Bắn cung là một trong những môn thể thao thi đấu trước cả ngày khai mạc Olympic Paris 2024. Và như thường lệ, mọi con mắt sẽ dồn về phía các cung thủ đến từ Hàn Quốc.

Bắn cung được đưa vào chương trình thi đấu của Olympic từ năm 1900. Tuy nhiên, trong những kỳ Thế vận hội đầu tiên (1900-1908, 1920), số lượng quốc gia đăng ký bộ môn này cực kỳ hạn chế. Cá biệt như năm 1904, toàn thể 29 VĐV tham dự 6 nội dung bắn cung đều đến từ… chủ nhà Mỹ. Phải đến năm 1972, khi bắn cung được đưa trở lại chương trình thi đấu sau 52 năm vắng bóng, số đoàn tham dự môn này mới nhiều hơn.

Hàn Quốc thống trị môn bắn cung

Năm 1984, Hàn Quốc mới bắt đầu tham dự môn bắn cung tại Olympic, và họ ngay lập tức ghi dấu ấn khi cung thủ 17 tuổi Seo Hyang Soon giành HCV ở nội dung bắn cung nữ, và thậm chí còn lập kỷ lục Olympic với 2.568 điểm. Đồng đội của Seo là Kim Jin Ho cũng giành huy chương đồng ở nội dung này, trong khi giành HCB là cung thủ Trung Quốc Li Jingjuan. Một màn thể hiện ấn tượng của Đông Á.

Kể từ kỳ Olympic sau đó tại Seoul, Hàn Quốc thực sự khẳng định vị thế thống trị trong làng bắn cung thế giới, với 9 lần đứng số một Thế vận hội ở bộ môn này. Trong 4 thập kỷ qua, các cung thủ Hàn Quốc đã giành 27 trong số 39 tấm HCV bắn cung. Đặc biệt, ở Rio 2016, Hàn Quốc còn giành huy chương ở toàn bộ 4 nội dung đơn nam, đơn nữ, đồng đội nam, đồng đội nữ.

Ở lần gần nhất tại Tokyo 2021, Hàn Quốc cũng giành 4 HCV bắn cung, nhưng không thống trị hoàn toàn vì nội dung thi đấu đã mở thêm 1 bộ huy chương nữa cho nội dung đồng đội nam nữ. Cung thủ 20 tuổi An San đã đi vào lịch sử khi trở thành VĐV đầu tiên trong lịch sử giành đến 3 HCV ở một kỳ Olympic, bao gồm các nội dung đơn nữ, đồng đội nữ, và đồng đội nam nữ. Cô cũng lập kỷ lục Olympic với 680 điểm ở vòng xếp hạng cá nhân.

Sự thống trị của bắn cung Hàn Quốc thể hiện rõ ràng hơn ở nội dung của nữ. Các cung thủ nữ Hàn Quốc đã giành HCV cá nhân nữ ở 9/10 kỳ Olympic gần đây. Lần duy nhất trong 4 thập kỷ qua, họ không giành HCV ở nội dung này là tại Bắc Kinh 2008, khi Park Sung Hyun thua sít sao Zhang Juanjuan của nước chủ nhà với tỷ số 109-110. Ở nội dung đồng đội nữ, Hàn Quốc thậm chí còn giành HCV 9 lần liên tiếp kể từ năm 1988 đến nay.

So với các đồng nghiệp nữ, những cung thủ nam Hàn Quốc không gây ấn tượng bằng. Mãi đến năm 2012, Oh Jin Hyek mới mang về tấm HCV cá nhân nam cho bắn cung Hàn Quốc ở Thế vận hội. Bốn năm sau, đến lượt Ku Bo Chan sắm vai người hùng khi vô địch cả nội dung cá nhân và đồng đội. Tuy nhiên, đến năm 2021, không có cung thủ nam nào của Hàn Quốc lọt vào bán kết cả, còn giành HCV là một cung thủ đến từ Thổ Nhĩ Kỳ (Mete Garoz).

Lý giải về sự thống trị của Hàn Quốc

Có nhiều cách để lý giải, song theo lời của những cung thủ giành HCV tại Tokyo 3 năm trước thì đó là nhờ sự minh bạch trong việc chọn lựa đội tuyển quốc gia, và sự cạnh tranh nội bộ đảm bảo sự tồn tại chỉ của những người xuất sắc nhất.

Chế độ xứng đáng là một khái niệm lý tưởng không phải lúc nào cũng có thể cho thể thao. Bè phái và sự thiên vị có thể xen vào. Có thể một HLV thích một vận động viên nhất định hơn vận động viên khác, hoặc HLV có cảm giác mơ hồ rằng một vận động viên sẽ thi đấu tốt hơn những người khác. Ở bộ môn bắn cung của Hàn Quốc không có chỗ cho những điều đó. "Tôi nghĩ rằng chúng tôi có quy trình chọn lọc minh bạch", An San, ngôi sao giành hat-trick HCV ở Tokyo quả quyết.

Vào tháng 3/2020, khi Olympic Tokyo bị hoãn lại một năm, Hiệp hội Bắn cung Hàn Quốc (KAA) không chỉ đơn giản là trao các suất Olympic cho những người ở vị trí để giành quyền vào năm 2020. Họ muốn đảm bảo rằng những vận động viên xuất sắc nhất của năm 2021, không phải 2020, sẽ đại diện cho đất nước tại Tokyo. Do đó, cơ quan quản lý quốc gia đã tổ chức các vòng loại Olympic từ đầu.

An, cùng với Kang Chae Young và Jang Min Hee, đã vượt qua cuộc thử thách của các vòng loại đội tuyển quốc gia thường được mô tả là khó khăn hơn cả Olympic. Đó đã trở thành một câu cửa miệng, nhưng cũng không hoàn toàn sai. "Trong các vòng loại Olympic, chúng tôi thi đấu với những vận động viên sát nhau về mức độ tài năng", Kang nói. "Và bởi vì chúng tôi trải qua nhiều vòng trong các vòng loại, chúng tôi cảm thấy chắc tay hơn. Vận động viên có thể căng thẳng khi thi đấu tại Olympic, nhưng nếu họ nghĩ về việc đã vượt qua các vòng loại, thì họ sẽ ổn".

KAA đã tạo ra môi trường huấn luyện thuận lợi cho thành công tại Olympic. Họ đã xây dựng một bản sao của khu vực Olympic, sân Bắn cung Yumenoshima, bên trong Trung tâm Huấn luyện Quốc gia Jincheon ở Jincheon, khoảng 90km về phía Nam Seoul. Và để chuẩn bị cho các điều kiện gió lớn ở Tokyo, KAA đã thiết lập một cơ sở huấn luyện khác trên một hòn đảo ở phía Tây Nam.

"Họ đã xây dựng một môi trường giống như Olympic cho chúng tôi, và chúng tôi đã huấn luyện như chúng tôi đang thi đấu tại Olympic", Kang nói. "Ánh sáng không bao giờ tắt ở nơi huấn luyện của chúng tôi".