Bốn năm trước, đội tuyển Việt Nam dưới thời HLV Park Hang Seo bắt đầu vòng loại thứ 2 World Cup 2022 khu vực châu Á với một khí thế rất đặc biệt sau năm 2018 cực kỳ thành công. Chính trạng thái hưng phấn đó đã tạo ra những trận đấu tốt và chúng ta lần đầu giành quyền vào đến vòng loại thứ 3. Hoàn cảnh bây giờ lại không được như vậy, với bộn bề nỗi lo từ hàng thủ cho tới hàng công.

Ở vòng loại World Cup, mỗi trận đấu sẽ chốt danh sách đăng ký thi đấu riêng, còn việc triệu tập thì không có giới hạn nào. Ngay danh sách của ông Troussier cũng có đến 7 cầu thủ đá tiền đạo, một con số quá nhiều nhưng vẫn ít về chất lượng.

Ngược lại, một loạt trụ cột trong tuyến phòng ngự dưới thời HLV Park Hang Seo lại không được gọi. Rốt cục, giờ cuối lại phải bổ sung, trong khi những người như Hồ Tấn Tài, Nguyễn Thành Chung… hiện vẫn đủ khả năng lên đội tuyển, dù là ở danh sách triệu tập.

Bản danh sách cùng những tính toán khác người về nhân sự của HLV Troussier khiến cho bầu không khí chờ đợi của người hâm mộ hầu như không còn. Nói đúng hơn, phần lớn đang ở trong trạng thái lo lắng.

Bối cảnh này y hệt như trước SEA Games 32, sau khi đội U23 thất bại tại giải giao hữu Doha. Đương nhiên là giới quan sát có lý do để lo lắng. HLV Troussier đã dùng một đội hình trẻ để thử nghiệm tại 3 trận giao hữu đợt FIFA Days tháng 10 vừa qua và đó là một đợt thi đấu thất bại nhiều mặt. Vậy nhưng vẫn có nhiều cầu thủ trẻ trong đợt trận ấy xuất hiện tại đợt tập trung lần này.

Không ai tin chỉ trong một vài tuần lễ, họ sẽ trở thành con người khác được. Bóng đá có tính khoa học, cầu thủ đang chơi ở giải hạng Nhất thì phải đặc biệt xuất sắc mới đủ khả năng lên độituyển quốc gia, nhất là chơi ở một giải đấu mà có thể cả sự nghiệp của họ, nếu không phải được ông Troussier "chấm", thì chắc chẳng thể nào vươn đến.

Chúng ta đều hy vọng sự bất hợp lý này của ông Troussier sẽ có cái kết tốt, nhưng nói gì thì nói, thì đó vẫn là một sự bất hợp lý trong tiến trình xây dựng một đội tuyển quốc gia cho dù trước đây đã có tiền lệ thời HLV Henrique Calisto với những Phan Văn Tài Em, Trường Giang, Xuân Thành, Vũ Phong… đến từ giải hạng Nhất.

Cần quay lại một chút. Ở vòng loại World Cup 2022, dù chúng ta vào vòng 3 nhưng đó không phải là màn cạnh tranh dễ dàng. Đội bóng của HLV Park Hang Seo không thắng được Thái Lan ở 2 lượt đi - về, cũng chỉ thắng UAE nhờ một chút may mắn trên sân nhà.

Trong 2 lượt trận với Malaysia, cũng có may mắn khi chúng ta đá lượt về với họ trên sân trung lập tại UAE thay vì ở Kuala Lumpur. Tấm vé vào vòng loại thứ 3 đến nhờ thành tích của đội nhì bảng, mặc dù hoàn toàn xứng đáng, nhưng cần nhớ rằng thời điểm đó đội tuyển đang ở đỉnh cao phong độ của cả tập thể lẫn từng cá nhân, lại được một bầu không khí lạc quan, hưng phấn hỗ trợ, vậy mà cũng đâu có dễ dàng.  

Dù công cuộc trẻ hóa đội tuyển là điều phải làm, nhưng việc phải vượt qua vòng loại thứ 2 mới là công việc cấp bách, thiết thực, tiền đề cho mọi thay đổi sau này. Nên nếu muốn hoàn thành nhiệm vụ kép, tức là vừa có vé dự vòng loại thứ 3 đồng thời lại vừa thử nghiệm thành công cầu thủ trẻ thì… gian nan quá.