Ở thế chân tường, HLV Paulo Fonseca đã có những điều chỉnh mang tính chất đột phá để giúp AC Milan chấm dứt chuỗi 6 thất bại liên tiếp trước Inter bằng chiến thắng 2-1 tại vòng 5 Serie A.

Áp lực dồn lên Fonseca trước trận derby là vô cùng lớn. Người ta thậm chí tin rằng dù Milan có thắng Inter đi nữa thì ông cũng vẫn bị sa thải, bởi không ai nhìn thấy tia hy vọng nào từ thứ bóng đá mà Milan đã trình diễn từ đầu giải. Đấy có thể chính là động cơ để nhà cầm quân người Bồ Đào Nha buộc phải "nghĩ khác, làm khác".

Fonseca dùng sở đoản đấu sở trường

Thông tin Fonseca cho Milan tập đá 4-4-2 và sẽ sử dụng 2 tiền đạo đã tràn lan từ 2 ngày trước trận đấu, song chẳng có mấy người tin Milan sẽ làm được gì trước Inter, thậm chí có thể cả chính Inter cũng nghĩ Milan không đủ lực ngăn cản họ. Để rồi, đó chính là thứ vũ khí đã đánh gục nhà đương kim vô địch một cách thuyết phục. Nếu dứt điểm tốt hơn, Milan thậm chí có thể thắng 3-1 hay 4-1. Kết quả này càng cho thấy không thể nói trước điều gì ở một trận đại chiến, nhất là một trận derby mang nặng tính danh dự.

Thực ra Milan không đá 4-4-2, mà là 4-2-4, khi 4 cầu thủ chơi phía trên đều có xu hướng tấn công (Pulisic, Morata, Abraham, Leao). Tuyến giữa chỉ có 2 tiền vệ, mà trong đó cũng chỉ có 1 người có thiên hướng chơi phòng ngự là Fofana, còn Reijnders có trách nhiệm làm bóng cho 4 người phía trên. Trong cả những tưởng tượng điên rồ nhất thì Simone Inzaghi cũng không nghĩ được đối thủ lại chơi như thế, khi tuyến giữa 5 người của Inter thường dễ dàng áp đảo và áp đặt tuyến giữa Milan suốt 2 năm qua. Thuyền trưởng của Inter đã bị bất ngờ và không có kế sách đối phó.

Ngược lại, những toan tính liều lĩnh của Fonseca đã chính xác, khi hàng công 4 người dâng cao của Milan đã phá được lối chơi phát triển bóng từ 1/3 sân nhà quen thuộc của Inter nhờ gây sức ép liên tục lên các trung vệ và 3 tiền vệ trung tâm, khiến cho Calhanoglu, Mkhitaryan và Barella có một trận đấu hoàn toàn mờ nhạt. Về tấn công, sự linh hoạt và tốc độ tốt của 4 người này liên tục gây sóng gió cho khung thành Yann Sommer, nhất là trong hiệp 2. Pulisic đá tiền đạo cánh phải, nhưng trong 2 tình huống xuyên phá lúc đầu trận (1 trong đó tạo nên bàn mở tỷ số) thì anh đều thực hiện từ trục chính diện. Về phòng ngự, cặp tiền đạo Morata - Abraham thường xuyên lùi sâu và khiến đội hình Inter bối rối.

Thắp sáng tinh thần Milan

Nếu đóng gói trận thắng đầy ý nghĩa này thành một sản phẩm, thì bên ngoài bao bì sẽ ghi dòng chữ "Designed by USA, finalised by Milan" (Thiết kế bởi Mỹ, hoàn thiện bởi Milan). Mỹ ở đây là Pulisic. Pha solo tuyệt vời của tiền vệ người Mỹ đưa Milan vượt lên ở phút thứ 10 là lần đầu tiên Milan mở tỷ số trong trận derby kể từ năm 2020 (nhưng trận đó Milan thua 2-4), giúp Rossoneri tự tin hơn rất nhiều và góp phần tạo nên thế trận tốt để Milan cuối cùng giành chiến thắng. Milan ở đây là Gabbia, người hùng ghi bàn ấn định thắng lợi ở phút 89. Từ chỗ chỉ là sự lựa chọn cuối cùng cho vị trí trung vệ, cầu thủ 25 tuổi vụt sáng trở thành biểu tượng chiến thắng.

Tính biểu tượng đến từ 2 yếu tố: 1 - Gabbia là chiếc phao cuối cùng để Fonseca bám vào trong bối cảnh Thiaw chưa bình phục và tân binh Pavlovic chơi cực kém ở trận thua Liverpool trước đó 4 ngày. Không ngờ, đó lại là chiếc phao cứu sinh, giúp Milan chơi phòng ngự tốt nhất kể từ đầu mùa. Bàn thắng anh ghi giống như tấm huy chương thưởng cho một màn trình diễn phòng ngự xuất sắc. 2 - Gabbia không chỉ là người Italy duy nhất của Milan trong trận đấu, mà còn là người trưởng thành từ chính đội bóng áo đỏ-đen. Chắc chắn không ai mang tinh thần Milan nhiều như anh, khát chiến thắng derby như anh. Màn tỏa sáng của Gabbia càng tôn thêm giá trị cho thắng lợi, cũng là lời nhắc nhở cho HLV Fonseca và cả ban lãnh đạo rằng giá trị của truyền thống và bản sắc Milan cần thiết như thế nào, giữa thời điểm Milan chủ trương "ngoại hóa" triệt để nhất từ xưa đến nay.

Với chiến tích không nhỏ này, chiếc ghế của Fonseca sẽ tạm thời an toàn. Tinh thần quật khởi mà ông cùng các học trò thể hiện ở derby được kỳ vọng sẽ mở ra một trang mới cho Milan, bắt đầu từ trận gặp Lecce trên sân nhà vào cuối tuần này, trước khi làm khách Bayer Leverkusen ở lượt thứ 2 Champions League.

Vẫn còn những nghi ngại không nhỏ về thái độ và phong độ của Rafael Leao, về năng lực dứt điểm kém cỏi của các chân sút, song giá trị tinh thần lớn lao từ thắng lợi này sẽ giúp Milan tự tin hơn cho chặng đường còn rất dài trước mắt.

Vĩnh Nguyên