(Thethaovanhoa.vn) - Luận về các phái ở người Trung Hoa và Đàng Ngoài là cuốn sách được viết vào năm 1750 bởi nhà truyền giáo người Italy Adriano di St.Tecla, người đã có hơn 30 năm sống ở vương quốc Đàng Ngoài (miền Bắc Việt Nam) trong thế kỷ XVIII.

• 'Truyện tranh' 'Lục Vân Tiên' hồi hương sau trăm năm trên đất Pháp
• Bản thảo tranh Lục Vân Tiên - phát hiện sau 120 năm

Thế kỷ XVII là một thế kỷ đặc biệt về đời sống chính trị, đức tin, tín ngưỡng và cách mạng với nhiều quốc gia châu Á. Vào khoảng giữa thế kỷ này, khá nhiều nhà truyền giáo châu Âu đã rải khắp một vòng cung rộng lớn trên những địa bàn từ Trung Hoa, Philippines, Nhật Bản đến Việt Nam.

Trong hành trình của mình, họ tạo ra một diễn trình giao thoa văn hóa độc đáo giữa các dân tộc châu Á và Châu Âu, đồng thời tạo ra một loạt các văn bản, bản dịch, chú giải, bản đồ, sách biên niên, tư liệu tiền dân tộc học... được ấn hành ngay tại châu Á, cũng như tại châu Âu trong thời gian sau đó.

Quãng thời gian ròng rã 30 năm ở Đàng Ngoài đủ để Adriano Di St. Tecla, nhà truyền giáo dòng "Augustine chân đất", nghiên cứu, chiêm nghiệm và có những mô tả rất chân xác và giá trị về đời sống văn hóa, tín ngưỡng và tôn giáo của người dân miền Bắc Việt Nam trong giai đoạn lịch sử này.

Cuốn sách "Luận về các phái ở người Trung Hoa và Đàng Ngoài"

Dù vẫn có những định kiến nhất định của thời đại, góc nhìn và cách tư duy của Adriano Di ST.Thecla vẫn cho thấy sự khoáng đạt của một học giả châu Âu trong thế kỷ XVIII. Điển hình, như những gì được chia sẻ trong cuốn sách, ông thừa hiểu rằng mình phải có sự trải nghiệm và dấn thân thật sự vào đời sống thực hành tôn giáo, tín ngưỡng ở Việt Nam – để rồi từ đó đưa ra những đúc kết và khảo sát của mình.

Đặc biệt, dù được viết trong mạch ý tưởng liên quan tới đời sống tôn giáo tại Trung Hoa, ông lại không đơn giản nhìn Việt Nam là một phần của văn hóa Trung Hoa - một quan điểm từng chi phối nhiều công trình nghiên cứu trong thế kỷ XIX.

250 năm sau khi Adriano Di ST.Thecla qua đời, nhà nghiên cứu Olga Dror đã tìm thấy văn bản Luận về các phái ở người Trung Hoa và Đàng Ngoài (Opusculum de Sectis apud Sinenses et Tunkinenses) này tại một thư khố ở Paris và dịch sang tiếng Anh để đưa công trình này ra ánh sáng. 

Nằm trong hệ thống Tủ sách Kinh điển của thương hiệu sách Omega, Sách được NXB Thế giới và Công ty sách Alpha Books chuyển ngữ, và xuất bản vào tháng 5/2017.

Cúc Đường