Chiếc quan tài thất lạc từ lâu của Ramesses II - vị pharaoh quyền lực nhất Ai Cập cổ đại đã được tìm thấy hơn 3.000 năm sau khi ông qua đời.

Các nhà khảo cổ đã kiểm tra lại một ngôi mộ bằng đá granit bí ẩn được tìm thấy dưới sàn của một trung tâm tôn giáo ở phía đông miền trung Ai Cập và phát hiện ra nó thuộc về Ramesses II.

Được mệnh danh là Ramses Đại đế, triều đại của ông kéo dài từ năm 1279 đến năm 1213 trước Công nguyên đã chứng kiến những bức tượng và tòa nhà khổng lồ được dựng lên ở nơi được đánh dấu là đỉnh cao cuối cùng của quyền lực đế quốc Ai Cập.

Hài cốt của một linh mục cao cấp ban đầu được tìm thấy trong quan tài, nhưng phát hiện mới cho thấy ông đã loại bỏ xác ướp và quan tài của pharaoh để tái sử dụng việc chôn cất.

Nhà Ai Cập học Frédéric Payraudeau - giáo viên và nhà nghiên cứu tại Đại học Sorbonne ở Pháp - đã phát hiện ra điều này trong tháng này sau khi xem xét lại một mảnh đá granit được phát hiện ở Abydos vào năm 2009.

Ông xác định rằng hòn đá, dài 1,5m và dày 7,6cm, có một bản khắc bị bỏ sót có nội dung "của chính Ramses II" - theo một tuyên bố được dịch từ Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp.

"Khi tôi đọc những kết quả này, tôi đã vượt qua sự nghi ngờ. Tôi đã hỏi đồng nghiệp người Mỹ của mình rằng liệu tôi có thể nghiên cứu lại hồ sơ hay không và anh đã chấp nhận vì tính phức tạp của vụ này.

Các đồng nghiệp của tôi tin rằng 'cartouche' (hình vẽ có dạng hình bầu dục với một đường gạch ngang ở một đầu, biểu thị rằng các văn bản kèm theo trong nó là một tên hoàng gia) ở trước từ 'vua' chỉ rõ thầy tế lễ thượng phẩm Menkheperre - người cai trị miền nam Ai Cập vào khoảng năm 1000 trước Công nguyên" - Payraudeau cho biết.

Nhà nghiên cứu cho biết thêm: "Tuy nhiên, loại mực trên bản khắc thực ra có niên đại từ bản khắc trước đó và do đó đã được chỉ định là chủ sở hữu đầu tiên của nó".

Ông tiếp tục giải thích rằng các bản khắc của Book of Doors - câu chuyện khai tâm dành riêng cho các vị vua trong thời đại Ramses, cũng được khắc trên quan tài.

Payraudeau nói: "Cartouche hoàng gia có tên đăng quang của Ramesses II, dành riêng cho ông, nhưng điều này đã bị che giấu bởi viên đá và bởi một bản khắc thứ hai, được thêm vào trong quá trình tái sử dụng".

Các nhà khảo cổ từ lâu đã biết rằng Ramsses II được chôn trong một chiếc quan tài bằng vàng, bị đánh cắp ở thời Cổ đại và chuyển đến một quan tài bằng thạch cao, sau đó đã bị phá hủy.

Hàng nghìn mảnh được đặt bên trong quan tài lớn bằng đá granit đã bị Menkheperrê đánh cắp 200 năm sau để tái sử dụng.

Payraudeau cho biết: "Phát hiện này là bằng chứng mới cho thấy vào thời điểm này, Thung lũng các vị Vua không chỉ là đối tượng của nạn cướp bóc mà còn là nơi các vị vua tiếp theo tái sử dụng các đồ vật tang lễ".

Ramsses II là nhà cai trị quyền lực và nổi tiếng nhất của Ai Cập cổ đại. Được những người kế nhiệm gọi là "Tổ tiên vĩ đại", ông đã lãnh đạo một số cuộc thám hiểm quân sự và mở rộng Đế quốc Ai Cập trải dài từ Syria ở phía Đông đến Nubia ở phía Nam. Ông là pharaoh thứ ba của Vương triều thứ 19 của Ai Cập.

Các nhà khoa học từ Ai Cập và Anh đã tái tạo khuôn mặt của Ramesses II vào năm 2022 bằng cách sử dụng mô hình 3D hộp sọ của ông để tạo dựng lại các đặc điểm của ông.

Sau đó, họ đảo ngược quá trình lão hóa, quay ngược đồng hồ gần nửa thế kỷ để lộ ra khuôn mặt của ông ở thời đỉnh cao quyền lực.

Kết quả là "tái tạo khuôn mặt khoa học" đầu tiên của pharaoh dựa trên ảnh chụp CT hộp sọ của ông.

Sahar Saleem của Đại học Cairo, người tạo ra mô hình 3D của hộp sọ, cho biết kết quả cho thấy một nhà cai trị "rất đẹp trai".

Saleem nói: "Trí tưởng tượng của tôi về khuôn mặt của Ramesses II bị ảnh hưởng bởi khuôn mặt của mẹ ông ấy.

Tuy nhiên, việc tái tạo khuôn mặt đã giúp mang lại khuôn mặt sống động cho xác ướp.

Tôi thấy khuôn mặt được tái tạo là một người Ai Cập rất đẹp trai với những đặc điểm trên khuôn mặt đặc trưng của Ramesses II - chiếc mũi rõ nét và quai hàm khỏe mạnh".

Caroline Wilkinson, Giám đốc Face Lab tại Đại học Liverpool John Moores, nơi đã xây dựng lại khuôn mặt của pharaoh, đã mô tả quá trình khoa học.

Cô nói: "Chúng tôi lấy mô hình chụp cắt lớp vi tính (CT) của hộp sọ, cho chúng tôi hình dạng 3D của hộp sọ mà chúng tôi có thể đưa vào hệ thống máy tính của mình.

Sau đó, chúng tôi có cơ sở dữ liệu về giải phẫu khuôn mặt được lập mô hình sẵn mà chúng tôi nhập và sau đó thay đổi để phù hợp với hộp sọ.

Vì vậy, về cơ bản chúng tôi đang tạo dựng khuôn mặt, từ bề mặt hộp sọ đến bề mặt khuôn mặt, thông qua cấu trúc cơ và các lớp mỡ, và cuối cùng là lớp da".

Dự án này là dự án thứ hai thuộc loại này được Sahar giám sát gần đây, sau khi nhà điêu khắc hoàng gia Christian Corbet hoàn thành việc tái tạo khoa học khuôn mặt của Tutankhamun.

Theo Caroline: "Việc đặt khuôn mặt lên xác ướp của nhà vua sẽ nhân cách hóa ông và tạo ra sự gắn kết, cũng như khôi phục di sản của ông.

Vua Ramesses II là một chiến binh vĩ đại đã cai trị Ai Cập trong 66 năm và khởi xướng hiệp ước đầu tiên trên thế giới".