Đã 10 năm nay, kể từ sau chức vô địch của B.Bình Dương, mùa giải 2015, bóng đá phía Nam tụt lại hẳn so với khu vực miền Bắc. Thậm chí, nếu cộng cả khu vực miền Trung và Tây Nguyên cộng lại, cũng hoàn toàn "không có cửa". Với diện mạo này, phải rất lâu nữa cán cân mới thăng bằng trở lại.

Chúng ta hẳn vẫn không quên, bóng đá phía Nam từng làm mưa làm gió ở thập niên đầu của kỷ nguyên lên chuyên. Đó là các cú đúp vô địch của HAGL (2003-2004), Gạch Đồng Tâm Long An (2005-2006) và B.Bình Dương (2007-2008). Trước đó, mùa giải 2001-2002, Cảng Sài Gòn cũng đã đăng quang, nhưng chỉ một năm sau lại rớt hạng. Và, phải mất chục năm sau đó, TP.HCM mới có đại diện tham dự V-League là Navibank Sài Gòn, XMXT Sài Gòn và Sài Gòn FC, song hết thảy đều là "hàng nhập".

Cho đến thời điểm này, B.Bình Dương gần như là đại diện duy nhất của Việt Nam chơi được và chơi khá hay ở đấu trường cao nhất châu lục dành cho CLB: AFC Champions League (giai đoạn 2015-2016). Họ cũng là đại diện đầu tiên và duy nhất của V-League lọt vào đến bán kết AFC Cup 2009. Trong hơn một thập niên đầu kể từ khi lên chuyên (2004), "mọi ngả đường đều dẫn về đất Thủ" là có thật.

Về tài chính, trong nhiều năm B.Bình Dương hoàn toàn không thua kém bất cứ đại gia nào của V-League, nhờ chính sách mở của địa phương dành cho đầu tư bóng đá. Tổng công ty Becamex IDC về lý là nhà tài trợ chính, song lại gần như không phải bỏ tiền, lại còn được khai thác bảng biển quảng cáo dọc quốc lộ 13. Trung bình mỗi mùa giải, B.Bình Dương tiêu tốn trên dưới 100 tỷ đồng.

Tiền nhiều như thế, lại thêm cơ chế thoáng, tại sao đất Thủ không thể đòi lại được những ngày tháng vinh quang của một đội bóng từng giành đến 4 chức vô địch V-League? Đấy phải xem lại cách làm của lãnh đạo CLB. Kể từ sau các đời HLV Lê Thụy Hải và Mai Đức Chung, những người đã đem về cho đất Thủ mọi vinh quang, đội bóng này tiêu tốn nhiều HLV bậc nhất giải đấu. Người mới nhất ngồi ghế nóng ở sân Gò Đậu là Lê Huỳnh Đức.

Ông Đức đến, đương nhiên ông Nguyễn Quốc Tuấn phải lùi lại tuyến trẻ, đồng thời ông Phan Bá Hùng cũng "dịch chuyển công tác". Bao năm nay, cứ một vòng tuần hoàn, luẩn quẩn như thế quanh cái sân Gò Đậu, mà thành tích của đội bóng chẳng cải thiện.

Đồng Tháp, đại diện ưu tú của bóng đá ĐBSCL, đã mất tích trên bản đồ V-League, Long An thì ngụp lặn ở giải hạng Nhất bao năm qua, HAGL kể cũng còn đỡ hơn chút nhờ quỹ cầu thủ tự đào tạo của Học viện Hàm Rồng. Song, cũng đã tròn 20 năm, các danh hiệu vẫn cứ ngoảnh mặt với phố Núi. Bóng đá đơn giản là thành tích, nói như bầu Đức, làm bóng đá mà không nghĩ và hướng đến chức vô địch thì nghỉ cho khoẻ.

Thật hổ thẹn, người ta không thể tìm được bất cứ điểm sáng nào của bóng đá Sài Gòn suốt 2 thập niên qua, kể từ khi CLB Ngân hàng Đông Á vừa lên chuyên đã bị đánh rớt hạng, vì đại án tiêu cực và dàn xếp tỷ số mùa giải 2005. "Nhân chứng sống" Vũ Tiến Thành vẫn còn đó và thậm chí còn được tín nhiệm vực dậy bóng đá TP.HCM.

Tan trận thua 3-5 trước Công an Hà Nội ở vòng đấu mới đây ngay trên sân nhà Thống Nhất, chẳng tìm thấy nỗi buồn nào trên khuôn mặt các cầu thủ, đến lãnh đạo CLB và cả BHL. Mọi thứ cứ dửng dưng như không. "Bóng đá giờ dễ thua bàn nhỉ và thua bàn thì cũng chẳng làm sao. Chẳng có phản ứng gay gắt hay cay cú gì cả. Gặp Công an Hà Nội dường như cả đội bị cúm thì phải", cựu trung vệ ĐTQG, trợ lý HLV Lê Quang Trãi, chia sẻ.

Có thể cảm nhận sự thiếu sức sống của bộ mặt bóng đá khu vực miền Nam nói chung. Dường như người ta chỉ cố gắng duy trì đội bóng, giữ lấy một công việc liên quan đến bóng đá, cố kiếm chút đỉnh khi còn có thể kiếm được, còn sứ mệnh hay tham vọng bay cao, không quan trọng.

10 năm, 20 năm, thậm chí là không biết đến bao giờ để bóng đá phía Nam trở lại được như ngày xưa. Nói ngay đến bóng đá phong trào, hiện cũng là đang thua thiệt chúng bạn, bởi lối nghĩ ngắn, ăn xổi, ngại khó và ngại cả trách nhiệm, của cả người chơi đến người làm bóng đá nơi này. Lời trung khó nghe, biết rồi khổ lắm nhưng vẫn phải nói. Trong khi doanh nghiệp phải vất vả tìm tiền làm bóng đá, thì các LĐBĐ địa phương lại gần như chẳng có định hướng hay hỗ trợ nào cả, hỏi đi lên bằng cách nào đây, trở lại bằng cách nào đây?!