rằng mình xem phim hoặc ti vi bằng tiếng Anh thì không cần tiếng Việt, nhưng khi xem vở kịch này, dù rất quen thuộc, đã đọc 2 lần trước đây, thì cũng phải kết hợp việc nghe với đọc phụ đề. Cho nên, sự xa lạ của vở kịch này, không phải ở điệu bộ diễn xuất tự nhiên đến khác biệt, hay ở chất quý tộc phương Tây mà vở kịch tạo ra, mà chính là ở ngôn ngữ thơ. Bởi thực tế cho thấy rằng, đa phần khán giả Việt Nam không có thói quen nghe hát thơ hay xem kịch thơ, nên khi ngồi xem bi kịch với những câu thơ du dương, nhiều người đã thấy khó chịu.

Thực chất thì vở Romeo và Juliet này đã chọn một văn bản thơ khá cập nhật, ngôn ngữ tân kỳ, gần gũi. Trong 2 suất diễn buổi trưa, dành cho học sinh các trường quốc tế tại Sài Gòn, do đang được học tác phẩm này, nên họ xem khá tự tin, thoải mái. Phan Long, học sinh lớp 10, Trường Quốc tế Australia - Sài Gòn cho biết mình có thể nghe trực tiếp và hiểu được tác phẩm. Long nói thêm: “Đây là kịch thơ, nên ngôn ngữ không thể giống như phim, nghe cứ tuồn tuột, dễ hiểu; thơ thì nghe phải có hình dung và tưởng tượng mới thấy hay. Khi bắt đầu học thơ, tụi em cũng chán lắm, nhưng khi được làm quen dần dần, thì thấy có những cái thú vị riêng”.

Chia đôi khán giả?

“Trước khi nhận vé đi xem vở kịch này, tụi em đã được thầy cô phụ trách bộ môn giảng giải và gợi ý khá cặn kẽ về độ khó của tác phẩm. Em cũng đã từng xem Romeo và Juliet qua đĩa tư liệu của trường, do một đoàn kịch Việt Nam diễn, nhưng em thích người Tây diễn hơn, vì sự tự nhiên. Nếu tác phẩm này không được giới thiệu trước trong lớp học, chắc chắn xem không dễ dàng thấy hay” - Đỗ Hoàng Việt, lớp 10, Trường Quốc tế Australia - Sài Gòn nói.

Nhà sản xuất Grantly Read Marshall cho biết, dù không đạt mức lý tưởng như một vài thành phố khác, nhưng ông hài lòng về khán giả tại TP.HCM, việc bán vé như vậy là chấp nhận được. Còn đạo diễn Lê Quý Dương thì rất hài lòng vì “kịch Tây ở Việt Nam đã bắt đầu có khán giả thực sự; tương lai chắc sẽ tốt hơn”. Bởi với những người xem đã quen với thứ ngôn ngữ kịch sinh hoạt, chỉ mang thông tin và đối thoại bình thường, gặp Romeo và Juliet trong ngôn ngữ thơ, không tẩy chay đã là may mắn. Những người tự nguyện mua vé đi xem, vì ngưỡng mộ tác phẩm, đã được hài lòng về mặt thị giác và diễn xuất, đoàn kịch rất giỏi tay nghề, nhưng về lời thoại thì còn bối rối vì khó gần. Những khán giả là học sinh, được nhà trường bố trí đi xem như một tiết mục ngoại khóa, thì đã tỏ rõ sự ưu trội của mình về mặt ngôn ngữ tác phẩm, vì đã được học.

Nhìn từ hàng ghế khán giả, Lê Quý Dương nói rằng, dường như có sự chia đôi, một bên tỏ ra thân thuộc, một bên còn khá e dè. Cho nên, từ chuyện một đoàn kịch đến lưu diễn, vốn là hoạt động rất bình thường, chúng ta cũng cần chuẩn bị về mặt tâm lý để đón nhận những hình thái nghệ thuật khác với thói quen của mình. Bởi nếu không, những hoạt động nghệ thuật như thế này sẽ khó được diễn ra thường xuyên hơn, và khán giả, chắc chắn sẽ là đối tượng chịu thiệt thòi nhiều nhất.
 
