Cuộc giao lưu văn hóa Pháp - Việt chưa bao giờ ngừng lại nhưng cũng đang đứng trước những thử thách chưa từng có. Tiếng Pháp - phương tiện trao đổi văn hóa hàng đầu ngày càng trở nên hiếm hoi. Dù vậy chủ hiệu sách ngoại văn Blue Horizon - chị Hương Lan luôn tin tưởng: "Thị trường sách tiếng Pháp tuy nhỏ, song vẫn có chỗ đứng cho hiệu sách của tôi".

Niềm đam mê sách đã thôi thúc chị Hương Lan và nhóm cộng sự trẻ nhiệt huyết kiến tạo Blue Horizon, một hiệu sách ngoại văn uy tín chuyên phát hành các đầu sách tiếng Pháp và tiếng Anh.

Và trong tuần lễ tôn vinh văn hóa đọc Ngày sách Việt Nam-Ngày sách Thế giới (23/4), nhiều lượt khách đã đến Blue Horizon (trên phố Thụy Khuê) để tìm chọn cho mình những bản sách gốc tiếng Pháp hoặc tiếng Anh yêu thích.

Đáng chú ý trong cuộc Dạo chơi nước Pháp - một cách gọi ấn tượng về những Ngày triển lãm văn hóa Pháp tại Bờ Hồ Hà Nội (14-17/4), gian sách Blue Horizon được chính những vị khách người Pháp chọn ghé thăm và chụp ảnh lưu niệm. Họ vui sướng, tự hào khi bắt gặp những cuốn sách Pháp hàm chứa một nước Pháp thu nhỏ hiện diện sinh động và ý nghĩa giữa lòng Hà Nội.

Lặng lẽ vui với thành quả bước đầu, chị Hương Lan chia sẻ câu chuyện về Blue Horizon và tình yêu sách Pháp:

"Với người yêu thích đọc sách thì mỗi hiệu sách giống như một ô cửa sổ nhỏ để chúng ta tìm hiểu về thế giới bên ngoài. Đối với Hương Lan, sách mang lại nguồn cảm hứng bất tận. Mong muốn chia sẻ và truyền tải tình yêu sách không chỉ cho các con, mà còn tới tất cả trẻ em Việt Nam, cuối năm 2016, tôi đã quyết định mở hiệu sách Blue Horizon (Chân Trời Xanh). Thoạt đầu hiệu sách chỉ chuyên về sách tiếng Anh dành cho thiếu nhi. Song với riêng tôi, thật khó có thể bỏ qua sách tiếng Pháp.

Tôi học tiếng Pháp từ khi còn học trung học, sau đó được học bổng đi học tại Pháp. Tôi đã học và sinh sống tại Paris suốt 8 năm. Nhờ vậy, tôi có cơ hội được khám phá và tận hưởng sự giàu có, đa dạng, phong phú của nền văn hóa Pháp. Tôi mong muốn có thể chia sẻ cùng bạn đọc trong nước các giá trị văn hóa này, đặc biệt là đối với các bạn trẻ đã lựa chọn học ngoại ngữ tiếng Pháp.

Nhằm hỗ trợ độc giả Việt Nam tiếp cận với nguồn sách đa dạng, phong phú, Blue Horizon lựa chọn kỹ lưỡng theo danh mục từng đầu sách nhập khẩu trực tiếp. Chúng tôi đồng thời là thành viên của Hội các Nhà sách Pháp ở nước ngoài và đối tác của gần 40 nhà xuất bản hàng đầu trên thế giới, bao gồm các tên tuổi lớn như: Harper Colins, Hachette, Penguin, Didier, Usborne, Sodis, Nathan, Flammarion...

* Theo học chuyên ngành tài chính tại Pháp, từng đảm nhận vị trí cao trong một ngân hàng, thế nhưng chị lại rẽ ngang, chọn sách để khởi nghiệp, điều này thật quả cảm và chắc hẳn không đem lại những thuận lợi?

- Tôi ở trong hoàn cảnh phải làm nhiều việc cùng một lúc: từ việc quản lý tốt hiệu sách, mở rộng danh mục đối tác phát hành quốc tế, đưa ra những lựa chọn đúng đắn để có được sách hay dành cho người đọc, có thể tư vấn được khách hàng, biết cách truyền thông hiệu quả, tổ chức các hoạt động quảng bá sách để duy trì hoạt động và phát triển hiệu sách nhỏ bé của mình, mở rộng kênh phát hành trên các trang ecommerce lớn như Shopee, Tiki… Tôi thấy mình có quá nhiều thứ phải vừa học, vừa làm!

Tôi phải đối mặt với rất nhiều vấn đề rất thực tế như vốn đầu tư, quản lý hàng tồn kho, vận chuyển, nghiên cứu thị trường, bán hàng, quản lý nguồn nhân lực và quan hệ khách hàng. Điều khó nhất là có thể nắm được và theo sát nhu cầu của khách hàng, hiểu rõ họ cần gì và giúp được họ khám phá và tìm hiểu sách mới.

