Quỳnh Dao, biểu tượng của văn học lãng mạn Đài Loan (Trung Quốc), đã trút hơi thở cuối cùng tại tư gia ở thành phố Tân Bắc, ở tuổi 86. Với bút danh đã trở thành huyền thoại, bà để lại một di sản văn chương đồ sộ, khắc ghi dấu ấn không thể phai mờ trên nền văn học Hoa ngữ.

Sinh ngày 20/4/1938 tại Thành Đô, Tứ Xuyên (Trung Quốc), Quỳnh Dao, tên thật là Trần Triết, lớn lên trong một gia đình tri thức.

Tuy nhiên, tuổi thơ của bà lại không êm đềm. Gia đình phải chuyển đến Đài Loan vào năm 1949, mang theo khó khăn về kinh tế và những áp lực tâm lý.

Hành trình từ trang viết đầu tiên đến biểu tượng văn hóa

Chính những trải nghiệm thời thơ ấu đầy biến động đã trở thành nguồn cảm hứng cho phong cách viết sâu sắc và giàu cảm xúc của bà sau này.

Đam mê văn chương của Quỳnh Dao bộc lộ từ sớm. Khi còn ngồi trên ghế nhà trường, bà đã sáng tác truyện ngắn và được đăng trên các tạp chí văn học địa phương.

Tuy nhiên, con đường đến với sự nghiệp văn chương không dễ dàng. Trước khi nổi danh, bà từng trải qua một thời gian dài đấu tranh để cân bằng giữa áp lực gia đình và ước mơ viết lách.

Năm 1963, tiểu thuyết đầu tay Ngoài khung cửa sổ ra đời, đánh dấu bước ngoặt lớn trong cuộc đời bà.

Tác phẩm nhanh chóng trở thành hiện tượng, không chỉ vì cốt truyện hấp dẫn mà còn vì sự táo bạo trong cách khắc họa tình yêu và khát vọng tự do của phụ nữ – điều hiếm thấy trong văn học đương thời.

Đây cũng là tác phẩm lấy cảm hứng từ câu chuyện tình không thành của chính Quỳnh Dao thời trẻ, điều này khiến cuốn sách càng thêm sức nặng cảm xúc.

Trong suốt hơn 50 năm sự nghiệp, Quỳnh Dao đã viết hơn 70 tiểu thuyết, bao gồm các tác phẩm nổi bật như Tâm có nghìn núi, Mưa mùa hè, Hải âu phi xứ và Tân dòng sông ly biệt.

Các tác phẩm của bà thường xoay quanh những câu chuyện tình yêu lãng mạn nhưng bi thương, đi sâu vào các cung bậc cảm xúc phức tạp của con người.

Văn phong của bà được yêu mến bởi sự trau chuốt, trữ tình và khả năng khơi gợi sự đồng cảm mạnh mẽ.

Ngoài vai trò nhà văn, Quỳnh Dao còn là nhà biên kịch tài năng. Từ những năm 1970, bà đã bắt tay vào việc chuyển thể các tác phẩm của mình thành phim điện ảnh và truyền hình.

Hơn 100 bộ phim và phim truyền hình dựa trên tác phẩm của bà đã được sản xuất, đưa Quỳnh Dao trở thành cái tên bảo chứng cho thành công của các dự án giải trí ở Đài Loan, đặc khu Hong Kong và đại lục.

Đặc biệt, các bộ phim như Hoàn Châu cách cách và Tân dòng sông ly biệt đã trở thành hiện tượng, góp phần làm rạng danh tên tuổi của bà trên toàn thế giới Hoa ngữ.

Hành trình văn học của Quỳnh Dao không chỉ dừng lại ở việc sáng tác. Bà còn góp phần thay đổi cách nhìn nhận về phụ nữ trong xã hội thông qua những nhân vật nữ mạnh mẽ, dám yêu và dám sống.

Những câu chuyện của bà thường được xem là tiếng nói đại diện cho khát vọng tự do, tình yêu và sự tự khẳng định bản thân của phụ nữ, đặc biệt trong bối cảnh xã hội Á Đông bảo thủ thời bấy giờ.

Mặc dù các tác phẩm của bà từng bị phê bình vì cốt truyện mang tính kịch tính, đôi khi đi ngược lại các quan điểm đạo đức truyền thống, sức hút của Quỳnh Dao vẫn không hề suy giảm.

