Iga Swiatek vừa mất ngôi số một thế giới vào tay Aryna Sabalenka. Nguyên nhân: Cô bị trừ điểm vì vi phạm quy định của WTA liên quan đến các giải đấu "bắt buộc".

Chính xác thì vì lỗi này mà Iga Swiatek đã mất 120 điểm xếp hạng theo quy định của WTA, do đó, đã mất vị trí số 1 thế giới của WTA vào tay đối thủ chính Aryna Sabalenka. Vậy đâu là những sự kiện bắt buộc? Swiatek đã vi phạm quy định như thế nào? Tại sao tay vợt người Ba Lan có thể cảm thấy bất bình?

Các sự kiện nào là bắt buộc?

Hiện tại, các ngôi sao WTA được kỳ vọng sẽ tham dự tối đa 21 sự kiện mỗi mùa. Điều này bắt đầu với các giải đấu cấp cao nhất: Grand Slam. Mỗi tay vợt đều được kỳ vọng sẽ tham gia Australian Open, Roland Garros, Wimbledon và US Open.

Sau đó là 10 sự kiện cấp WTA 1000, với những tay vợt có thứ hạng đủ cao được kỳ vọng sẽ tham gia tất cả các giải đấu đó. Điều này có nghĩa là các ngôi sao WTA được kỳ vọng sẽ chơi liên tiếp 2 sự kiện 1 tuần tại Doha và Dubai vào tháng Hai, trước khi đến Mỹ để tham gia 2 giải đấu kéo dài 2 tuần tại Indian Wells và Miami. Tiếp theo là các giải kéo dài 2 tuần ở Madrid và Rome trong giai đoạn đất nện, và sau đó là các sự kiện trên mặt sân cứng vào mùa hè ở Canada và Cincinnati - vốn sẽ trở thành các sự kiện kéo dài 2 tuần từ năm 2025. Hai sự kiện WTA 1000 cuối cùng được tổ chức vào cuối mùa giải, tại Bắc Kinh và Vũ Hán.

Ngoài 14 giải đấu cấp cao đó, các tay vợt hàng đầu còn được kỳ vọng tham gia thêm 6 giải đấu cấp WTA 500. Có rất nhiều lựa chọn cho các tay vợt khi chọn lựa các giải WTA 500 mà họ có thể tham gia; United Cup, dù không phải là một giải đấu cá nhân, cũng được tính là 1 trong 6 sự kiện của một tay vợt. Các giải đấu nổi bật như Stuttgart, Brisbane, Washington D.C. và Tokyo - đang diễn ra trong tuần này - cũng đều thuộc cấp độ đó.

Và sau 20 giải đấu đó, các tay vợt sẽ được kỳ vọng tham gia WTA Finals nếu họ đủ điều kiện. 18 kết quả tốt nhất từ những giải đấu đó - hoặc 19 trong trường hợp đủ điều kiện tham gia WTA Finals - sẽ được sử dụng để tính toán bảng xếp hạng WTA, với sự nhấn mạnh vào các Grand Slam và các sự kiện WTA 1000 kết hợp.

Swiatek mất ngôi đầu như thế nào?

Các trường hợp miễn trừ cho việc bỏ qua các sự kiện bắt buộc - đặc biệt là các sự kiện WTA 1000 - rất hiếm và thường chỉ được biện minh bởi lý do chấn thương. Một tay vợt có thể rút lui khỏi các sự kiện nếu họ nêu lý do chấn thương, mặc dù họ cũng có thể nêu lý do cá nhân - như Swiatek đã làm khi rút lui khỏi Bắc Kinh và Vũ Hán.

Lý do cho việc Swiatek tụt giảm về điểm số rất đơn giản: Cô đã không đáp ứng các quy định chính thức của WTA về số lượng sự kiện mà một tay vợt phải tham gia trong một mùa giải. Cụ thể: Swiatek đã tham gia tất cả 4 Grand Slam và 7/10 giải WTA 1000, khi các lần rút lui khỏi Canada, Bắc Kinh và Vũ Hán đều được chấp nhận.

Nhưng Swiatek chỉ tham gia hai sự kiện cấp WTA 500 trong năm 2024: United Cup vào tháng Giêng và Stuttgart vào tháng Năm. Điều này có nghĩa là cô đã bị trừ điểm xếp hạng từ các WTA 500 đã bỏ lỡ, trong khi điểm từ một sự kiện lớn hơn đã bị loại bỏ - để phù hợp với tổng số 18 sự kiện.

Với việc áp dụng "điểm 0" cho các sự kiện WTA 500 bị bỏ lỡ, 120 điểm của Swiatek ở Miami Open năm nay - kết quả thấp nhất của cô trong mùa giải - đã bị xóa bỏ. Sabalenka, người chỉ tham gia 4 giải WTA 500 trong năm 2024, cũng đã mất điểm dù chỉ bị trừ 10 điểm cho kết quả tệ nhất của cô ở Dubai. Nhờ thế, cô đã trở lại vị trí số 1 thế giới. Tuần tới, cả hai tay vợt đều bị trừ điểm tiếp. Swiatek sẽ mất 130 điểm từ Australian Open hoặc Wimbledon, trong khi Sabalenka sẽ mất 65 điểm từ Miami.

Tại sao hình phạt lại gây tranh cãi?

Ít ai lên tiếng về lịch thi đấu khắc nghiệt của quần vợt như Swiatek, và không khó để nhận ra rằng cô có lý do của mình. Mùa giải này, Swiatek đã tham gia 15 giải đấu - bao gồm Thế vận hội ở Paris và vòng loại Billie Jean King Cup - và thường xuyên tiến sâu vào các sự kiện đó.

Trong mùa giải trên mặt sân đất nện, Swiatek đã vô địch cả hai giải Madrid và Rome, sau đó giành Roland Garros, với chuỗi 20 trận thắng liên tiếp. Trước đó, cô đã giành chiến thắng ở 2/4 giải WTA 1000 đầu tiên của năm 2024 tại Doha và Indian Wells, vào đến bán kết ở Dubai, dẫn dắt Ba Lan vào chung kết United Cup, và cũng vào đến bán kết ở Stuttgart.

Mùa giải của Swiatek hiếm khi cho cô thời gian nghỉ ngơi, và vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của WTA; thứ hạng mà cô vất vả đạt được đã bị ảnh hưởng như vậy. Sự thay đổi bảng xếp hạng vào thứ Hai có thể chỉ dẫn đến thêm nhiều cuộc tranh luận và tranh cãi về những quy định lịch thi đấu này.