Vô cùng nổi tiếng với độc giả trong nửa thế kỷ qua, bộ Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam vừa được Đông A Books và NXB Hội Nhà văn in lần thứ 10, bản đầy đủ, với 201 truyện chính, kèm phần Nghiên cứu và Khảo dị, bổ sung minh họa.

Trong quá khứ, bộ sách này được biên soạn và xuất bản trong thời gian 25 năm tính từ năm 1957 in tập 1 đến năm 1982 công bố trọn vẹn 5 tập. Người biên soạn - GS.Nguyễn Đổng Chi - là một trong những nhà văn hóa dân gian hàng đầu, là người đầu tiên xâu chuỗi các mô típ truyện cổ tích Việt Nam với cổ tích của nhiều nước. Tác phẩm này được đánh giá là "công trình nghiên cứu folklore đã trở thành cổ điển", rất quen thuộc với giới nghiên cứu chuyên sâu lẫn bạn đọc phổ thông.

Bộ sách gồm 201 truyện cổ tích chia đều 5 tập, được tuyển chọn theo hệ thống nhất định: Nguồn gốc sự vật; Sự tích đất nước Việt; Sự tích các câu ví; Thông minh tài trí và sức khỏe; Sự tích anh hùng nông dân; Truyện phân xử; Truyện thần tiên, ma quỷ và phù phép; Truyện đền ơn trả oán; Tình bạn, tình yêu và nghĩa vụ; Truyện vui tươi dí dỏm.

Tất cả đều là những truyện tiêu biểu, đặc sắc trong kho tàng cổ tích Việt Nam rộng lớn, nhưng qua lời kể của học giả Nguyễn Đổng Chi, chúng trở thành  những kiệt tác ngắn gọn và tinh khiết. Cách kể của ông hồn nhiên mà sinh động, có ít nhiều vẻ dân dã và phong cách cổ, kết hợp được niềm hứng khởi, ngây thơ của người kể chuyện dân gian và sự biến hóa, linh hoạt của một nhà văn.

Sau mỗi truyện chính, tác giả đều bổ sung các dị bản trong phần Khảo dị, nhằm so sánh điểm dị biệt giữa các truyện chính với hàng trăm truyện cổ dân gian Đông Tây khác. Điều này mang đến một góc nhìn tổng quan về hệ thống truyện cổ dân gian vô cùng phong phú của nhân loại. Phần Khảo dị đã góp phần tạo nên giá trị đặc biệt cho bộ sách.

Ngoài các truyện cổ tích kèm dị bản, phần Nghiên cứu của bộ sách được in ở đầu tập 1 và cuối tập 5 giúp bạn đọc hiểu về bản chất, lai lịch, lịch sử phát triển, đặc điểm tư tưởng, nghệ thuật của truyện cổ nói chung và cổ tích nói riêng… Ở cuối mỗi tập, còn có các bài đánh giá, phân tích giá trị bộ sách của các chuyên gia trong và ngoài nước.

So với những lần in trước đây, trong bản in lần thứ 10, nội dung sách được chỉnh lý kỹ lưỡng. Đặc biệt, bản in lần này đã chuyển phần tên riêng nước ngoài bằng tên nguyên gốc. Ngoài ra, bản in lần thứ 10 được bổ sung minh họa của hai họa sĩ Phạm Ngọc Tuấn và Phạm Ngọc Tân với cách minh họa sinh động, đậm chất dân gian.

PGS Vũ Ngọc Khánh nhận xét về bộ sách của học giả Nguyễn Đổng Chi: "Cách kể của anh hồn nhiên mà sinh động, có ít nhiều vẻ dân dã và phong cách cổ. Ở những trang mở đầu và kết luận bộ Kho tàng, anh đã lưu ý đến những đặc trưng của cổ tích: Tính chất cổ của sự việc, của hình tượng, bản sắc dân tộc của câu chuyện, và trình độ tư tưởng và nghệ thuật cao trong đối sánh với các loại hình tự sự dân gian khác.

Khi kể chuyện, anh đã tỏ ra tôn trọng những đặc điểm mà anh nêu ra. Đồng thời, anh vẫn có tư cách của một nhà văn. Cách kể của anh mộc mạc, có vẻ biến hóa, và điều đáng quý hơn cả: Rất đáng tin".

Giáo sư Nguyễn Đổng Chi (1915 - 1984) là học giả có sự nghiệp trải rộng từ sáng tác văn học, nghiên cứu văn học, nghiên cứu lịch sử, nghiên cứu Hán - Nôm, khảo cổ… Cống hiến nổi bật hơn cả của ông là ở lĩnh vực sưu tầm, nghiên cứu văn học, văn hóa dân gian. Ông được Nhà nước Việt Nam trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 năm 1996.