Nghệ sỹ Ngô Hồng Quang: Hát trên núi Hà Giang như lạc cõi tiên
Ngô Hồng Quang là một trong những nghệ sĩ chơi nhạc cụ dân tộc hiếm hoi vươn ra thế giới. Anh không đơn thuần là một nhạc công, anh còn là một nhạc sĩ, một ca sĩ, một nghệ sĩ biểu diễn tuyệt vời.
29/01/2017 13:06
(Thethaovanhoa.vn) - Ngô Hồng Quang là một trong những nghệ sĩ chơi nhạc cụ dân tộc hiếm hoi vươn ra thế giới. Anh không đơn thuần là một nhạc công, anh còn là một nhạc sĩ, một ca sĩ, một nghệ sĩ biểu diễn tuyệt vời. Năm 2016 là năm thành công mỹ mãn khi Quang dồi dào ý tưởng sáng tác, có nhiều sản phẩm, và kết hợp được với nhiều nghệ sĩ tài năng như Nguyên Lê, Vũ Ngọc Khải...
Thể thao & Văn hóa đã có một cuộc trò chuyện thú vị cùng anh.
* Giọng hát của anh đã có những biến chuyển không ngừng, xem chừng nó đang là một “nhạc cụ” vẫn còn rất nhiều tiềm năng biến hóa. Điều gì đã khiến giọng hát ấy được khai mở?
- Có 2 thứ quan trọng đã làm thay đổi giọng hát của tôi. Một là từ khi tiếp cận với Yoga tôi đã có thêm sức lực để đối phó với những nốt cao cũng như những nốt thấp. Âm vực của tôi mở ra rất nhiều. Hai là, tôi đã tự tập những lối hát của người dân tộc thiểu số ở Việt Nam như cách hát của người H'mông, Tày… tôi đã thu gom được những kỹ thuật khá đặc biệt để giúp mình phát triển hơn trong cách trình diễn.
Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang
* Trong MV "Về đồi non", anh và nghệ sĩ Nguyên Lê biểu diễn giữa đồi và núi. Được hòa giọng ca với thiên nhiên, cảm giác ấy thế nào?
- Đến giờ tôi vẫn chưa hết hân hoan. Lúc đi quay hình tôi có cảm giác như lạc vào cõi tiên nào đó. Quả thực là phong cảnh Hà Giang rất đẹp, nó không những làm cho tôi hưng phấn trong quá trình làm MV mà còn tạo cho tôi rất nhiều những cảm hứng sáng tác mới.
Hai nghệ sĩ Ngô Hồng Quang và Nguyên Lê trong MV "Về đồi non"
* Với câu hát “Tung cánh bay khắp nơi với tình yêu muôn loài” trong ca khúc "Về đồi non" do anh sáng tác, cho thấy anh không chỉ định giới hạn mình trong tình yêu đôi lứa (điều mà nhạc Việt đương đại chủ yếu hướng tới). Các ca khúc trước của anh cũng vậy, khái niệm Tình yêu rộng lớn hơn tình yêu nam nữ thông thường. Có thể hiểu điều này thế nào?
- Đối với tôi tình yêu nam nữ chỉ là một phần nhỏ của 2 từ: Tình Yêu. Trong bài Về đồi non tôi cũng có đề cập đến vấn đề tình yêu nam nữ nhưng bên cạnh đó, ý chính là hãy cùng trở lại nơi mà chúng ta đã sinh ra để được yêu nhau và cùng chia sẻ niềm yêu thương với muôn loài. Đại ý là, cuộc sống của chúng ta sẽ trọn vẹn hơn, đằm thắm hơn nếu tình yêu của con người được chia sẻ rộng rãi đến mọi chúng sinh hữu tình. Việc chia sẻ này sẽ nhận lại được rất nhiều hạnh phúc bởi chúng ta đã thuận theo pháp và quy luật của tự nhiên.
MV "Về đồi non"
* Chuyến đi của anh với Nguyên Lê tới vùng miền núi phía Bắc, tìm những nghệ nhân dân gian có nhiều điều thú vị không? Hai người đã tìm thấy điều gì ở đó?