Bà đã thành công trong việc chạm đến những góc khuất cảm xúc, những mâu thuẫn nội tâm mà bất kỳ ai cũng có thể đồng cảm.

Cuộc đời đầy thăng trầm như chính những trang sách

Cuộc sống cá nhân của Quỳnh Dao cũng không kém phần kịch tính. Cuộc hôn nhân đầu tiên với nhà văn Mã Sâm Khanh kết thúc trong đổ vỡ, để lại trong bà những vết thương tinh thần.

Năm 1979, bà kết hôn với nhà xuất bản Bình Hâm Đào. Tuy tình yêu này giúp bà tìm thấy hạnh phúc, nhưng cũng mang đến không ít sóng gió, đặc biệt là những tranh cãi gia đình trong giai đoạn cuối đời của ông Bình.

Sau khi chồng qua đời vào năm 2019, Quỳnh Dao sống khép kín nhưng vẫn tiếp tục sáng tác. Bà dành những năm cuối đời để viết về tình yêu, sự mất mát và những kỷ niệm của một đời người.

Trong những ngày cuối cùng, Quỳnh Dao đã hoàn thành tác phẩm cuối cùng, Những kỷ niệm về người chồng quá cố - vào ngày 28/11 - như một lời tri ân đầy xúc động, lời giãi bày chân thành về nỗi nhớ da diết dành cho chồng mình - người bạn đời đã gắn bó với bà hơn nửa thế kỷ.

Những dòng cuối cùng trong tác phẩm chứa đựng tình yêu, nỗi nhớ và cả sự tiếc nuối khôn nguôi:

"Những ngày này, em đặc biệt nhớ anh… Nỗi nhớ ấy, từ khi anh phải thở máy, từ khi em chịu những tổn thương từ các con anh, em đã phải cố kìm nén".

Những dòng chữ cuối cùng của bà chất chứa nỗi niềm đau đáu:

"Khi anh được chôn cất, em tưởng câu chuyện của chúng ta đã khép lại. Nhưng những biến cố sau đó khiến em đau lòng sâu sắc.

Giữa chúng ta, đáng lẽ không nên có hối tiếc, không nên có những điều dối trá, đúng không? Tại sao anh lại để em sống trong tiếc nuối?".

Kết thúc tác phẩm, bà viết trong nỗi niềm thương nhớ khôn nguôi:

"Anh đã rời xa em hơn 5 năm, cộng thêm những năm tháng anh không còn nhận thức được mọi thứ, đã hơn một thập kỷ rồi!

Em đã đối diện được những ký ức đẹp đẽ của chúng ta: những buổi chiều trong căn phòng bệnh, những ngày bên ngọn đồi hoa, hay khi chơi đùa cùng mèo tại nhà bạn. Phải thừa nhận rằng, em nhớ anh vô cùng – cả những điều tốt đẹp và những điều không trọn vẹn!".

Một chương văn học khép lại, di sản trường tồn

Vào ngày định mệnh, bà đã để lại một ghi chú yêu cầu thư ký kiểm tra tình trạng của mình.

Khi đến nhà, thư ký phát hiện bà đã bất tỉnh và lập tức gọi cấp cứu. Tuy nhiên, khi đội ngũ y tế đến, bà đã không còn.

Nguyên nhân cái chết được xác định là tự sát. Quỳnh Dao để lại thư tuyệt mệnh cho con trai.

Trước khi ra đi, nhà văn Quỳnh Dao đã để lại một dòng tâm sự đầy ám ảnh trên trang cá nhân:

"Tôi không muốn cam chịu số phận, không muốn để thời gian làm tôi cằn cỗi. Tôi mong muốn được quyền quyết định số phận của mình cho lần cuối cùng này".

Sự ra đi của Quỳnh Dao không chỉ đánh dấu sự kết thúc của một cuộc đời vĩ đại, mà còn là lời nhắc nhở về giá trị trường tồn của văn chương.

Những câu chuyện của bà sẽ tiếp tục sống mãi trong lòng độc giả, như một bản tình ca bất tận về cuộc đời, tình yêu và con người.

Quỳnh Dao đã rời xa, nhưng di sản bà để lại sẽ mãi là ngọn hải đăng cho những ai tìm kiếm vẻ đẹp trong văn chương và cuộc sống.