(Thethaovanhoa.vn) - Hình tượng phóng viên Tintin và chú chó trung thành Snowy đã... tròn 90 tuổi. Trong gần một thế kỷ, chàng thanh niên người Bỉ này, với chỏm tóc màu vàng, áo len xanh và quần gối thụng đã trở thành một thương hiệu đặc biệt trên khắp thế giới.

Tintin và những cú sốc văn hóa

Tintin - một phóng viên trẻ đầy nhiệt huyết không ngừng theo đuổi những câu chuyện bí ẩn. Chính việc này đã đẩy anh vào một thế giới phiêu lưu đầy nguy hiểm.

Tổng cộng đến giờ, những cuộc phiêu lưu của anh đã được dịch sang hơn 100 thứ tiếng, kèm theo đó là hơn 200 triệu bản sách đã được bán ra.

Ra đời trên đất Bỉ

Tintin xuất hiện lần đầu tiên cách đây 90 năm, trong Le Petit Vingtieme, một ấn phẩm dành cho người trẻ của tờ báo Công giáo Bỉ Le Vingtieme Siecle. Trong tác phẩm, Tintin và chú chó Snowy đã tiến sâu vào lãnh thổ Xô Viết và cảnh sát nước này theo dõi họ khắp mọi nơi. Đó là ngày 10/1/1929, truyện bằng tiếng Pháp.

Sự thành công của câu chuyện này đã dẫn đến sự xuất hiện của loạt tranh ngắn được đăng trên tờ báo hàng đầu tại Bỉ lúc bấy giờ là Le Soir và xa hơn là tạp chí Tintin - được phát hành thành một chuỗi nối tiếp cho đến tháng 5/1930. Năm 1930, loạt truyện này được phát hành thành sách với tựa đề Tintin in the Land of the Soviets.

“Cha đẻ” của Tintin, Georges Remi, với bút danh là Hergé, đã xây dựng một cốt truyện độc đáo và đa dạng thể loại: từ phiêu lưu kỳ thú tới gay cấn về hành động, thậm chí là khoa học viễn tưởng. Và Hergé đã viết những câu chuyện này với ngòi bút hài hước, kèm theo những châm biếm sâu cay và bình luận về chính trị hoặc văn hóa. Khi ấy, rất nhiều độc giả trẻ bị thu hút bởi Tintin trong những năm ở tuổi vị thành niên của mình.

Trong truyện, luôn sát bên Tintin là người bạn trung thành, chú chó nhỏ màu trắng có tên là Snowy (gốc tiếng Pháp là Milou). Những người bạn của Tintin thường đi theo những cuộc phiêu lưu của anh, một cách tự nguyện và không tự nguyện. Họ gồm có thuyền trưởng Haddock thô lỗ và đa nghi, giáo sư Calculus uyên bác và nghễnh ngãng. Hai thanh tra bất tài Thomson và Thompson (Dupont và Dupond trong bản gốc) cũng thường xuyên có mặt hoặc để giúp đỡ hoặc cản trở các hoạt động chống tội phạm của Tintin.

Năm 1950, Hergé thành lập Studio Hergé, nơi đã sản xuất 24 tập của bộ truyện Tintin kinh điển.

Đối diện chỉ trích

Trong cuộc phiêu lưu thứ 2 của mình, Tintin được cử tới Congo thuộc địa của Bỉ. Câu chuyện này được in thành sách với tựa đề Những cuộc phiêu lưu của Tintin: Tintin ở Congo, nhưng sau đó bị chỉ trích vì quan điểm phân biệt chủng tộc. Các nước như Bỉ, Thụy Điển, Anh và Mỹ đã cố gắng cấm lưu hành cuốn truyện hoặc hạn chế trẻ em tiếp cận. Rút kinh nghiệm từ điều này, những tập tiếp sau được Hergé biên tập kĩ để tránh những yếu tố nhạy cảm hơn văn hóa.

