Nguyễn Xuân Son, cái tên được kỳ vọng sẽ thay đổi bộ mặt hàng công ĐT Việt Nam đang trải qua một áp lực rất lớn khi chứng tỏ cho tất cả thấy rằng phong độ cực "cháy" của anh trong màu áo Nam Định mùa trước không chỉ là… son.

1. Những ai đã xem Nam Định thi đấu mùa giải này, đặc biệt là ở vài trận gần đây, đều không quá khó để nhận ra sự sa sút của Rafaelson cũng như đội bóng chủ sân Thiên Trường. Nếu lấy ngày 20/9 – thời điểm Rafaelson chính thức mang tên Nguyễn Xuân Son – làm cột mốc, ta sẽ thấy hai phiên bản trái ngược của chân sút 27 tuổi này.

Hai ngày sau khi sút tung lưới Lee Man, giúp Nam Định khởi đầu AFC Champions League Two bằng chiến thắng 2-0, Rafaelson chính thức được công nhận là công dân Việt Nam với tên gọi Nguyễn Xuân Son. Người hâm mộ Nam Định vui mừng vì họ đã có một nội binh chất lượng, còn người hâm mộ Việt Nam nói chung thì hy vọng về một viễn cảnh mới mẻ cho hàng công ĐTQG, tất nhiên, trong trường hợp anh được triệu tập lên tuyển. Nhưng trong cả 3 trận kể từ đó, dù thi đấu không sót phút nào, Xuân Son không ghi được bàn nào, mà chỉ có một pha kiến tạo cho Hendrio ghi vào lưới đội bóng yếu Quảng Nam (1-0).

Để so sánh, tính từ đầu mùa giải trước cho đến trước thời điểm đổi tên, Xuân Son đã thi đấu 29 trận, ghi 34 bàn thắng, và có 7 pha kiến tạo thành bàn. Trong khoảng thời gian ấy, từng ghi cả 5 bàn thắng vào lưới Thanh Hóa (5-2), lập hat-trick vào lưới Bình Dương, Khánh Hòa, còn lập cú đúp thì nhiều vô số (6 lần). Sự sa sút của Son đã bộc lộ điểm yếu Nam Định là quá phụ thuộc vào anh. Đội bóng thành Nam chỉ giành 4/9 điểm tối đa và đang xếp hạng 8/14 ở V-League.

2. Điều gì đã khiến hiệu suất làm bàn của Son giảm sút? Thứ nhất, chính phong độ cực kỳ khủng khiếp của chân sút này ở mùa giải trước đã khiến các hàng phòng ngự ở V-League để mắt đến anh hơn rất nhiều, từ việc cử những trung vệ to khỏe theo sát, cho đến cô lập anh với những mũi tiếp đạn từ phía dưới, đặc biệt là Hendrio. Trận đấu với Quảng Nam chẳng hạn, HLV Văn Sỹ Sơn đã cắt cử trung vệ cao 1m90 Alain Eyenga "chăm sóc" Xuân Son như hình với bóng. Đến trận gặp HAGL, cặp trung vệ Lý Đức (1m82) – Jairo Rodrigues đã làm tốt nhiệm vụ khóa chặt Rafaelson, trong khi thủ thành Trung Kiên cũng đã có một màn trình diễn đầy ấn tượng.

Trận hòa Bangkok United mới đây lại cho thấy một vấn đề khác, và nó thuộc về BHL Nam Định hơn là cá nhân Xuân Son. HLV Vũ Hồng Việt đã tung toàn bộ các cầu thủ ngoại vào sân hòng lấy sức để "đè" đội khách đến từ Thái Lan. Nhưng Bangkok United có độ nhuần nhuyễn hơn hẳn Lee Man, đội bóng mà Nam Định đáp áp dụng chiến thuật tương tự và thắng 2-0. Trong khi đó, số đông ngoại binh của Nam Định không có sự gắn kết cần thiết, mạnh ai nấy đá, còn các cầu thủ tấn công có dấu hiệu nôn nóng.

Son không được HLV Kim Sang Sik triệu tập lên tuyển bởi đơn giản anh chưa đủ điều kiện. Nhưng ngay cả khi đã đủ điều kiện về mặt pháp lý vào đầu năm sau (đủ 5 năm sinh sống ở Việt Nam), vẫn chưa có gì đảm bảo anh sẽ được triệu tập. Cho đến nay, vẫn có những luồng ý kiến khác nhau về việc triệu tập một cầu thủ không có dòng máu Việt Nam lên tuyển. Để thuyết phục lãnh đạo LĐBĐ Việt Nam, cũng như ban huấn luyện ĐTVN, Son chỉ có một cách duy nhất: thể hiện hết sức mình trên sân cỏ, ghi thật nhiều bàn thắng để chứng tỏ rằng anh xứng đáng được trao cơ hội.

Còn nếu tiếp tục sa sút, Son cũng sẽ chẳng khác nào Đinh Hoàng Max, Đinh Hoàng La, Huỳnh Kesley, hay Phan Văn Santos trước đây cả.