Theo kết quả được Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm (Thụy Điển) công bố chiều 4/10, Giải Nobel Vật lý 2022 đã thuộc về 3 nhà khoa học Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser  (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo) với các nghiên cứu liên quan đến lĩnh vực lượng tử.

Những điều cần biết về giải thưởng Nobel

Ngày hôm nay, 3/10/2022, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển sẽ công bố giải thưởng Nobel Y học 2022, mở đầu cho mùa giải Nobel năm nay, vinh danh những cá nhân, tổ chức có đóng góp nổi bật trong hàng loạt lĩnh vực.

Ba nhà khoa học trên đã thực hiện những thí nghiệm mang tính đột phá với các trạng thái vướng víu lượng tử hay rối lượng tử - hiệu ứng trong đó trạng thái lượng tử của hai hay nhiều vật thể có liên hệ tức thời với nhau dù chúng có nằm cách nhau bao xa. 

Ba chủ nhân của Nobel Vật lý 2022 từng thực hiện các thí nghiệm đột phá bằng cách sử dụng trạng thái vướng mắc lượng tử. Các thí nghiệm của họ đã phá vỡ bất đẳng thức Bell, do nhà vật lý lượng tử lừng danh John Stewart Bell đưa ra từ những năm 1960, cho thấy những tiềm năng ngoài dự đoán của cơ học lượng tử.

Các kết quả của họ đã mở đường cho việc ứng dụng công nghệ mới cũng như lĩnh vực nghiên cứu sâu rộng như máy tính lượng tử, mạng lượng tử và truyền thông lượng tử.  

Giáo sư Alain Aspect, sinh năm 1947, tại Agen, Pháp. Ông nhận bằng Tiến sĩ tại Đại học Paris-Sud năm 1983 và hiện là Giáo sư tại Đại học Paris-Saclay.

Ông John F. Clauser, sinh năm 1942 tại Pasadena, Mỹ. Ông nhận bằng Tiến sĩ tại Đại học Columbia (New York, Mỹ) năm 1969 và hiện là nhà vật lý nghiên cứu. 

Ông Anton Zeilinger, sinh năm 1945 tại Ried im Innkreis, Áo. Ông hiện là Giáo sư tại Đại học Vienna.

• Nobel Vật lý 2021 thuộc về ba nhà khoa học Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann và Giorgio Parisi
• Giải Nobel Vật lý tôn vinh các nghiên cứu hố đen và vật thể siêu nặng vô hình ở tâm dải ngân hà 
• Nobel 2019: Giải Nobel Vật lý vinh danh những khám phá mở ra cuộc cách mạng trong lĩnh vực thiên văn

Đây là giải thưởng thứ hai được công bố mùa giải Nobel năm 2022. Trước đó, chiều 3/10, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển công bố giải Nobel Y sinh năm 2022 thuộc về nhà khoa học người Thụy Điển Svante Paabo với công trình nghiên cứu về gene của các loài linh trưởng đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của loài người.  

Đây cũng là giải Nobel Vật lý thứ 116 được công bố kể từ năm 1901. Giải thưởng với tiền mặt trị giá 10 triệu crown Thụy Điển (gần 900.000 USD) sẽ được trao cho các chủ nhân giải Nobel 2022 vào ngày 10/12 tới trong lễ trao giải ở Stockholm.

Các giải thưởng tiếp theo được công bố gồm giải Nobel Hóa học (ngày 5/10) và giải Nobel Văn học (ngày 6/10). Giải Nobel Hòa bình là giải thưởng duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) ngày 7/10. Trong khi đó, giải Nobel Kinh tế sẽ khép lại Tuần lễ Nobel 2022 vào ngày 10/10.

    Nguyễn Hằng/TTXVN