Mặc dù những câu chuyện được Hergé viết trong thời kỳ đầu mang tính rập khuôn và được viết với mục đích hài hước, song tác giả này bị hấp dẫn mạnh bởi những nền văn minh cổ. Trong quá trình học ở Brussels, ông đã gặp nghệ sĩ Trung Quốc Trương Sung Nhân, người đã giúp Hergé mô tả về đất nước quê hương Trung Hoa của mình trong cuốn The Blue Lotus, lần đầu tiên được xuất bản hồi năm 1934. Kể từ đó, Hergé đã viết về các xã hội nước ngoài một cách tinh tế hơn.

Tờ Le Vingtieme Siecle bị chỉ trích là cực hữu và thậm chí còn cổ súy chủ nghĩa phát xít, song loạt truyện về Tintin được đăng vào khoảng tháng 8/1938 và tháng 8/1939 lại đưa ra một phê phán chính trị về các chế độ phát xít ở châu Âu.

Trong câu chuyện này, sau đó được xuất bản thành cuốn King Ottokar's Sceptre, Tintin xuất hiện ở một đất nước Đông Âu hư cấu có tên là Syldavia. Ở đây, Tin tin chiến đấu với một nhân vật phản diện tên là Musstler, người muốn thôn tính cả nước láng giềng.

Năm 1940, Bỉ bị phát xít Đức xâm lược. Người Đức cấm xuất bản câu chuyện của Hergé trên Le Vingtieme Siecle vì lý do chính trị. Hergé đã chuyển sang tờ báo khác, Le Soir, một tờ báo do những kẻ chiếm đóng kiểm soát. Dù không có bằng chứng nào cho thấy Hergé là một cộng tác viên tích cực trong thời chiếm đóng, song sau đó Hergé đã bị chỉ trích nặng nề.

Sau khi Bỉ được giải phóng khỏi sự chiếm đóng của Đức Quốc xã vào tháng 9/1944, tờ Le Soir bị đóng cửa và các nhân viên của tờ báo này, trong đó có Hergé đã bị cáo buộc là cộng tác viên. Tờ báo Bỉ La Patrie “chế” Tintin và đả kích Hergé trong cột truyện có tựa đề Tintin au pays des nazis (Tintin ở vùng đất của Đức Quốc xã).

Sẽ tiếp tục sống trong... điện ảnh

Hergé qua đời hồi năm 1983. Ông từng bày tỏ mong muốn rằng sau khi ông chết, không nghệ sĩ nào khác được tiếp tục sáng tác những câu chuyện về Tintin. Do đó, các cuộc phiêu lưu của nhà báo tóc vàng đã kết thúc.

Nhiều năm qua đã có vô số chuyển thể truyền hình, sân khấu và 6 bộ phim điện ảnh được dàn dựng theo các câu chuyện của Tintin, trong đó 5 phim điện ảnh được phát hành khi Hergé còn sống. Hình ảnh nhà báo Tintin có chỏm tóc vàng còn xuất hiện trên nhiều bộ tem.

Tính đến nay có tổng cộng 24 cuốn truyện về Tintin đã được xuất bản. Cuốn cuối cùng được phát hành hồi năm 1986 sau khi Hergé qua đời. Và như thế, chàng thanh niên Tintin hầu như không già đi một ngày nào trong suốt 6 thập kỷ qua, kể từ khi tác giả mất đi.

• Trưng bày nhiều hình ảnh Tintin ở Paris

Mặc dù các cuộc phiêu lưu của Tintin trên báo đã kết thúc, song cuộc đời anh trên màn bạc vẫn tiếp diễn. Hồi năm 2011, đạo diễn Mỹ lừng danh Steven Spielberg đã làm phim The Secret of the Unicorn với công nghệ 3D.

Hiện nhà làm phim người New Zealand Peter Jackson đang lên kế hoạch thực hiện một bộ phim mới về cuộc phiêu lưu của Tintin. Và như thế, Tintin cùng chú chó Snowy vẫn có cơ hội lôi cuốn một thế hệ người hâm mộ mới.

Việt Lâm (tổng hợp)