Sáng 20/6, Quốc hội thảo luận về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch) và Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. 

Quy hoạch đưa ra 8 quan điểm mang tính chiến lược, cốt lõi cho phát triển Thủ đô. Trong đó, có quan điểm lấy kinh tế, phát triển không gian đô thị là động lực phát triển chủ yếu. Phát triển sông Hồng là trục xanh, trục cảnh quan trung tâm của Thủ đô, trục văn hoá di sản, du lịch văn hoá kết nối vùng Thủ đô và vùng Đồng bằng sông Hồng… Hai quy hoạch lớn của Thủ đô được kỳ vọng sẽ giải quyết nhiều vấn đề cấp thiết.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng: Quy hoạch có nhiều đổi mới với tư duy đột phá

Quy hoạch của Hà Nội đã bám sát vào các nhiệm vụ lập quy hoạch, các nghị quyết, chủ trương của Bộ Chính trị, của Trung ương về định hướng phát triển vùng, định hướng phát triển của Thủ đô Hà Nội. Quy hoạch có nhiều đổi mới với nhiều tư duy đột phá. Quan điểm định hướng phát triển là thành phố quay mặt ra sông Hồng hay mở rộng các tuyến đường sắt đô thị, phát triển không gian ngầm, giải quyết được các vấn đề về môi trường nước; trong đó, có việc xử lý và làm sạch các dòng sông Nhuệ, sông Tô Lịch, sông Tích và môi trường không khí của Hà Nội...

Quy hoạch cũng đã chú trọng đến tính liên kết vùng và các địa phương xung quanh; trong đó Hà Nội giữ được vai trò trung tâm, là động lực để phát triển cho vùng Đồng bằng sông Hồng và vùng động lực của phía Bắc, là một trong 2 cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt quan trọng về kinh tế bậc nhất của cả nước.

Đặc biệt, Quy hoạch đã thể hiện được định hướng phát triển, là thành phố kết nối toàn cầu, ngang tầm với thủ đô của các nước phát triển trong khu vực và thế giới về mọi lĩnh vực. Bên cạnh đó tiếp cận với các xu hướng mới, về phát triển xanh hay kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, những xu thế mới nhất, các kinh nghiệm tốt nhất của quốc tế đã nghiên cứu trong đồ án này.

Với các cơ sở hạ tầng hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt đã thể hiện được sự phát triển đô thị theo mô hình phát triển đô thị lấy giao thông công cộng làm trung tâm (TOD). Điều chỉnh cấu trúc không gian cũng như hạ tầng đô thị dựa trên khung hạ tầng giao thông công cộng.

Quy hoạch đã cơ bản xem xét từ các vấn đề gọi là điểm nghẽn lớn hiện nay của thành phố, như ngập úng hay môi trường, những vấn đề giao thông, đô thị, an ninh nguồn nước. Lập ra, vẽ ra có thể khó, nhưng chưa khó bằng việc giữ được và khi thực hiện được còn khó hơn rất nhiều.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị: Có 6 điểm nhấn cần chú ý

Đồ án Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào năm 2011 tại Quyết định 1259-QĐ/TTg. Qua một thời gian thực hiện đã phát huy được hiệu quả và đóng góp tích cực vào sự phát triển Thủ đô. Tuy nhiên trong quá trình triển khai đã nảy sinh những bất cập. Để đáp ứng yêu cầu phát triển mới, tạo không gian phát triển mới cho Thủ đô, cần thiết phải điều chỉnh Đồ án Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội.

Có 6 điểm nhấn cần chú ý trong Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 (Đồ án). Đầu tiên là về định hướng phát triển. Đồ án được điều chỉnh gắn với các chiến lược phát triển như hợp tác liên kết, phát triển văn hóa di sản, phát triển xanh, xác lập môi trường đáng sống, đô thị thông minh và bền vững cũng như xác lập các cơ chế năng động và đặc thù cho Thủ đô.

Cùng đó, từ thực tế phát triển và qua rà soát, đánh giá, Đồ án điều chỉnh dự báo phát triển cho Thủ đô để phù hợp với Quy hoạch Thủ đô. Đồ án cũng kế thừa và điều chỉnh quy mô cấu trúc đô thị là chùm đô thị đa cực, đa trung tâm với 5 vùng đô thị: Vùng đô thị trung tâm; vùng đô thị phía Đông; vùng đô thị phía Bắc; vùng đô thị phía Tây; vùng đô thị phía Nam. Hệ thống các đô thị này phân cách bằng các hành lang xanh, vùng nệm xanh cũng như liên kết bằng hệ thống giao thông vành đai, giao thông hướng tâm.

Tiếp đó, Đồ án đặt vấn đề kiểm soát phát triển không gian đô thị và nông thôn, xây dựng hình thái quy hoạch kiến trúc đặc trưng cho Thủ đô Hà Nội tại khu vực đô thị, nông thôn cũng như phải kiểm soát chặt chẽ quy hoạch về chiều cao công trình, mật độ xây dựng của từng khu vực, đặc biệt là khu vực nội đô. Việc lựa chọn các chỉ tiêu sử dụng đất, sử dụng không gian, hạ tầng kỹ thuật và yêu cầu phát triển trong khu vực chức năng đặc thù cũng được làm rõ trong Đồ án này.

