(Thethaovanhoa.vn) - Trong bóng đá hiện đại, cầu thủ quan trọng nhất là ai? Không phải sát thủ săn bàn. Không phải thủ môn. Thậm chí không phải hộ công. Vậy là ai?

Trả lời: Cầu thủ ảnh hưởng tới lối chơi của một đội bóng nhiều hơn bất kỳ ai khác là tiền vệ phòng ngự hay tiền vệ kiến tạo lùi sâu. Vị trí thi đấu của họ thì giống nhau nhưng vai trò họ đảm nhiệm lại khác nhau. Bản chất lối chơi của cầu thủ dạng này luôn là đề tài tranh luận ở Premier League.

Vào thời mà sơ đồ chiến thuật hình kim tự tháp còn thịnh hành, anh ta là đỉnh thấp nhất của “kim tự tháp” ấy và đứng ngay trên hàng thủ. Cầu thủ này được kéo lùi xuống từ vị trí tấn công ở trung tâm, biến sơ đồ 2-2-6 thành 2-3-5. Thế nên, anh ta bẩm sinh mang thiên hướng tấn công. Sau đó, cầu thủ đảm nhiệm vai trò này phát triển thành cầu thủ đánh chặn phía trước hàng thủ và cuối cùng lùi sâu hơn nữa xuống tận hàng thủ.

Đặc điểm lối chơi của cầu thủ loại này trong quá khứ và tương lai trái ngược nhau khiến người ta phải đặt câu hỏi: Anh ta là cầu thủ tấn công hay phòng ngự? Trong những năm 90 của thế kỷ 20, Premier League chứng kiến sự thống trị của những tiền vệ phòng ngự như David Batty và Paul Ince. Sau đó được tiếp nối bằng dấu ấn của những Patrick Vieira và Roy Keane. Họ nổi tiếng về sự bền bỉ, dẻo dai hơn là sáng tạo dù lúc đầu họ không chỉ là tiền vệ thu hồi bóng.

Năm 2003, Chelsea mua Claude Makelele, đánh dấu cho sự lên ngôi của mẫu tiền vệ phòng ngự điển hình chơi ngay phía trên hàng phòng ngự. Dù có thể chơi tấn công cao hơn, Makelele lại chọn tập trung vào phòng ngự và để nhiệm vụ tấn công cho các đồng đội của mình thực hiện. Mẫu tiền vệ kiến tạo chơi lùi sâu lại nổi lên khắp Châu Âu hồi giữa những năm 2000.

Khoảng trống ở Premier League

Sự tỏa sáng của Andrea Pirlo ở AC Milan là ngoại lệ đáng chú ý trước quan điểm cho rằng cầu thủ dạng này cần chơi phòng ngự. Ở một vị trí nhô cao hơn đôi chút, Xavi Hernandez và sau đó là Sergio Busquets đã khẳng định giá trị của cầu thủ chơi kiến tạo lùi sâu bằng những phẩm chất kỹ thuật của mình từ vị trí thấp nhất của hàng tiền vệ.

Khi lối chơi dựa trên việc kiểm soát bóng trở thành mô hình chuẩn được nhiều đội bóng ở Premier League lựa chọn, các đội bóng Anh sử dụng các tiền vệ kiến tạo đá lùi sâu. Paul Scholes đạt đến đỉnh cao muộn một cách khó tin khi chơi lùi với Michael Carrick mang đến những giá trị tương tự. Ở Arsenal, ông Wenger thay thế những tiền vệ phòng ngự ra đi bằng cách biến những tiền vệ chơi nhô cao và thiên về chuyền bóng như Denilson và Mikel Arteta thành những cầu thủ đá lùi sâu. Vai trò này ở Spurs do Tom Huddlestone đảm nhiệm còn ở Swansea là Leon Britton. Cho tới thời điểm này, tiền vệ kiến tạo lùi sâu vẫn không phải là mẫu cầu thủ phổ biến ở Premier League.

Nhìn chung thì Premier League chưa bao giờ có nhiều sự biến ảo về chiến thuật hơn những gì chúng ta đã thấy. Nhưng dù sao việc có ít dạng cầu thủ chơi kiến tạo lùi sâu vẫn là điều đáng thất vọng. Những Pirlo và Busquets đã để lại tầm ảnh hưởng nổi bật của họ trong làng bóng đá Châu Âu thập kỷ qua. Những năm tới đây dự kiến sẽ là kỷ nguyên của những Kroos và Verratti. Nhưng Premier League thì vẫn chưa có những mẫu cầu thủ như thế để tự hào.

Trọng Tuệ (Theo ESPN)
Thể thao & Văn hóa