Nha đam hay lô hội là loại cây rất quen thuộc với chúng ta. Với khả năng sống tốt, lá xanh quanh năm nên nha đam được trồng làm cảnh rất nhiều.

Nha đam thuộc họ cây xương rồng, có nhiều tên gọi khác nhau như: lô hội, long tu,... còn tên khoa học là Aloe vera L. var. Nha đam được dùng để làm cảnh rất nhiều vì nó có khả năng chịu hạn, sống khoẻ, lá đẹp xanh quanh năm. Thời gian gần đây, một số người chơi phong thuỷ cũng lựa trọn nha đam để tăng sự may mắn, thịnh vượng cho bản thân và gia chủ.

Ngoài được trồng làm cảnh, cây phong thuỷ, nha đam còn được dùng trong ẩm thực, nấu ăn. Người dân thường dùng nha đam để nấu chè, súp…

Không chỉ là món ăn, nha đam còn là một vị thuốc trong Đông y chữa nhiều chứng bệnh dân dã và là mỹ phẩm bôi ngoài ra.

Theo nhà khoa học, lương y Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội, trong Đông y, nha đam vị đắng, tính hàn, vào kinh can, tỳ, vị, đại trường. Nha đam có tác dụng thông đại tiện, thanh nhiệt, mát gan, sát trùng. Dùng nha đam làm thuốc kiện tỳ, mỗi lần uống 0,01 - 0,03g; làm thuốc nhuận trường (nhuận tràng), mỗi lần uống 0,06 - 0,2g.

Nha đam còn được dùng làm thuốc mát gan, sát khuẩn, chữa viêm loét dạ dày, làm lành vết thương, chống lão hoá… Trong cây nha đam chứa một số enzyme có thể giúp cơ thể chuyển hóa đường và chất béo, nó đồng thời cũng làm giảm viêm nhiễm.

Các nghiên cứu đã chỉ ra nha đam còn có khả năng kháng nấm và kháng khuẩn rất tốt, tăng cường khả năng miễn dịch, chữa khỏi loét miệng và làm sạch răng… Trong cây nha đam còn có rất nhiều vitamin B12 và các loại vitamin khác như: E, C, A, B1, B2, B3 và B6. Đây đều là các chất chống oxy hoá tốt cho sức khoẻ.

Tính độc trong cây nha đam cần cẩn trọng khi sử dụng

Lương y Bùi Đắc Sáng cho biết dù nha đam là một loại cây có dược liệu tốt nhưng có tính độc nên vẫn cần phải cẩn trọng khi dùng. Trong Đông y, nha đam được dùng làm thuốc tẩy xổ với liều 1 - 2g.

Trong cây nha đam có chứa chất latex (mủ) dùng ở liều cao sẽ không an toàn cho sức khoẻ. Mủ nha đam có thể gây ra các tác dụng phụ cho người có bệnh lý về dạ dày. Nếu sử dụng mủ nha đam lâu dài một lượng lớn có thể gây tiêu chảy, các vấn đề về thận, máu trong nước tiểu, kali thấp, yếu cơ, giảm cân và rối loạn tim. Uống 1g mủ nha đam mỗi ngày trong vài ngày có thể gây tử vong.

Lương y Bùi Đắc Sáng cho biết: "Do nha đam có tính độc cho nên cần phải cẩn trọng khi dùng. Người có bệnh về tim mạch không nên dùng nha đam vì sẽ có nguy cơ loạn nhịp tim. Đặc biệt phụ nữ có thai không nên sử dụng nha đam vì nó tiềm ẩn nguy cơ gây sảy thai".

Một số nghiên cứu cũng chỉ ra chất Aloin trong phần lá của nha đam có thể gây ra những ảnh hưởng không tốt cho gan, đại trực tràng. Điều này xảy ra ở những người quá mẫn cảm với Aloin.

Để dùng nha đam an toàn, Lương y Bùi Đắc Sáng lưu ý:

- Khi dùng nha đam làm vị thuốc cần lưu ý sử dụng đúng với tình trạng bệnh và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.

- Phụ nữ có thai và người tỳ vị hư nhược không được dùng.

- Người cao tuổi nên thận trọng khi dùng nha đam.

- Nha đam có tác dụng tẩy mạnh vì vậy nên giảm liều hoặc ngưng thuốc nếu có hiện tượng đi ngoài phân lỏng. Người bị đi ngoài phân lỏng thì không nên dùng.