Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet'

Một sự trùng hợp thú vị: Cùng một lúc, trong năm 2023 này, 2 cuộc thi thiết kế liên quan tới nhà vệ sinh công cộng tại khu vực hồ Gươm đã được tổ chức.
05/10/2023 07:02
Cúc Đường

Một sự trùng hợp thú vị: Cùng một lúc, trong năm 2023 này, 2 cuộc thi thiết kế liên quan tới nhà vệ sinh công cộng tại khu vực hồ Gươm đã được tổ chức.

 Và, dù là những đồ án từ sinh viên hay từ những kiến trúc sư chuyên nghiệp, những ý tưởng sáng tạo ở đó vẫn gặp nhau tại một điểm chung về giá trị "đánh thức" cộng đồng, trước một vấn đề tưởng tế nhị nhưng lại rất thiết thực trong đời sống hàng ngày.

"Mở ra rất nhiều suy ngẫm"

Giữa năm 2023, cuộc thi  PSP 01 2023: Không gian công cộng cho mọi người - cảnh quan & nhà vệ sinh phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm được quỹ Đổi mới sáng tạo Kiến trúc - AIF (Đại học Xây dựng Hà Nội) tổ chức và thu hút hơn 200 sinh viên từ các trường đại học trên toàn quốc.

Với đề bài này, Hội đồng giám khảo của cuộc thi đã đặt ra tới 11 tiêu chí khá chặt chẽ, trong đó có các yêu cầu về tính khả thi, hòa nhập bối cảnh, tính thẩm mỹ, tính đa chức năng, tính bình đẳng (cân nhắc những đối tượng cần ưu tiên và yếu thế), tính an toàn và riêng tư với phụ nữ hoặc trẻ em gái... Để rồi, trên thực tế, các đồ án đoạt giải tại cuộc thi này đều nhận về sự đánh giá khá tính cực theo các tiêu chí trên.

Đề cử Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 16 - 2023: Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet' - Ảnh 1.

Phối cảnh đồ án “V-Model Toilet Module”

Điển hình, với tên gọi The Extentision Of The Lake (sự mở rộng của hồ), đồ án giành giải Nhất tập trung vào bản chất của hồ Gươm - một hồ nước soi chiếu bối cảnh xung quanh - để bố trí một cụm 4 nhà vệ sinh đa năng hình tam giác, phân cách bởi các lối đi được tính toán rất kỹ về điểm nhìn và hướng tiếp cận. Đáng nói, các nhà vệ sinh này đều có bề mặt sáng, với kỳ vọng biến công trình trở thành một phần của mặt hồ, vừa phản chiếu dòng chảy đô thị sôi động xung quanh vừa soi chiếu lại chính mặt hồ Gươm.

Đề cử Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 16 - 2023: Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet' - Ảnh 2.

Phối cảnh đồ án “The extentision of the lake"

Ở giải Nhì, đồ án The Harmony Of Brick sử dụng chất liệu gạch truyền thống với thiết kế thông thoáng, nhiều khoảng hở để tạo cảm giác thân thiện gần gũi. Tại đây, hệ thống bồn rửa mặt được đưa ra ngoài, kết hợp cùng các ghế ngồi, lối đi rải sỏi… tạo thành một không gian chờ đặc biệt, vừa tăng kết nối cộng đồng vừa xóa bỏ tâm lý ngần ngại, e dè khi bước vào một nơi như nhà vệ sinh chung. Như nhận xét từ phía giám khảo, đồ án này có thiết kế khéo léo và hợp lý với bối cảnh xung quanh,từ đó tạo ra dòng chảy uyển chuyển trong một không gian đa hướng.

Đề cử Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 16 - 2023: Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet' - Ảnh 3.

Phối cảnh đồ án “The harmony of brick”

Rồi, đúng như tên gọi, đồ án Nón (giải Khuyến khích) chọn thiết kế cách điệu từ hình dạng của chiếc nón lá truyền thống, sử dụng các công nghệ và chất liệu hiện đại như đèn LED, bê tông sợi thủy tinh, kính thông minh… và dẫn lời của nguyên Thủ tướng Singapore Goh Chok Tong trong thuyết minh: "Tình trạng nhà vệ sinh công cộng của đất nước là thước đo văn hóa của người dân"…

Đề cử Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 16 - 2023: Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet' - Ảnh 4.

Phối cảnh đồ án “Nón"

Có thể lấy nhận xét của Lê Hồng Sơn, tác giả đồ án giành giải Nhất, để khái quát về góc nhìn của các thí sinh dự thi: "Đề bài mở ra rất nhiều suy ngẫm khi đặt công trình công cộng trong một không gian mang tầng tầng lớp lớp những giá trị lịch sử văn hóa. Phải làm sao để công trình nổi bật và phản chiếu được chính những giá trị văn hóa ấy, lan tỏa tới mọi người mà vẫn đảm bảo chức năng của mình…".

Đề cử Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 16 - 2023: Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet' - Ảnh 5.