- Chúng tôi đã có những trải nghiệm rất quý báu. Ngoài việc làm MV, tôi và Nguyên Lê đã gặp rất nhiều nhóm nghệ nhân dân tộc thiểu số ở Hà Giang như H'mông, Tày, Lô Lô, Dao… Trải nghiệm lớn nhất là chúng tôi được chia sẻ và giao lưu văn hoá với họ. Họ rất hiếu khách, ngoài việc nghe họ biểu diễn chúng tôi còn được mời ăn uống theo phong tục của họ. Điều thú vị thêm nữa là chúng tôi cũng tiếp cận được với một số nghệ nhân mà có khả năng hợp tác biểu diễn cùng hoặc làm cùng các dự án mới sắp tới.
* Được biết Nguyên Lê và anh đều kĩ tính trong âm nhạc. Điều gì đã khiến hai nghệ sĩ quyết định hợp tác? Khoảng thời gian “thăm dò” trước khi đi tới quyết định cộng tác có lâu không?
-Tôi nghĩ hợp tác với Nguyên Lê là một cái duyên rất lớn. Có lẽ chính vì sự kỹ tính đó mà đã tạo ra cái duyên này. Hơn nữa, tôi và Nguyên Lê đều rất thích làm âm nhạc nghệ thuật. Ngoài việc sáng tạo để tìm ra những điều mới mẻ cho khán giả, chúng tôi còn nghĩ tới việc kết nối văn hóa âm nhạc. Có nghĩa là làm thế nào để có được những tác phẩm âm nhạc mới mang đậm chất âm nhạc Việt Nam mà không mất đi hơi thở hiện đại. Việc này rất khó nhưng cùng chung tư duy sáng tạo, chúng tôi đã hoàn thành album theo đúng những gì dự định ban đầu. Chúng tôi đã làm việc cùng nhau sau thời biểu diễn chung sân khấu khoảng gần 1 năm.
* Cây đàn tính của anh và cây guitar của Nguyên Lê phải mất bao nhiêu lâu để có thể hòa chung trong "Tình đàn"? Để có được cái Tình ấy, hai người nghệ sĩ đã kết nối với nhau thế nào?
- Thực ra tôi sáng tác bài Tình đàn với một tâm thế là tạo ra một tác phẩm để tôi và Nguyên Lê có thể hòa cùng nhau được. Giai điệu của bài rất đơn giản, tôi thích sự phóng khoáng trong âm nhạc nên khi tập tác phẩm này chúng tôi đã hòa đàn khá nhanh chóng theo lối phóng tác trên một số giai điệu sáng tác. Chúng tôi tập với nhau theo lối hỏi và trả lời bằng âm nhạc. Chính lối tư duy âm nhạc này đã tạo ra sự thú vị của Tình đàn.
MV "Tình đàn"
* Những chuyến đi khắp thế giới có ảnh hưởng như thế nào đến thế giới quan, tới âm nhạc của anh?
- Tôi đã thu gom được khá nhiều trải nghiệm quý trong các chuyến đi của mình. Từ việc kết nối giao lưu tôi có thể hiểu được phong cách, tư duy chơi nhạc, phương pháp sáng tác của rất nhiều nghệ sĩ. Điều này giúp cho tôi có những tư duy mở hơn trong việc sáng tạo cũng như biểu diễn âm nhạc của mình.
Ngô Hồng Quang chơi được rất nhiều nhạc cụ dân tộc. Trong show 'Nón' anh chơi tới 7 nhạc cụ.
* Anh vẫn đang hoạt động âm nhạc ở nước ngoài bằng vốn âm nhạc dân gian Việt Nam. Dường như đây là nghịch lý chưa hóa giải được, khi âm nhạc dân gian lại khó sống trong nước. Những lần trở về gần đây, anh đã tìm được nhiều khán giả hơn chưa?
