Phim '1917' đại thắng tại BAFTA 2020: Hành trình đặc biệt để 'tái dựng' Thế chiến I
(Thethaovanhoa.vn) - Với 7 giải thưởng, 1917 - bộ phim về Thế chiến I của nhà làm phim Anh Sam Mendes (54 tuổi) - đã thắng lớn tại giải BAFTA 2020, giải thưởng được xem là “giải Oscar của điện ảnh Anh”.
Trong đêm trao giải 2/2 (giờ địa phương), 1917 “rinh” được các giải Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất, Thiết kế sản xuất xuất sắc nhất, Âm thanh hay nhất và Phim Anh hay nhất tại lễ trao giải BAFTA năm nay, giải của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Điện ảnh và Truyền hình Anh quốc.
Giấc mơ từ... ông nội
Sam Mendes làm phim 1917 dựa theo những trải nghiệm chiến tranh từ ông nội Alfred của mình, đó là chuyện của một người đưa tin quân sự trong Thế chiến I. Như lời kể, ông “thai nghén” ý tưởng làm phim từ lâu nhưng luôn cảm thấy cần phải vượt qua thử thách trước những gì mà đối tác sản xuất của mình, Pippa Harris, yêu cầu: làm được một bộ phim hấp dẫn, thú vị trong bối cảnh “người dân phải đấu tranh để giành được những vùng đất nhỏ bé và hầu như không di chuyển”.
Rồi ý tưởng đã tới khi Mendes biết về cuộc rút lui chiến thuật của quân đội Đức ở Hindenburg (một vị trí phòng thủ của Đức được xây dựng trong mùa Đông năm 1916 trên Mặt trận phía Tây trong Thế chiến I) vào tháng 3/1917.
Từ đó, ông dựng nên câu chuyện về hai binh nhất trẻ (do George MacKay và Dean - Charles Chapman thủ vai) trong lực lượng thủy quân lục chiến Anh vào mùa Xuân năm 1917. Họ được giao nhiệm vụ đưa ra cảnh báo về một cuộc phục kích ngay sau khi quân Đức rút về Phòng tuyến Hindenburg trong Chiến dịch Alberich. Hai chàng trai trẻ phải đối mặt với những tình huống nguy hiểm đáng kể khi họ đến để cứu sống 1.600 người.
Từ ý tưởng này, Mendes và Pippa Harris, người bạn thời thơ ấu đang cùng điều hành công ty Neal Street Productions có trụ sở ở London, đã xúc tiến dự án điện ảnh của mình. Dù vậy, họ hiểu tác phẩm của mình cần phải có sức hút riêng để có thể chạm tới doanh thu cần thiết 90 triệu USD trong bối cảnh những bộ phim về Thế chiến I trong thời gian gần đây khá “nặng nề”.
Thêm một thách thức nữa: Mendes quyết định quay phim một cú “liền tù tì”. Và thực tế, việc quay phim “một lèo” của Mendes khiến cho sự sáng tạo kịch bản phim trở nên mới mẻ.
“Bạo tay” chọn kịch bản & diễn viên chính
Mendes đã mời Krysty Wilson-Cairns (32 tuổi) là đồng tác giả kịch bản phim 1917 sau khi biết đến khả năng viết kịch bản của cô qua các bộ phim Screen Star Of Tomorrow (2014) và Aether, kịch bản tốt nghiệp Trường Điện ảnh & Sân khấu Quốc gia của Wilson-Cairns hồi năm 2013. Thực tế, cũng nhờ kịch bản tốt nghiệp mà cây bút này đã ký được hợp đồng biên kịch cho Penny Dreadful của John Logan mùa 3, một phim truyền hình kinh dị được Mendes và Harris đồng sản xuất.
“Tôi đã nhảy lên khi Mendes mời tôi đồng viết kịch bản cho phim 1917” - Wilson-Cairns kể - “Hiếm khi có dịp một phụ nữ, lại là phụ nữ trẻ, được mời viết kịch bản một bộ phim chiến tranh như thế này. Chuyện ấy hình như chưa có tiền lệ nhưng Mendes đã tin tưởng tôi”.