Văn Bảy

Tin cùng chuyên mục

Nhà văn Mộc An: Viết cho thiếu nhi là viết cho tuổi thơ mình

Nhà văn Mộc An: Viết cho thiếu nhi là viết cho tuổi thơ mình

Mới đây, bộ đôi truyện dài "Nếu một ngày chúng tớ biến mất", "Nhạc sĩ đường phố" của chị lại được vinh danh với giải B, Giải thưởng Sách quốc gia 2024. Thể thao và Văn hóa đã gặp lại và có cuộc trò chuyện với chị.

Góc nhìn 365: Một tương lai dừng lại để nối những tương lai

Góc nhìn 365: Một tương lai dừng lại để nối những tương lai

Bức ảnh các bác sĩ đang đứng xung quanh bàn phẫu thuật, thành kính chắp tay cúi đầu, đang được lan truyền khắp nơi trong những ngày qua.

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

"Khai vấn trong từng hơi thở" là cuốn sách thứ hai của tác giả Ruby Nguyen, do Nhà xuất bản Hà Nội và Thái Hà Books ấn hành.

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

Đài PT-TH Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật chính luận đặc biệt mang tên "Khúc quân hành vang mãi non sông" vào 22/12 tại sân Đoan Môn, khu Bảo tồn Di sản Hoàng thành - Thăng Long.

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

"Biến mất" khá lâu trong làng văn, mới đây, nhà văn Phương Trinh - cây bút có dấu ấn trong văn học thiếu nhi - xuất hiện trở lại trong những sách "Bài tập thực hành tiếng Việt", lớp 4 và 5 (NXB Giáo dục).

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

"Đường chim bay" là một danh từ đã có trong một số cuốn từ điển tiếng Việt. "Từ điển tiếng Việt" (Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) định nghĩa là "đường thẳng, là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 điểm xa nhau".

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

UBND tỉnh Quảng Trị đã quyết định phê duyệt Dự án “Công viên Thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải” và Dự án “Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành cổ Quảng Trị".

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của ngành văn hóa, thể thao và du lịch kết nối trực tuyến với 772 điểm cầu trên toàn quốc.

Tin mới nhất

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Đà Nẵng đón Giáng sinh – Chào năm mới 2025 với nhiều chương trình du lịch độc đáo

Chào mừng lễ Giáng sinh và năm mới 2025, các đơn vị du lịch, lưu trú, điểm công cộng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đang có nhiều hoạt động, chương trình độc đáo, hấp dẫn thu hút khách du lịch.

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Du lịch Huế “cất cánh” bằng thế mạnh di sản văn hóa

Năm 2025 là dấu mốc quan trọng đánh dấu bước ngoặt Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, đem đến nhiều vận hội mới cho địa phương.

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Thái Nguyên lần đầu tổ chức Liên hoan ẩm thực các món ăn chế biến từ cây chè

Ngày 16/12/2024, tại thành phố Thái Nguyên, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh tổ chức Liên hoan Ẩm thực mang chủ đề “Trải nghiệm xứ trà, đậm đà bản sắc”.

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Ninh Thuận tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị đồi cát Nam Cương

Đồi cát Nam Cương (xã An Hải, huyện Ninh Phước) nằm cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 7 km về hướng Đông Nam được ví như "tiểu sa mạc Sahara" với cảnh quan và địa hình độc đáo.

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Quảng Bình phát triển du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng

Tỉnh Quảng Bình có nhiều danh lam thắng cảnh kỳ thú, hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Phở và nem “chinh phục” thực khách Italy

Ngày 12/12/2024, Đại sứ quán Việt Nam tại Italy đã phối hợp với Vietnam Airline tổ chức sự kiện “Phở và Nem: Đường đến với ẩm thực Việt Nam - Bay thẳng Việt Nam - Italy từ tháng 7/2025” nhằm quảng bá văn hóa ẩm thực và thúc đẩy du lịch Việt Nam.

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.