- Những năm gần đây tôi đã quay trở lại Việt Nam biểu diễn nhiều hơn và rất đáng mừng là khán giả đã đón nhận âm nhạc của tôi một cách hồ hởi. Điều này đã khích lệ tôi tổ chức show nhạc và biểu diễn tại Việt Nam nhiều hơn. Tôi tin là sẽ có nhiều khán giả yêu âm nhạc của tôi hơn nữa trong tương lai.
Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang, Nguyên Lê (giữa) và ê-kíp Black Army Pictures (đơn vị thực hiện MV) trong chuyến đi về Hà Giang
* Việc ra album vào thời nhạc số lên ngôi có hi vọng gì ở lượng tiêu thụ không?
- Tôi tin là hãng ACT đã làm tốt công việc của mình. Họ đã phát hành đĩa trên diện rộng trong toàn lãnh thổ châu Âu. Nhiều người yêu nhạc châu Âu vẫn thích có CD hơn là nghe nhạc online. Điều quan trọng hơn hết là chất lượng âm nhạc của album như thế nào thôi.
* Sau album "Hà Nội Duo", anh sẽ phát hành album Quan họ cổ. Cố tức là quý rồi, nhưng có gì mới để thu hút khán giả đương đại không?
- Tôi đã thu âm xong một album khác của riêng tôi. Trong năm nay tôi sẽ phát hành tại Việt Nam. Ngoài việc chọn lựa những bài Quan Họ cổ tôi đã kết hợp những làn điệu này với ngũ tấu đàn dây của phương Tây. Có lễ đây sẽ là cái mới để tôi có thể khoe với khán giả..
* Vũ Ngọc Khải, bạn diễn của anh trong show Nón có nói vì công việc phải theo các đoàn múa khắp nơi trên thế giới nên khó có thể có người yêu, chứ chưa nói kết hôn. Hình như điều này cũng đúng với Ngô Hồng Quang?
- Tôi thì nghĩ công việc là môt phần, còn quan trọng hơn là hợp duyên nữa. Duyên chưa đến nên tôi đành chờ thêm vậy (cười).
Ngô Hồng Quang (trái) và Vũ Ngọc Khải trong show "Nón"
* Cuộc sống dù có “tình yêu với muôn loài” nhưng hẳn không thể thiếu tình yêu với một ai đó. Với Ngô Hồng Quang, nếu thiếu tình yêu với một ai đó có ảnh hưởng tới lao động nghệ thuật hơn? Hay cô đơn lại thúc đẩy sáng tạo?
- Tôi nghĩ tình yêu đối với tôi quan trọng lắm chứ. Nhưng hai mặt của sự việc này là rất hiển nhiên. Có những lúc phải chịu độc thân mới có những tác phẩm hay và ngược lại.
* Anh chơi âm nhạc dân gian, nhưng giờ chủ yếu hoạt động ở nước ngoài, anh nghĩ về Tết Nguyên Đán thế nào? Anh có muốn gộp Tết dương và Tết âm không?
- Tôi luôn luôn thích Tết, nghĩ đến Tết là nghĩ đến Việt Nam. Dù biết là Tết có những mặt trái của nó nhưng tôi không đồng ý với việc nhập tết Ta cùng với tết Tây. Có bao nhiêu thứ thiêng liêng mà không thể diễn tả thành lời được khi nghĩ về một cái Tết. Ngoài việc đoàn tụ xum vầy, kết nối gia đình họ hàng... Tết còn là một biểu tượng của tinh thần Việt, của cả một văn hóa cộng đồng rộng lớn. Nếu bỏ Tết ta thì coi như bỏ văn hóa Việt.
* Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện. Chúc anh năm mới dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công!
Thể thao & Văn hóa đã có một cuộc trò chuyện thú vị cùng anh.
* Giọng hát của anh đã có những biến chuyển không ngừng, xem chừng nó đang là một “nhạc cụ” vẫn còn rất nhiều tiềm năng biến hóa. Điều gì đã khiến giọng hát ấy được khai mở?