Chủ tịch Quỹ AIF - KTS Doãn Thế Trung trao giải Nhất cho thí sinh Lê Hồng Sơn (trường Đại học Kiến trúc Hà Nội) trong cuộc thi do AIF tổ chức

Sáng tạo và thiết thực

Gần như song song với cuộc thi của quỹ AIF, một cuộc thi khác cũng được tổ chức: Nhánh đề bài Thiết kế nhà vệ sinh công cộng bên hồ Gươm trong lĩnh vực Thiết kế công cộng của cuộc thi Designed by VietNam, do dự án Hanoi Design City - Hà Nội đẹp từng centimet (Ashui.com phụ trách) phối hợp cùng UBND quận Hoàn Kiếm và Viglacera thực hiện trong khuôn khổ Tuần lễ Thiết kế Việt Nam - VietNam Design Week 2023 (lần thứ tư).

Các đồ án dự thi được yêu cầu chọn 3 vị trí thiết kế nhà vệ sinh công cộng tại các điểm bãi đỗ xe Bờ Hồ (đối diện tòa nhà "Hàm cá mập"), đối diện ngã ba Hàng Trống - Lê Thái Tổ và đối diện Công ty Điện lực Hà Nội (gần cây lộc vừng). Thực tế, các vị trí này cũng gắn với 3/6 nhà vệ sinh công cộng đang hoạt động quanh khu vực hồ Gươm.

Đề cử Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 16 - 2023: Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet' - Ảnh 6.

Đồ án “Đi Hanoi Toilet đi”

Từ hàng chục đồ án dự thi, Hội đồng giám khảo đã chọn được 10 thiết kế vào chung khảo và trao 3 giải đồng hạng. Trong đó, đồ án đầu tiên có cái tên khá thú vị: Đi Hanoi Toilet đi. Từ việc phân tích vị trí của các nhà vệ sinh công cộng (phân bố khá đồng đều quanh không gian hồ Gươm, có nhiều cây xanh bao quanh), nhóm tác giả đặt ra vấn đề tận dụng nguồn năng lượng tự nhiên, đồng thời phần nào biến chúng thành các điểm nghỉ ngơi, tương tác và kết nối xã hội.

 Xuất phát từ đường cong của mặt hồ với tổ hợp nhiều hình thái kiến trúc đa dạng bao quanh (phố nhà ống ở phía Bắc, phố nhà Pháp ở phía Nam, nhà thờ đình, đền, chùa, miếu mạo…), đồ án sử dụng hình khối cơ bản đường tròn - ngôn ngữ phù hợp để hòa nhập với tổng thể, không bị xung đột lẫn nhau hoặc xung đột với các công trình lịch sử lâu đời. Các nhà vệ sinh có thiết kế hệ thống cột thép, sàn đá mài, rèm vải, sỏi lọc nước… với phần mái hiện mở rộng để che mưa và nghỉ ngơi, đồng thời tạo khoảng sân trong với các "bức bình phong mở".

Trong khi đó, đồ án V-Model Toilet Module lại chú ý tới sự phong phú trong không gian văn hóa của hồ Gươm với các sự kiện có quy mô và loại hình đa dạng, luôn thay đổi theo nhịp sống của cộng đồng. Do vậy, các nhà vệ sinh được đề cao tính linh hoạt và cơ động với số lượng biến thiên để thích nghi cùng tần suất sử dụng trong từng thời điểm.

Như tên gọi, đó là các module tam giác nhọn hình chữ V với góc cạnh được mềm mại hóa để tối ưu về mặt không gian, đề cao vẻ đẹp tối giản và hình thái hiện đại khi mở ra khả năng hợp khối để các cụm vệ sinh công cộng có thể sắp theo từng không gian thích hợp: Đặt rải rác, phân tán, theo cụm hoặc nối tiếp nhau.

Đề cử Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 16 - 2023: Nhà vệ sinh bên hồ Gươm cũng cần 'đẹp từng centimet' - Ảnh 7.

Phối cảnh đồ án “Nhà vệ sinh công cộng Hồ Gươm”

Riêng với đồ án Nhà vệ sinh công cộng hồ Gươm, tác giả Nguyễn Bích Phương nhìn ra một thực tế: Vị trí của nhà vệ sinh công công tại nút giao Lê Thái Tổ - Hàng Trống đang chắn hoàn toàn tầm nhìn từ trục đường này ra Tháp Rùa. Trong khi đó, ngược lại lịch sử, trong dịp tổ chức chợ phiên y tế tại đây vào tháng 2/1954, một cây cầu phao từng được dựng lên từ vị trí hiện trạng đi ra Tháp Rùa để tạo điểm nhấn cảnh quan thay thế cho cầu Thê Húc đang bị sập.

