Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) chính thức hiệu lực từ ngày 1/1/2025 có nhiều điểm mới liên quan trực tiếp đến Sàn giao dịch bất động sản và môi giới. Đáng chú ý có quy định, môi giới bất động sản không được hành nghề tự do và thù lao, hoa hồng môi giới phải qua hình thức chuyển khoản.

Bộ Xây dựng cho biết, Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) đã bổ sung quy định Sàn giao dịch bất động sản trước khi hoạt động phải gửi hồ sơ đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh, nơi có trụ sở chính của Sàn giao dịch bất động sản để được cấp phép hoạt động.

Đồng thời, Luật cũng bổ sung quy định cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng điều kiện phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

Như vậy, từ ngày 1/1/2025, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải hành nghề trong doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản như sàn giao dịch bất động sản hoặc công ty môi giới bất động sản…

Điều này đồng nghĩa với việc, cá nhân không được hành nghề môi giới bất động sản tự do như hiện nay (khoản 2 Điều 62 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 cho phép cá nhân có quyền kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập).

Còn Khoản 2 Điều 61 Luật Kinh doanh bất động sản mới nêu rõ, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện như: chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản; phải hành nghề trong doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản.

Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản bao gồm doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản, dịch vụ môi giới bất động sản, dịch vụ tư vấn bất động sản, dịch vụ quản lý bất động sản.

Theo thống kê của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, cả nước hiện có khoảng 300 nghìn người hành nghề môi giới bất động sản nhưng cũng chỉ có khoảng 30 - 40 nghìn người có chứng chỉ hành nghề. Ðây là con số đáng báo động, bởi chứng chỉ hành nghề sẽ là điều kiện bắt buộc để được phép hành nghề môi giới bất động sản.

Cùng đó, thù lao, hoa hồng môi giới bất động sản sẽ phải chuyển khoản. Theo Điều 47 Luật Kinh doanh bất động sản mới quy định, việc thanh toán trong giao dịch bất động sản, dự án bất động sản do các bên thỏa thuận trong hợp đồng và tuân thủ quy định của pháp luật.

Chủ đầu tư dự án, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản nhận tiền thanh toán theo hợp đồng kinh doanh bất động sản, hợp đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản từ khách hàng thông qua tài khoản.

Đối chiếu với quy định tại khoản 1 Điều 62 Luật này thì cá nhân hành nghề môi giới bất động sản được hưởng tiền thù lao, hoa hồng từ Sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản. Theo đó, mọi thù lao, hoa hồng môi giới bất động sản sẽ chuyển khoản qua ngân hàng.

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam nhận định, trên thực tế, để thị trường bất động sản vận hành an toàn, minh bạch, vai trò của nhà môi giới bất động sản ngày càng được đánh giá cao với những yêu cầu khắt khe. Bên cạnh những nhà môi giới vừa có tâm vừa có tầm, một bộ phận không nhỏ "cò" nhà đất hám lợi tận dụng thời cơ để lừa khách hàng.

Nhất là đến thời điểm thị trường bất động sản "sốt nóng", lao động từ các ngành nghề khác cũng gia nhập vào thị trường môi giới với tốc độ tăng trưởng rất nhanh, từ xe ôm, người bán nước tới công chức nhà nước... đều có thể tham gia kết nối thực hiện giao dịch. Về bản chất, những đối tượng này không phải là môi giới bất động sản đúng nghĩa. Bởi các cá nhân này không được đào tạo, không có kiến thức hành nghề, hoạt động mang tính tự phát, không chịu sự quản lý chuyên nghiệp của bất kỳ cơ quan nào - ông Đính phân tích.

Thậm chí, họ chỉ quan tâm đến việc thúc đẩy để giao dịch diễn ra nhanh nhất, lợi dụng thời cơ "thổi giá" nhà đất nhằm thu lợi, ôm hàng. Có trường hợp còn lừa đảo khách hàng... gây lũng đoạn thị trường, ảnh hưởng đến niềm tin của khách hàng.

Bởi vậy, Quốc hội thông qua Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); trong đó, điều kiện kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản cũng chính là điểm nhấn quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và bảo vệ quyền lợi của khách hàng.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để những quy định mới về siết chặt điều kiện làm môi giới bất động sản được thực thi hiệu quả thì vẫn cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

Các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản cũng cần nghiêm túc chấp hành quy định của pháp luật, nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo vệ quyền lợi khách hàng.