- Có 2 thứ quan trọng đã làm thay đổi giọng hát của tôi. Một là từ khi tiếp cận với Yoga tôi đã có thêm sức lực để đối phó với những nốt cao cũng như những nốt thấp. Âm vực của tôi mở ra rất nhiều. Hai là, tôi đã tự tập những lối hát của người dân tộc thiểu số ở Việt Nam như cách hát của người H'mông, Tày… tôi đã thu gom được những kỹ thuật khá đặc biệt để giúp mình phát triển hơn trong cách trình diễn.
Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang
- Đến giờ tôi vẫn chưa hết hân hoan. Lúc đi quay hình tôi có cảm giác như lạc vào cõi tiên nào đó. Quả thực là phong cảnh Hà Giang rất đẹp, nó không những làm cho tôi hưng phấn trong quá trình làm MV mà còn tạo cho tôi rất nhiều những cảm hứng sáng tác mới.
Hai nghệ sĩ Ngô Hồng Quang và Nguyên Lê trong MV "Về đồi non"
* Với câu hát “Tung cánh bay khắp nơi với tình yêu muôn loài” trong ca khúc "Về đồi non" do anh sáng tác, cho thấy anh không chỉ định giới hạn mình trong tình yêu đôi lứa (điều mà nhạc Việt đương đại chủ yếu hướng tới). Các ca khúc trước của anh cũng vậy, khái niệm Tình yêu rộng lớn hơn tình yêu nam nữ thông thường. Có thể hiểu điều này thế nào?
- Đối với tôi tình yêu nam nữ chỉ là một phần nhỏ của 2 từ: Tình Yêu. Trong bài Về đồi non tôi cũng có đề cập đến vấn đề tình yêu nam nữ nhưng bên cạnh đó, ý chính là hãy cùng trở lại nơi mà chúng ta đã sinh ra để được yêu nhau và cùng chia sẻ niềm yêu thương với muôn loài. Đại ý là, cuộc sống của chúng ta sẽ trọn vẹn hơn, đằm thắm hơn nếu tình yêu của con người được chia sẻ rộng rãi đến mọi chúng sinh hữu tình. Việc chia sẻ này sẽ nhận lại được rất nhiều hạnh phúc bởi chúng ta đã thuận theo pháp và quy luật của tự nhiên.
MV "Về đồi non"
* Chuyến đi của anh với Nguyên Lê tới vùng miền núi phía Bắc, tìm những nghệ nhân dân gian có nhiều điều thú vị không? Hai người đã tìm thấy điều gì ở đó?
- Chúng tôi đã có những trải nghiệm rất quý báu. Ngoài việc làm MV, tôi và Nguyên Lê đã gặp rất nhiều nhóm nghệ nhân dân tộc thiểu số ở Hà Giang như H'mông, Tày, Lô Lô, Dao… Trải nghiệm lớn nhất là chúng tôi được chia sẻ và giao lưu văn hoá với họ. Họ rất hiếu khách, ngoài việc nghe họ biểu diễn chúng tôi còn được mời ăn uống theo phong tục của họ. Điều thú vị thêm nữa là chúng tôi cũng tiếp cận được với một số nghệ nhân mà có khả năng hợp tác biểu diễn cùng hoặc làm cùng các dự án mới sắp tới.
* Được biết Nguyên Lê và anh đều kĩ tính trong âm nhạc. Điều gì đã khiến hai nghệ sĩ quyết định hợp tác? Khoảng thời gian “thăm dò” trước khi đi tới quyết định cộng tác có lâu không?
Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang: Người dám vượt ra khỏi ngũ cung
Cho đến thời điểm này, nhắc đến Ngô Hồng Quang, có lẽ đa phần khán giả sẽ không biết anh là ai. Nhưng nhạc sĩ Dương Thụ hẳn là có lý khi nói: 'Người ta chưa biết tới mới là người tài'.