Bạn đọc vốn có thói quen khi nhắc tới sách Anh hoặc sách Pháp, thường luôn nghĩ tới sách học ngoại ngữ, coi sách vốn chỉ là một công cụ để học tiếng. Trong khi đó, tôi lại muốn giới thiệu tới họ nhiều hơn thế; mong muốn bạn đọc hiểu được, mỗi cuốn sách là một chìa khóa mở ra vô số cánh cửa, cho phép được hội nhập với thế giới tri thức và tiếp cận với những di sản của các nền văn hóa khác nhau. Chính nhờ ấp ủ niềm mong mỏi ấy, mà tôi có thêm sức mạnh để làm tốt công việc của mình.

* Nhưng thành công đâu chỉ đến bằng niềm đam mê, nó còn đòi hỏi kỹ năng và kinh nghiệm nữa?

- Tôi duy trì tổ chức các hoạt động đọc sách - workshop để đưa sách đến với bạn đọc, thay vì chờ bạn đọc tìm đến hiệu sách. Sinh hoạt chuyên môn này đã cho tôi những kinh nghiệm quý giá trong vận hành phát triển hiệu sách. Nhờ tích hợp việc quảng bá, giới thiệu và cung cấp sách qua các kênh bán hàng online -trên internet giúp chúng tôi xóa đi rào cản về địa lý, Blue Horizon không còn là một hiệu sách góc phố, mà thực sự có thể hiện diện và cung ứng tới mọi miền đất nước.

* Khởi đầu với một hiệu sách nhỏ góc phố, đến nay Blue Horizon đã có vốn liếng kha khá với trên 5.500 đầu sách ngoại văn. Chị lựa chọn và phát hành sách theo những tiêu chí nào?

- Chiến lược phát triển của Blue Horizon tập trung vào ba điểm cốt yếu là: số lượng đầu sách nhiều, đa dạng có sự phân chia mảng rất khoa học thiết thực theo từng thể loại sách (văn học cổ điển, best sellers, sách thiếu nhi, trinh thám, nghệ thuật sống, lịch sử, giáo trình học tiếng…) và phù hợp với nhóm độ tuổi; Giá sách cạnh tranh và rẻ hơn nhiều so với việc khách hàng tự đặt mua từ nước ngoài; Thời gian giao trả sách tới người mua đảm bảo nhanh, đúng lịch hẹn.

Tại mảng sách Pháp, chúng tôi bắt đầu với các ấn phẩm sách phục vụ cho học sinh tại các trường Pháp ở Hà Nội và TP HCM, cung cấp những cuốn sách nằm trong danh mục mà các em học sinh luôn cần đọc trong năm học. 

Chúng tôi cũng quan tâm việc nhanh chóng đưa về Việt Nam các đầu sách mới nhất và đang được yêu thích bởi độc giả trẻ ở Pháp. Ngày nay, chỉ cần vài cú nhấp chuột trên mạng Internet là chúng ta đã có thể bám sát tình hình thời sự trên thế giới. Độc giả Việt Nam sẽ không phải nóng lòng chờ quá lâu để có thể nghiền những cuốn sách đang bán chạy ở New York, London, Paris hay Quebec. Cuối cùng, trong danh mục sách của chúng tôi luôn có những tác phẩm văn học cổ điển vĩ đại, luôn tồn tại với thời gian và không bao giờ bị lãng quên.

* Đánh giá của chị về sự phát triển của thị trường sách Việt Nam và chuyên ngành sách Pháp?

- Hà Nội là một thành viên của khối Pháp ngữ, thành phố vẫn còn mang nhiều dấu ấn văn hóa, kiến trúc Pháp, đặc biệt nhờ vào nguyện vọng và nỗ lực không ngừng nghỉ của Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam…

Từ khoảng 30 năm trở về đây, thị trường sách Việt Nam nói chung đã tăng trưởng khá ngoạn mục. Từ một đất nước đóng cửa với bên ngoài, chúng ta đã mở rộng và hòa đồng vào thế giới, cả trên phương diện kinh tế và văn hóa. Sự hội nhập này đã bao gồm sự thâm nhập của rất nhiều văn hóa phẩm từ nước ngoài vào Việt Nam, để đáp ứng nhu cầu về kiến thức, văn hóa và giải trí của người dân, đặc biệt là giới trẻ.

Trong bối cảnh đó, rất nhiều tác phẩm của văn học Pháp, bao gồm cả cổ điển lẫn đương đại, đều được chuyển dịch và xuất bản bằng tiếng Việt. Sách dịch chiếm một thị phần khá quan trọng trong lĩnh vực xuất bản tại Việt Nam. Rất nhiều nhà xuất bản Pháp cũng đã bắt đầu quan tâm tới việc xuất bản và phát hành sách ở Việt Nam.

Tuy nhiên, thật đáng tiếc khi không có nhiều nhà sách Pháp tại cả Hà Nội và TP.HCM, dù cho đây là hai thành phố lớn. Vì vậy, độc giả có rất ít lựa chọn về sách, và cũng khó có thể tiếp cận được với sách tiếng Pháp… 

Nhu cầu đọc sách tiếng Pháp, cho dù khá khiêm tốn, song không phải không tồn tại! Bản thân tôi là người nói tiếng Pháp, tôi cảm nhận được nhu cầu cấp bách và ngày càng tăng lên từ phía khách hàng của tôi. Điều này thúc đẩy tôi phải nhanh chóng mang lại thêm nhiều đầu sách tiếng Pháp để phục vụ bạn đọc.

*Xin cảm ơn chị về cuộc trò chuyện!