Sau buổi gặp gỡ đầu tiên, Mendes và Wilson-Cairns đã cùng ngồi tại bàn ăn ở nhà Mendes với hàng chồng sách và bản đồ. Cuối tháng 3/2018, nhà biên kịch trẻ Wilson - Cairns đã tới miền Bắc nước Pháp và đến tháng 4/2018 thì có bản thảo kịch bản đầu tiên. 2 người cùng xúc tiến một bản thảo khác và đó là phiên bản mà Harris và Mendes quyết định giới thiệu với hãng phim.
1917 là dự án điện ảnh đánh dấu lần đầu tiên Mendes đảm nhiệm vai trò đồng tác giả kịch bản. “Lần này, tôi tham gia viết kịch bản bởi cảm thấy mình biết làm thế nào để kể câu chuyện trong phim” - Mendes giải thích - “Trong quá trình viết, tôi viết theo những gì đã hình thành trong đầu mình và có ý tưởng về nơi máy quay sẽ di chuyển”.
Tháng 5/2018, Harris và Mendes đã gửi kịch bản phim 1917 tới 6 hãng phim và 3 hãng phản hồi là họ muốn có tác phẩm này. Trước đó, Mendes đã hợp tác làm phim với DreamWorks (với các phim American Beauty, Road To Perdition, Revolutionary Road) và Universal Pictures (Jarhead). Cuối cùng, phim được DreamWorks Pictures (một chi nhánh của Amblin Partners) hỗ trợ và được New Republic Pictures cùng Mogambo (có trụ sở tại Madrid) đồng tài trợ. Universal Pictures và Amblin phát hành phim trên thị trường quốc tế, trong khi eOne phát hành phim tại Anh thông qua thỏa thuận với Amblin.
Trong quá trình làm việc, Mendes hoàn toàn được tự do tuyển chọn 2 diễn viên chính. “Tôi muốn những chàng trai trẻ ấy không phải là ngôi sao. Họ phải là những gương mặt tương đối mới mẻ với khán giả, dù sau này có thể họ không “sống” được trong lòng khán giả” - Mendes cho biết.
Dày công dàn dựng không gian và bối cảnh
Áp dụng phương pháp quay phim “một lèo” có nghĩa là không gian và các bối cảnh phải được dựng sao cho thật khớp với câu chuyện trong phim và quá trình dàn dựng ấy kéo dài tới 4 tháng.
Bản sao của các chiến hào được tạo nên tại studio Shepperton để các diễn viên trẻ di chuyển qua, trong khi nhà quay phim Roger Deakins “diễn tập” các cảnh quay, còn nhà thiết kế sản xuất Dennis Gassner đã tạo các bối cảnh theo kích thước chính xác như yêu cầu. Trong khi đó, Harris và nhà quản lý giám sát vị trí Emma Pill tìm kiếm những cảnh quan chính xác theo yêu cầu của Mendes.
Studio hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong suốt những tháng dài thời tiền sản xuất - giai đoạn mà trong hầu hết các sản phẩm độc lập bị vướng mắc bởi chuyện tài chính.
“Có studio hỗ trợ khiến bạn tự tin khi đưa ra quyết định và giúp cho việc suôn sẻ” - Harris nói.
1917 được bấm máy vào ngày 1/4/2019 và quá trình quay kéo dài 65 ngày. Phim chủ yếu được quay theo trình tự thời gian và sử dụng các địa điểm ở Anh như Salisbury Plain (cao nguyên đá ở Nam nước Anh), Bovingdon Airfield - một trạm không quân Hoàng gia, một mỏ đá bỏ hoang, vũng đậu tàu Govan Graving ở Glasgow và sông Tees ở Durham.
Tham vọng làm phim 1917 có thể khiến Mendes nản chí nếu trước đó ông không thực hiện Skyfall và Spectre trong loạt phim Bond. “Những bộ phim đó đã cho tôi sự tự tin để quay cảnh mở màn của phim 1917 và không sợ những vụ nổ lớn” - Mendes chia sẻ.
Những thành công của Sam Mendes Sam Mendes được biết đến nhiều nhất với vai trò đạo diễn của bộ phim điện ảnh hài-chính kịch American Beauty (Vẻ đẹp Mỹ - 1999). Bộ phim này đã đoạt giải Oscar Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất và giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất (cho Kevin Spacey) và giải Quả cầu vàng Đạo diễn xuất sắc nhất. Năm 2000, Mendes được Nữ hoàng Anh Elizabeth II trao tặng Huân chương Đế chế Anh với những cống hiến cho kịch nghệ. |
Việt Lâm (tổng hợp)