-Tôi nghĩ hợp tác với Nguyên Lê là một cái duyên rất lớn. Có lẽ chính vì sự kỹ tính đó mà đã tạo ra cái duyên này. Hơn nữa, tôi và Nguyên Lê đều rất thích làm âm nhạc nghệ thuật. Ngoài việc sáng tạo để tìm ra những điều mới mẻ cho khán giả, chúng tôi còn nghĩ tới việc kết nối văn hóa âm nhạc. Có nghĩa là làm thế nào để có được những tác phẩm âm nhạc mới mang đậm chất âm nhạc Việt Nam mà không mất đi hơi thở hiện đại. Việc này rất khó nhưng cùng chung tư duy sáng tạo, chúng tôi đã hoàn thành album theo đúng những gì dự định ban đầu. Chúng tôi đã làm việc cùng nhau sau thời biểu diễn chung sân khấu khoảng gần 1 năm.
* Cây đàn tính của anh và cây guitar của Nguyên Lê phải mất bao nhiêu lâu để có thể hòa chung trong "Tình đàn"? Để có được cái Tình ấy, hai người nghệ sĩ đã kết nối với nhau thế nào?
- Thực ra tôi sáng tác bài Tình đàn với một tâm thế là tạo ra một tác phẩm để tôi và Nguyên Lê có thể hòa cùng nhau được. Giai điệu của bài rất đơn giản, tôi thích sự phóng khoáng trong âm nhạc nên khi tập tác phẩm này chúng tôi đã hòa đàn khá nhanh chóng theo lối phóng tác trên một số giai điệu sáng tác. Chúng tôi tập với nhau theo lối hỏi và trả lời bằng âm nhạc. Chính lối tư duy âm nhạc này đã tạo ra sự thú vị của Tình đàn.
MV "Tình đàn"
* Những chuyến đi khắp thế giới có ảnh hưởng như thế nào đến thế giới quan, tới âm nhạc của anh?
- Tôi đã thu gom được khá nhiều trải nghiệm quý trong các chuyến đi của mình. Từ việc kết nối giao lưu tôi có thể hiểu được phong cách, tư duy chơi nhạc, phương pháp sáng tác của rất nhiều nghệ sĩ. Điều này giúp cho tôi có những tư duy mở hơn trong việc sáng tạo cũng như biểu diễn âm nhạc của mình.
Ngô Hồng Quang chơi được rất nhiều nhạc cụ dân tộc. Trong show 'Nón' anh chơi tới 7 nhạc cụ.
* Anh vẫn đang hoạt động âm nhạc ở nước ngoài bằng vốn âm nhạc dân gian Việt Nam. Dường như đây là nghịch lý chưa hóa giải được, khi âm nhạc dân gian lại khó sống trong nước. Những lần trở về gần đây, anh đã tìm được nhiều khán giả hơn chưa?
- Những năm gần đây tôi đã quay trở lại Việt Nam biểu diễn nhiều hơn và rất đáng mừng là khán giả đã đón nhận âm nhạc của tôi một cách hồ hởi. Điều này đã khích lệ tôi tổ chức show nhạc và biểu diễn tại Việt Nam nhiều hơn. Tôi tin là sẽ có nhiều khán giả yêu âm nhạc của tôi hơn nữa trong tương lai.
Nghệ sĩ Ngô Hồng Quang, Nguyên Lê (giữa) và ê-kíp Black Army Pictures (đơn vị thực hiện MV) trong chuyến đi về Hà Giang
* Việc ra album vào thời nhạc số lên ngôi có hi vọng gì ở lượng tiêu thụ không?
- Tôi tin là hãng ACT đã làm tốt công việc của mình. Họ đã phát hành đĩa trên diện rộng trong toàn lãnh thổ châu Âu. Nhiều người yêu nhạc châu Âu vẫn thích có CD hơn là nghe nhạc online. Điều quan trọng hơn hết là chất lượng âm nhạc của album như thế nào thôi.
* Sau album "Hà Nội Duo", anh sẽ phát hành album Quan họ cổ. Cố tức là quý rồi, nhưng có gì mới để thu hút khán giả đương đại không?
- Tôi đã thu âm xong một album khác của riêng tôi. Trong năm nay tôi sẽ phát hành tại Việt Nam. Ngoài việc chọn lựa những bài Quan Họ cổ tôi đã kết hợp những làn điệu này với ngũ tấu đàn dây của phương Tây. Có lễ đây sẽ là cái mới để tôi có thể khoe với khán giả..