Từ đó, đồ án thiết kế này đặt một lối đi ở giữa công trình, mở góc nhìn ra Tháp Rùa mang ý nghĩa gợi nhớ về cây cầu đã từng tồn tại. Về mặt công năng, lối đi ở giữa này cũng tạo ra một không gian đệm, từ đó rẽ vào phòng vệ sinh khép kín bên trong. Thiết kế tạo không gian thoáng với hệ thống gạch kính và kính, có bổ sung thêm các tiện ích như máy bán nước tự động, giá để xe đạp…

"Trong đời sống hàng ngày, có những câu chuyện tưởngtế nhị nhưng lại vô cùng thiết thực. Và từ lâu, chúng ta đã nói với nhau về một bài toán không dễ giải quyết: Làm sao để những nhà vệ sinh công cộng tại hồ Gươm vừa có sự hợp lý để giải quyết một nhu cầu thiết yếu của con người, vừa phù hợp với cảnh quan nơi đây?" - nhà sử học Dương Trung Quốc, thành viên Ban giám khảo nhận xét - "Do vậy, tôi đánh giá rất cao 2 cuộc thi. Ở đó, các KTS đã cho thấy sự trân trọng, nhưng cũng rất thực tế, khi hướng về một không gian văn hóa của Hà Nội".

Công trình "phụ" mà "không phụ"

Như chia sẻ từ KTS Doãn Thế Trung (Chủ tịch AIF), nhà vệ sinh những năm qua vẫn gắn với quan niệm là "công trình phụ" và ít được quan tâm. Tuy nhiên, chất lượng của loại công trình này lại tác động rất trực tiếp tới sức khỏe và tâm lý người dùng, đặc biệt là trong ấn tượng của du khách khi tới thăm mỗi địa phương.

Điển hình, đầu 2023, trong một khảo sát về nhà vệ sinh công cộng tại 69 thành phố du lịch trên thế giới, báo Nikkei Asia (Nhật Bản) đã đặt 2 đô thị lớn tại Việt Nam là Hà Nội và TP.HCM ở các vị trí 66 và 67 về chỉ số điều kiện sử dụng nhà vệ sinh công cộng cho khách du lịch quốc tế.

Tin cùng chuyên mục

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

"Khai vấn trong từng hơi thở" là cuốn sách thứ hai của tác giả Ruby Nguyen, do Nhà xuất bản Hà Nội và Thái Hà Books ấn hành.

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

Đài PT-TH Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật chính luận đặc biệt mang tên "Khúc quân hành vang mãi non sông" vào 22/12 tại sân Đoan Môn, khu Bảo tồn Di sản Hoàng thành - Thăng Long.

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

"Biến mất" khá lâu trong làng văn, mới đây, nhà văn Phương Trinh - cây bút có dấu ấn trong văn học thiếu nhi - xuất hiện trở lại trong những sách "Bài tập thực hành tiếng Việt", lớp 4 và 5 (NXB Giáo dục).

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

"Đường chim bay" là một danh từ đã có trong một số cuốn từ điển tiếng Việt. "Từ điển tiếng Việt" (Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) định nghĩa là "đường thẳng, là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 điểm xa nhau".

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

UBND tỉnh Quảng Trị đã quyết định phê duyệt Dự án “Công viên Thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải” và Dự án “Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành cổ Quảng Trị".

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của ngành văn hóa, thể thao và du lịch kết nối trực tuyến với 772 điểm cầu trên toàn quốc.

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Đầu tư và tài trợ cho văn hóa (kỳ 2& hết): Học gì từ kinh nghiệm của thế giới?

Đầu tư và tài trợ cho văn hóa (kỳ 2& hết): Học gì từ kinh nghiệm của thế giới?

Một mẫu số chung trên thế giới: Các quốc gia phát triển về văn hóa luôn có những mô hình đầu tư và tài trợ thành công cho lĩnh vực văn hóa, tạo ra sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

Tin mới nhất

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

Đảo quốc sư tử Singapore hiện đang thu hút với địa điểm dành cho các tín đồ của trà sữa và những viên trân châu ngọt ngào, cũng như những ai ưa khám phá. Đó là bảo tàng trà sữa trân châu đầu tiên tại Đông Nam Á

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Với vẻ đẹp hoang sơ của biển cùng kiến trúc độc đáo, cầu cảng Hải Tiến thuộc Khu du lịch Hải Tiến (Hoằng Hóa) hiện đang là điểm check-in khiến giới trẻ mê mệt.

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Những chuyến du xuân vui và hoàn hảo ai cũng mong muốn, tuy nhiên nó sẽ mất hứng và không trọn vẹn khi gặp những phiền toái đột xuất xảy ra trên đường.

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Đến hẹn lại lên. Tháng Giêng âm lịch hàng năm là tháng của rất, rất nhiều các lễ hội ở Việt Nam trong đó có những lễ hội đáng chú ý, thu hút mối quan tâm của đông đảo dân chúng cũng như du khách gần xa.

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Từ nhiều năm nay, với đặc thù về cảnh quan trong dịp Tết, Tây Bắc luôn là điểm hẹn lý tưởng để các phượt thủ tìm đến

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Thái Lan, nếu đã quá quen với Bangkok và Pattaya náo nhiệt phố thị, Phuket với những bãi biển cát trắng trải dài, thì Chiang Mai sẽ cho du khách một trải nghiệm khác biệt.