Điểm nhấn thứ 5 là Đồ án điều chỉnh, bổ sung các giải pháp quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật xanh và thông minh để phù hợp với định hướng phát triển của Thủ đô cũng như để phù hợp với định hướng phát triển trong các quy hoạch ngành quốc gia đã xác định cho từng giai đoạn để đảm bảo kết nối hạ tầng vùng, phát triển giao thông công cộng thông minh cũng như phát triển hạ tầng kỹ thuật khác.

Bên cạnh đó là tập trung cho công tác cải tạo, tái thiết đô thị và nông thôn. Đối với khu vực nội đô, khu vực đô thị hiện trạng, đối với làng xóm được đô thị hóa; quan tâm đến cải tạo khu vực nội đô, cải tạo các khu dân cư, các khu chung cư cũ…

Ngoài 6 điểm nhấn, Đồ án cũng đã xác định rõ các chương trình, dự án trọng tâm, đột phá. Thành phố tập trung làm rõ mối liên hệ, vai trò, vị trí mối liên kết vùng của Hà Nội để tập trung, chia sẻ chức năng của Thủ đô Hà Nội đối với các địa phương trong vùng để đảm bảo khai thác tối đa, hiệu quả, tiềm năng, lợi thế của Thủ đô Hà Nội cũng như các địa phương trong vùng.

Phát triển đô thị theo mô hình TOD là điểm mới và tập trung trong thực hiện quy hoạch để cải tạo, tái thiết đô thị, tập trung xây dựng đô thị, chỉnh trang đô thị, khai thác hạ tầng giao thông công cộng và xác định sông Hồng là trục không gian, biểu tượng phát triển của Thủ đô.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển hạ tầng của Thủ đô, Đồ án đã xác định phát triển cảng hàng không thứ 2 trong Vùng Thủ đô cũng như để xác định hệ thống hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật phục vụ, đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô trong thời gian, giai đoạn sắp tới.

Đồ án Quy hoạch này cũng thể hiện tập trung cải thiện môi trường cho Thủ đô Hà Nội; trong đó, tập trung thực hiện các giải pháp đồng bộ, tổng thể để khắc phục ô nhiễm môi trường trong không khí, môi trường nước cũng như các vấn đề ô nhiễm môi trường khác ở Thủ đô bằng việc thực hiện đồng bộ giải pháp phát triển xanh, chuyển đổi xanh, giảm thiểu các nguồn ô nhiễm như chuyển đổi hình thức giao thông công cộng, chuyển đổi công nghệ sản xuất cũng như công nghệ xử lý rác thải, nước thải đầu tư cho Thủ đô theo từng giai đoạn.

Đối với quy hoạch không gian ngầm đã được quy định tại Luật Quy hoạch đô thị, hiện nay chỉ có Thủ đô Hà Nội triển khai lập quy hoạch không gian ngầm cho một số khu vực đô thị. Để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, khai thác hiệu quả không gian, nguồn lực đất đai thì quy hoạch không gian ngầm cho Thủ đô sẽ tiếp tục được tập trung đầu tư cụ thể hóa trong quy hoạch lần này.

* Đại biểu Nguyễn Anh Trí – Đoàn Hà Nội: Lập các đồ án quy hoạch mới cũng chính là cơ hội để thành phố thay đổi

Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 là 2 văn bản rất trí tuệ, trách nhiệm và chất chứa nhiều khát vọng của nhân dân, của Thủ đô. Các đồ án quy hoạch có cách nhìn, cách viết rất tốt. Những người tham gia soạn thảo cũng là vinh dự trong cuộc đời.

Tôi rất ấn tượng về phương án phát triển trục sông Hồng, để sông Hồng thực sự là trung tâm phát triển Thủ đô. Đồng thời, đồng tình với các định hướng, giải pháp thành phố đưa ra trong cải tạo chung cư cũ, đặc biệt cấp thiết trong tình hình cháy nổ đang xảy ra hết sức nghiêm trọng hiện nay, hay giải quyết các dòng sông ô nhiễm, các vấn đề về rác thải, nước thải…

Về quy hoạch đô thị, việc lập các đồ án quy hoạch mới cũng chính là cơ hội để thành phố thay đổi, hạn chế việc phát triển nhà ống; không phát triển nhà cao tầng trong nội đô…

Bên cạnh đó, cần nhìn nhận, việc quy hoạch hệ thống y tế Thủ đô nên nhìn xa hơn rằng đây là quy hoạch không chỉ cho riêng Thủ đô mà cho cả vùng miền, cho cả Quốc gia. Vì hầu hết bệnh viện lớn đầu ngành nằm tập trung ở đây. Các bệnh viện lớn, đặc biệt chuyên khoa nên tập trung cao độ, nên có trung tâm y khoa, viện chuyên khoa để phối hợp với nhau. Bệnh viện đa khoa dưới 500 giường ở các quận huyện; phòng khám đa khoa ở khắp các khu dân cư, càng gần dân càng tốt…

Phát triển không gian ngầm cũng nên có đồ án quy hoạch riêng với sự tham gia tư vấn, lập quy hoạch của nhiều chuyên gia giỏi. Nếu nội dung này không thực hiện kịp trong thời điểm này thì nên quy định tại hai đồ án để sẽ tách ra thực hiện riêng, trình Quốc hội ở dịp khác.