* Vũ Ngọc Khải, bạn diễn của anh trong show Nón có nói vì công việc phải theo các đoàn múa khắp nơi trên thế giới nên khó có thể có người yêu, chứ chưa nói kết hôn. Hình như điều này cũng đúng với Ngô Hồng Quang?
- Tôi thì nghĩ công việc là môt phần, còn quan trọng hơn là hợp duyên nữa. Duyên chưa đến nên tôi đành chờ thêm vậy (cười).
Ngô Hồng Quang (trái) và Vũ Ngọc Khải trong show "Nón"
* Cuộc sống dù có “tình yêu với muôn loài” nhưng hẳn không thể thiếu tình yêu với một ai đó. Với Ngô Hồng Quang, nếu thiếu tình yêu với một ai đó có ảnh hưởng tới lao động nghệ thuật hơn? Hay cô đơn lại thúc đẩy sáng tạo?
- Tôi nghĩ tình yêu đối với tôi quan trọng lắm chứ. Nhưng hai mặt của sự việc này là rất hiển nhiên. Có những lúc phải chịu độc thân mới có những tác phẩm hay và ngược lại.
Giao lưu 2 nghệ sĩ khiến khán giả Hà Nội ngây ngất với 'Nón'
Hai nghệ sĩ Vũ Ngọc Khải và Ngô Hồng Quang sẽ tham gia cuộc trò chuyện do nhạc sĩ Dương Thụ chủ trì vào ngày 6/8, sau khi show 'Nón' để lại ấn tượng sâu đậm với khán giả Hà Nội hôm 21/7 vừa qua.
* Anh chơi âm nhạc dân gian, nhưng giờ chủ yếu hoạt động ở nước ngoài, anh nghĩ về Tết Nguyên Đán thế nào? Anh có muốn gộp Tết dương và Tết âm không?
- Tôi luôn luôn thích Tết, nghĩ đến Tết là nghĩ đến Việt Nam. Dù biết là Tết có những mặt trái của nó nhưng tôi không đồng ý với việc nhập tết Ta cùng với tết Tây. Có bao nhiêu thứ thiêng liêng mà không thể diễn tả thành lời được khi nghĩ về một cái Tết. Ngoài việc đoàn tụ xum vầy, kết nối gia đình họ hàng... Tết còn là một biểu tượng của tinh thần Việt, của cả một văn hóa cộng đồng rộng lớn. Nếu bỏ Tết ta thì coi như bỏ văn hóa Việt.
* Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện. Chúc anh năm mới dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công!
Năm 13 tuổi với vốn liếng là biết chơi đàn Nhị, biết hát, Ngô Hồng Quang đã được cha mẹ cho vào Nhạc viện học. Anh tốt nghiệp Khoa Nhạc cụ truyền thống, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Sau khi sang Hà Lan biểu diễn, học một khóa tại Hà Lan, Ngô Hồng Quang đã quyết định quay trở lại đất nước này lấy bằng thạc sĩ tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Hà Lan, chuyên ngành sáng tác âm nhạc đương đại. Trong thời gian đó anh đã phát hành tại Việt Nam album Song hành. Sau khi hoàn thành bằng thạc sĩ Quang đã chính thức hoàn thiện bản thân. Anh là một trong những nghệ sĩ dân gian hiếm hoi biết hát, chơi rất nhiều nhạc cụ, biết sáng tác và đam mê trình diễn trên sân khấu. Năm 2016 ngoài show Nón cùng với nghệ sĩ múa đương đại Vũ Ngọc Khải, Ngô Hồng Quang còn hợp tác với nghệ sỹ Nguyên Lê trong album Hanoi Duo sắp phát hành tới đây. Bên cạnh đó, Ngô Hồng Quang chuẩn bị ra một album về Quan họ cổ cũng trong năm 2017. |
Ngọc Diệp (thực hiện)
Ảnh: Nhân vật cung cấp
Ảnh: Nhân vật cung cấp
