Kết quả khảo sát mới nhất ở Trung tâm Nghiên cứu về phụ nữ trong truyền hình và điện ảnh của Đại học bang San Diego (Mỹ) cho biết vai nữ chính chỉ chiếm 12% trong số những phim ăn khách nhất phòng vé năm 2014. Trong đó, đứng đầu là phim The Hunger Games: Mockingjay Part 1 có nhân vật chính là nữ (Jennifer Lawrence đóng).

Con số này giảm 3% so với năm 2013.

17 vai nữ chính trong 100 phim ăn khách nhất

Cuộc khảo sát được thực hiện trên 2.300 nhân vật trong 100 phim ăn khách nhất Bắc Mỹ năm qua. Một số lượng lớn nhân vật nữ chỉ là vai phụ và đóng vai trò hỗ trợ, trong khi đàn ông vẫn giữ vai trò chủ chốt trong việc thực hiện các tội ác hoặc cứu thế giới.

Năm qua, giải Oscar cũng bị nhận xét là “Oscar của những ông già da trắng”, khi sự góp mặt của nữ giới lẫn người da màu đều lép vế.

Hãy thử nhìn vào các con số. Trong 100 phim ăn khách nhất 2014, chỉ có 17 phim do nữ đóng vai chính. Có những phim phụ nữ đóng vai chính, nhưng thường vai của cô chỉ ngang bằng so với một nam đồng nghiệp trong phim, chẳng hạn tại các phim hài tình cảm.

17 bộ phim được nêu ở trên không phải phim nào cũng hay, thậm chí, có những phim khá dở. Cụ thể các phim không được đánh giá cao gồm Ouija với Olivia Cooke (đóng vai chính), About Last Night với Joy Bryant, The Hundred-Foot Journey với Helen Mirren, The Best of Me với Michelle Monaghan. Vài phim thực sự dở, như phim hài Blended với Drew Barrymore; Tammy với Melissa McCarthy và Sex Tape với Cameron Diaz.

Ở nhóm còn lại, 7 phim có chất lượng không tệ, gồm Mockingjay với Jennifer Lawrence, Divergent với Shailene Woodley, Lucy với Scarlet Johansson, Maleficent với Angelina Jolie, The Fault in Our Stars vẫn với Woodley, The Other Woman với Leslie Mann, If I Stay với Chloë Grace Moretz.

Có 3 phim được đề cử Oscar Nữ diễn viên chính xuất sắc, gồm Gone Girl với Rosamund Pike, Wild với Reese Witherspoon và The Theory of Everything với Felicity Jones. The Theory of Everything là phim hay nhất trong số này.

Vai của Pike trong Gone Girl rất ấn tượng nhưng chưa hẳn là vai chính, còn 2 vai còn lại của Witherspoon và Jones rất xuất sắc. Đó là những vai thường nằm trong tầm ngắm của Oscar. Vai nữ thắng Oscar năm nay là của Julianne Moore trong Still Alice, nhưng đây lại không phải phim nằm trong top 100 ăn khách.

Thụt lùi so với thời 1960

Nhưng cuộc chiến thực sự của các nữ diễn viên có lẽ không nằm ở bảng đề cử Oscar mà nằm ở quá trình họ được chọn cho vai diễn đó. Chẳng hạn, Witherspoon đóng vai chính trong một phim do chính cô sản xuất. Năm nay, Oscar hạng mục nữ chính ít lựa chọn đến nỗi đề cử gồm một vai đẫm nước mắt của Marion Cotillard trong phim Two Days, One Night của Bỉ.

Cotillard từng thắng Oscar và không phải một diễn viên dở. Nhưng điện ảnh Pháp rất giàu đất diễn cho phụ nữ, và lựa chọn này của Oscar như chứng minh tầm hiểu biết hạn hẹp của Hollywood về các nữ diễn viên Pháp.

Và không chỉ trong 100 phim ăn khách nhất mà trong 100 phim tiếp theo, sự xuất hiện của vai nữ chính cũng rất hạn chế. Vẫn chỉ 17%. Đã thế, nếu gạch đi những phim hài nhảm và phim hành động ít tính nghệ thuật, chỉ còn 10 phim có vai nữ đáng chú ý về chất lượng diễn xuất.

Trong phần hai của Sin City, mỹ nhân Jessica Alba đóng một vai mờ nhạt như một nhân vật hoạt hình. Patricia Arquette đóng một vai ấn tượng và đầy hy sinh trong Boyhood, được trao giải Oscar, nhưng lại ở hạng mục Nữ diễn viên phụ. Trường hợp này khá gây tranh cãi, vì nhiều người cho rằng vai của Arquette xứng đáng là nữ chính.

Kể cả khi mở rộng quy mô ra top 300 phim ăn khách, tình hình cũng không khá hơn. Mà thực ra, còn tệ hơn. Số phim do nữ đóng vai chính đếm trên đầu ngón tay, chẳng hạn The Babadook với Essie Davis, Cake với Jennifer Aniston và Miss Julie với Jessica Chastain.

Hồi năm 1960, vai trò của nữ giới và nam giới trên màn ảnh Mỹ là ngang nhau. Vậy, với tất cả những lời kêu gọi về nữ quyền trong điện ảnh, rốt cuộc chúng ta vẫn đi thụt lùi?

Có cách giải quyết cho vấn đề này. Đó là nên có nhiều hơn những biên kịch và đạo diễn phim là nữ giới. Ngoài ra có lẽ các khán giả nữ cũng nên giành quyền chọn phim khi đến rạp cùng bạn trai hoặc chồng mình. Sự hợp sức đó sẽ tạo ra sức mạnh, giúp giải quyết vấn đề nữ quyền trong điện ảnh.

Hạ Huyền (theo San Francisco Chronicle)
Thể thao & Văn hóa