Tại Hà Nội, dịp cuối năm nhu cầu vận chuyển hàng hóa gia tăng, dẫn tới xuất hiện nhiều xe ba gác tự chế, chở hàng cồng kềnh; chủ xe giả danh thương binh lưu hành vi phạm, gây mất an toàn giao thông trên địa bàn.

Trước thực trạng này, Phòng Cảnh sát giao thông Công an thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các Đội Cảnh sát giao thông phụ trách địa bàn tăng cường kiểm soát, phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Theo ghi nhận, tại một số khu vực thuộc các quận Hai Bà Trưng, Đống Đa, Hoàng Mai (Hà Nội), thường xuyên có loại xe tự chế, hoạt động. Các phương tiện tự chế thường chở hàng cồng kềnh như sắt thép, cửa kính, bàn ghế, vật liệu xây dựng..., vi phạm các quy định về an toàn giao thông.

Ngày 29/11, tổ công tác của phòng Cảnh sát giao thông Công an thành phố đã kiểm tra và chặn giữ nhiều xe ba gác tự chế tại khu vực ngã tư Thanh Nhàn - Kim Ngưu, quận Ha Bà Trưng. Trong đó, lực lượng chức năng đã kiểm tra phương tiện xe ba gác tự chế do ông P.N.T (sinh năm 1962, ở huyện Xuân Trường, Nam Định) điều khiển. Phương tiện này đang chở nhiều thanh nhôm dài hàng gần chục mét. Trước dấu hiệu vi phạm, tổ công tác đã yêu cầu ông T phối hợp cùng chủ hàng xuất trình các giấy tờ liên quan. Qua kiểm tra, ông T không phải là người thuộc diện chính sách, thương binh hoặc bệnh binh. Tổ công tác đã lập biên bản tạm giữ phương tiện của ông T theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến xe tự chế, xe giả danh thương binh vi phạm an toàn giao thông, vào ngày 8/5, xe bus mang biển 29B-193.xx đang chở theo nhiều hành khách di chuyển trên đường Nguyễn Trãi, hướng từ quận Thanh Xuân đi quận Hà Đông, xảy ra va chạm với xe ba bánh tự chế chạy ngược chiều. Vào thời điểm trên, xe bus đang lưu thông trên đường Nguyễn Trãi thì bất ngờ va chạm với xe tự chế chở nhiều thanh sắt dài, đi từ phố Vũ Trọng Phụng ra. Cú va chạm khiến hàng chục thanh sắt dài khoảng 10 mét xuyên qua kính chắn gió, đâm thẳng vào ghế lái của xe bus. Nhanh trí, tài xế xe bus đã chạy khỏi cabin nên không bị thương. Còn tài xế xe ba bánh tự chế chở sắt bị thương nhẹ. Vụ việc khiến hành khách trên xe bus vô cùng hoảng sợ. Qua điều tra của Công an, tài xế lái xe tự chế gây tai nạn kể trên không phải là thương binh hoặc người thuộc diện chính sách.

Trao đổi với một số Đội cảnh sát giao thông Công an thành phố thường xuyên xử lý xe chở cồng kềnh, xe tự chế, phóng viên được biết, hiện tại thành phố còn rất ít người điều khiển phương tiện xe ba gác tự chế thuộc diện chính sách, thương, bệnh binh. Đa số loại phương tiện này được cho thuê lại, hoặc mượn tên để người khác điều khiển nên trong quá trình làm nhiệm vụ nếu không đúng đối tượng điều khiển chúng tôi sẽ tịch thu xe. Những trường hợp chở hàng cồng kềnh sẽ được yêu cầu dỡ hàng hóa, phạt lỗi vi phạm giao thông.

Số liệu từ Phòng Cảnh sát giao thông Công an thành phố Hà Nội cho thấy, qua việc tăng cường kiểm tra phương tiện tự chế, chở cồng kềnh, chủ xe giả danh thương binh vi phạm pháp luật về an toàn giao thông, đã phát hiện và xử lý nhiều chủ phương tiện vi phạm. Riêng trong tháng 11/2022, đơn vị đã lập biên bản xử lý, tạm giữ 47 phương tiện là xe ba gác tự chế không đúng đối tượng điều khiển. Ngoài việc tăng cường xử lý trên đường, đơn vị đã phối hợp cùng Sở Giao thông Vận tải Hà Nội hướng dẫn người điều khiển xe ba gác tự chế chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn giao thông, chuyển đổi phương thức vận tải an toàn hơn...

Theo chia sẻ của Thiếu tá Đào Việt Long, Phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông Công an thành phố, ngoài việc xử lý trực tiếp lỗi vi phạm, Công an các quận, huyện cũng sẽ tuyên truyền đến các cơ sở chuyên hàn xì, độ chế cam kết không nhận chế xe ba, bốn bánh. Thời gian qua, Phòng đã hạn chế và không cấp mới biển kiểm soát cho loại phương tiện tự chế, vì những lý do không bảo đảm điều kiện kỹ thuật cũng như an toàn khi lưu thông.

Phòng Cảnh sát giao thông Công an Hà Nội cho biết, về chế tài xử phạt, khoản 3 Điều 17 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định, phạt tiền từ 8 trăm nghìn - 1 triệu đồng đối với hành vi vi phạm điều khiển loại xe sản xuất, lắp ráp trái quy định tham gia giao thông. Ngoài ra, người điều khiển xe tự chế tham gia giao thông vi phạm còn bị tịch thu phương tiện và tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 - 3 tháng.

Trường hợp người điều khiển xe tự chế gây thiệt hại về tính mạng hoặc sức khỏe, tài sản của người khác có thể bị xử lý hình sự về Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ theo Điều 202 Bộ luật Hình sự 2015.

Dù đã có chế tài xử phạt nhưng giá trị những chiếc xe tự chế không cao, chủ xe sẵn sàng bỏ lại xe khi bị bắt giữ, gây khó khăn trong quá trình xử lý vi phạm của lực lượng chức năng. Điều này dẫn tới, hàng ngày trên đường phố Thủ đô có biết bao nhiêu xe ba gác, xe tự chế chở hàng cồng kềnh, chở tôn, chở sắt lưu thông từ ngõ nhỏ, đường lớn nhưng không bị xử lý. Có lẽ chính vì điều đó mà những xe tự chế chở tôn, chở sắt, chở kính như những “lưỡi dao”, “mũi giáo” vẫn chĩa về phía người đi đường và gây ra những hậu quả đau lòng.

Do vậy, không chỉ có lực lượng Cảnh sát giao thông tăng cường xử lý vi phạm mà Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội cũng cần chỉ đạo các cơ quan chức năng của thành phố và chính quyền cấp quận, huyện, xã, phường tiếp tục tăng cường thực hiện nghiêm việc quản lý phương tiện thô sơ, phương tiện cơ giới ba bánh.