Nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Lam: Tình yêu theo những cánh chim
(Thethaovanhoa.vn) - Tôi vừa được nghệ sĩ nhiếp ảnh lão thành Trần Lam gửi tặng sách ảnh Khoảnh khắc thiên nhiên - NXB Thông Tấn, 2019. Đây là cuốn sách ảnh mới nhất, cuốn thứ ba của ông, tiếp theo các cuốn Kiên Giang, một góc nhìn và Sách ảnh Trần Lam.
Khoảnh khắc thiên nhiên là một sách ảnh độc đáo. 120 bức ảnh màu được NSNA Trần Lam chọn in trong sách chỉ giới thiệu về sếu đầu đỏ và hải âu, hai loài chim được ông chụp từ vùng đất Kiên Giang quê hương.
Trong sách, người xem gặp những hình ảnh đẹp của những đàn sếu đầu đỏ di trú về phương Nam đã chọn Kiên Giang làm nơi dừng chân. Sếu bay thành đàn, thành đôi. Sếu giữa bầu trời và trên mặt đất. Trong ống kính của NSNA Trần Lam, loài sếu đẹp kiêu sa trình diễn nhiều vũ điệu trong những tư thế, những khoảnh khắc đặc biệt, ở những không gian và thời điểm rất ấn tượng.
Những ai từng cầm máy săn ảnh sếu đầu đỏ đều hiểu, người nghệ sĩ đã phải lăn lộn ngày đêm, mất nhiều công sức như thế nào để có được những những hình ảnh ấy trong khuôn hình của mình.
Chim hải âu, những người bạn thân thiết của vùng biển phương Nam quê hương của nghệ sĩ, cũng đã được ghi lại hết sức sống động. Hải âu bay lượn, săn mồi, soi bóng trên mặt nước hay vươn cao giữa bầu trời đều có những nét đẹp riêng.
Rất khâm phục sự nhạy bén của NSNA Trần Lam với những tác phẩm bố cục đẹp, đúng thời điểm, đa dạng với một cái nhìn nhân văn về loài chim biển gần gũi với con người này.
Trong lời giới thiệu mở đầu tập sách, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá: "Tập sách Khoảnh khắc thiên nhiên không chỉ là một ấn phẩm đẹp mà còn thể hiện sự tinh tế từ tâm hồn của một nghệ sĩ yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước. Nhiều bức ảnh có giá trị cao về nghệ thuật, được bấm máy đúng lúc, thể hiện những khoảnh khắc tuyệt vời về đời sống một số loài chim nước đặc hữu tại Việt Nam mà tiêu biểu là sếu đầu đỏ. Qua đó, tác giả gửi những thông điệp có ý nghĩa sâu sắc về sự cần thiết phải bảo vệ,giữ gìn môi trường thiên nhiên và sự sống trên hành tinh thân yêu của chúng ta.
Tập sách cũng là tiếng lòng sâu nặng về tình yêu quê hương đất nước của một người con vùng đất Kiên Giang, nơi mà nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Lam đã trải hồn mình ra để hoà quyện vào sự khoáng đạt của đất trời, vào sự phóng khoáng của thiên nhiên Việt Nam qua thế giới các loài chim. Mỗi trang sách như từng con sóng nhỏ đậm phù sa, nối nhau không bao giờ dừng lại ....”.
Ngài Riccardo Busi, Chủ tịch Liên đoàn Nhiếp ảnh Nghệ thuật quốc tế - FIAP thì nhận xét: "Ông Trần Lam, một thành viên lâu năm của đại gia đình FIAP, là một nhiếp ảnh gia năng nổ. Ông đã khẳng định bản thân bằng những bức ảnh có khả năng tạo ra cảm xúc sâu lắng cho những ai đã may mắn được thấy chúng.
Ông đã được trao tặng danh hiệu EFIAP (FIAP xuất sắc cấp độ bạc) cho những thanh tích trong lĩnh vực nhiếp ảnh nghệ thuật.
Ông không những là một nhiếp ảnh gia rất thành công mà ông còn hoạt động trong các dự án từ thiện lớn, hỗ trợ quỹ bảo trợ bệnh nhân nghèo, nâng đỡ và cứu giúp cuộc sống cho nhiều người VN, Lào, Cam Pu Chia và vì những cống hiến từ thiện này, ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động của quốc gia.
Một nhiếp ảnh gia tài năng với một trái tim nhân hậu, FIAP thật vinh dự vì có ông Trần Lam là thành viên".
Cá nhân tôi có những kỷ niệm riêng với NSNA Trần Lam. Năm 1983, tôi và NSNA Vũ Kim Sơn về Kiên Giang hàng tháng trời để làm số chuyên đề cho Báo Ảnh Việt Nam về cuộc sống và con người vùng đất giàu bản sắc này.
Khi đó, NSNA Trần Lam là Giám đốc Sở Văn hoá Thông tin kiêm Chủ tịch Hội LHVHNT tỉnh. Trong điều kiện rất khó khăn của thời kỳ ấy, ông đã nhiệt tình giúp đỡ cho chúng tôi đi nhiều nơi trong tỉnh, từ Hà Tiên, Hòn Đất đến Miệt Thứ U Minh, từ Giồng Riềng ra Phú Quốc... Những chuyến đi ấy không chỉ cho ra đời những bài báo, những bức ảnh và sách về Kiên Giang mà còn để lại tình anh em sâu đậm.
Từ những năm tháng ấy, tôi luôn dõi theo và cảm phục con người nghệ sĩ - chiến sĩ của NSNA Trần Lam, dù sau này, ông mới thực sự cầm máy sáng tác. Ông đã sống một cuộc đời dấn thân và cống hiến. Năm 1957, mới 16 tuổi Trần Lam đã xa gia đình tham gia cách mạng; trải qua nhiều công việc cho đến trước khi nghỉ hưu là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang. Từ sau khi nghỉ công việc chính quyền cho đến nay, ông dành toàn bộ sức lực cho hai niềm đam mê lớn: Nhiếp ảnh và hoạt động từ thiện.
Là người cầm máy, ông đã đi khắp đất nước mình, khám phá vẻ đẹp về thiên nhiên, cuộc sống, con người, có những tác phẩm xuất sắc mà cuốn Khoảnh khắc thiên nhiên này ở trong số đó. Là nhà hoạt động nhân đạo, nhiều năm ông là Chủ tịch Hội cứu trợ bệnh nhân nghèo Kiên Giang, với những cố gắng không mệt mỏi vận động các nguồn lực xã hội giúp cho hàng chục ngàn bệnh nhân ở Việt Nam và cả ở Lào, Campuchia.
Điều đáng quý hơn nữa là những năm gần đây, dù lâm trọng bệnh, ông vẫn làm tất cả những việc đó như một nguyện ước từ tâm của mình.
Khi sách Khoảnh khắc thiên nhiên vừa hoàn thành, ngoài việc dùng để giới thiệu rộng rãi đến bạn bè trong và ngoài nước, cất lên tiếng nói gìn giữ, bảo vệ môi trường, NSNA Trần Lam đã dành 3000 cuốn tặng bệnh viện K để đấu giá lấy nguồn thu giúp đỡ cho các bệnh nhân ung thư gặp nhiều khó khăn.
Được biết, nhân dịp ra sách, tại Hà Nội sẽ diễn ra trọng thể triển lãm ảnh Khoảnh khắc thiên nhiên của NSNA Trần Lam với 79 tác phẩm chọc lọc, bằng số tuổi của ông, vào hồi 17h chiều 21/10 tới tại nhà triển lãm 45, Tràng Tiền, Hà Nội.
Nhà báo Trần Mai Hưởng