Không chỉ tranh chiếc vé vào trận chung kết UEFA Nations League, cuộc chiến giữa hai thế lực Tây Ban Nha và Italy còn vì những mục đích xa hơn.

Kể từ sau khi trình diễn thứ bóng đá đầy sức hấp dẫn ở EURO 2020, Tây Ban Nha và Italy đều sa sút. Trên đất Hà Lan, hai đội tuyển nắm giữ tổng cộng 10 danh hiệu lớn đều muốn có bước chuyển mình.

Italy tụt lùi sau vinh quang

Ở sân Wembley, thủ đô London, ngày 6/7/2021, người hâm mộ được dịp chứng kiến một trong những trận đấu hay nhất EURO 2020 (thi đấu muộn một năm vì Covid-19), giữa Italy và Tây Ban Nha. Sau 12 phút, tỷ số là 1-1 và Italy thắng 4-2 trên loạt luân lưu. "Azzurri" với sự ngòi nổ Federico Chiesa và đạo diễn Jorginho thi đấu mạnh mẽ trên hành trình vô địch. Trong khi đó, dù dừng bước tại bán kết, nhưng Tây Ban Nha đầy hứa hẹn với những ngôi sao trẻ và khoa học công nghệ mà Luis Enrique áp dụng.

Không lâu sau đó, hai đội tái ngộ tại San Siro và chủ nhà Italy thua 1-2 trong trận bán kết Nations League 2020-21. Một trận đấu mang tính chất cảnh báo cho HLV Roberto Mancini: Italy cần làm mới chính mình sau khi bước lên đỉnh cao với chức vô địch châu Âu thứ hai trong lịch sử. Mancini phớt lờ cảnh báo, dành sự ưu ái cho những người hùng Wembley mùa Hè 2021, dẫn đến việc Italy thất bại trong cuộc đua giành vé dự World Cup 2022. Sau đó, đội tuyển Thiên thanh thua Argentina 0-3 trong trận Finalissima, rồi thua Đức 2-5 ở Nations League.

Italy hoàn toàn sa sút sau vinh quang mùa Hè 2021 và cho đến nay vẫn chưa ổn định. Điều đó được thể hiện qua trận thua Anh 1-2 ở loạt trận mở màn vòng loại EURO 2024 trên sân nhà. Đó là thất bại đầu tiên của "Azzurri" trước Anh sau nhiều năm trong khuôn khổ các giải đấu chính thức. Chính xác là kể từ 1977, trong giai đoạn thi đấu vòng loại World Cup.

Chính Tây Ban Nha chấm dứt kỷ lục 37 trận bất bại của Italy trong trận đấu ở Milan hai năm trước. Kể từ đó, đội quân của Roberto Mancini như một đối thủ hạng hai. Họ thua 6, thắng 7 trong 17 trận gần nhất. Chiến tích ở nước Anh giúp Mancio được LĐBĐ Italy (FIGC) bảo vệ. Giờ đây, khi bước vào bán kết Nations League, những hoài nghi về đội tuyển lại xuất hiện. Mancio có rất nhiều quyết định khó hiểu khi triệu tập quân sang Hà Lan.

Ciro Immobile được gọi dù chỉ ghi 3 bàn trong 15 trận gần nhất với Lazio. Lần gần nhất Immobile ghi bàn cho Azzurri? Tròn 2 năm trước, vào lưới Thụy Sĩ. Gnonto không mấy nổi bật và cùng Leeds United xuống hạng cũng có tên. Việc xây dựng lối chơi xung quanh Jorginho cũng là sự mạo hiểm, khi anh sa sút từ khi chuyển sang Arsenal. Jorginho chỉ hoàn thành 67,7% số phút trong 14 trận đấu Premier League mà Mikel Arteta sử dụng.

 Những nét mới ở Tây Ban Nha

Tây Ban Nha cũng sa sút so với những màn trình diễn xuất sắc tại EURO 2020, cũng như Nations League 2020-21 mà họ thua Pháp tức tưởi ở chung kết. Thất bại ở World Cup 2022 khiến Luis Enrique phải chia tay đội tuyển. HLV Luis de la Fuente xuất hiện, nhưng chưa để lại dấu ấn như kỳ vọng. "La Roja" mở màn triều đại mới bằng trận thắng Na Uy 3-0, nhưng lại thua bạc nhược 0-2 trên sân Scotland.

Dù sao, Tây Ban Nha đang thay đổi cả một thế hệ khi nhiều cầu thủ lớn tuổi hoặc sa sút. Không như đồng nghiệp Mancini, De la Fuente tích cực làm mới đội tuyển. Ông gọi cầu thủ dựa vào phong độ hơn là danh tiếng cá nhân. Ngoại trừ Balde dành cho U-21 tham dự giải U-21 châu Âu, nhà vô địch World Cup 2010 mang sang Hà Lan đội ngũ rất mới mẻ.

Có đến 10 cầu thủ được triệu tập chưa đạt 15 trận quốc tế. Le Normand, cầu thủ gốc Pháp của Sociedad, và Fran Garcia, hậu vệ mà Real Madrid vừa kích hoạt điều khoản mua lại từ Rayo Vallecano, là các tân binh của đội. Chỉ có 6 cầu thủ dự bán kết Nations League thi đấu cho Real Madrid và Barcelona mùa giải này.

"Tôi vui khi được dịp đối đầu những đội tuyển mạnh. Ở trường hợp này, Italy là đối thủ tuyệt vời", De la Fuente lạc quan. Mancini cần danh hiệu. Ngược lại, Nations League đối với De la Fuente không quan trọng bằng việc tái thiết đội tuyển cho EURO 2024 và World Cup 2026. Vị thuyền trưởng từng vô địch U19 và U21 châu Âu muốn xóa bỏ ảnh hưởng của Luis Enrique để xây dựng dấu ấn riêng. Ở Enschede, đô thị phía Đông Hà Lan, Italy - với 4 chức vô địch World Cup và 2 danh hiệu EURO - cùng Tây Ban Nha - chủ nhân 1 World Cup và 3 EURO - đều tìm kiếm bước đệm cho một tương lai tích cực hơn.