Giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội 2015: Nặng ký và khác lạ
(Thethaovanhoa.vn) - Đó là nhận định của nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên trước Lễ trao giải diễn ra sáng nay (10/10), tại Thư viện Hà Nội. Trước đó, 9 thành viên trong Hội đồng xét giải thưởng văn học 2015 của Hội (gồm Ban chấp hành và Chủ tịch các hội đồng chuyên môn) đã tiến hành tiến hành bỏ phiếu chọn ra những tác phẩm xuất sắc.
Kết quả 6 tác phẩm được Hội Nhà văn Hà Nội trao năm 2015 gồm: Mình và Họ (tiểu thuyết - Nguyễn Bình Phương, Nxb Trẻ), Sẹo độc lập (tập thơ - Phan Huyền Thư, Nhã Nam & Nxb Lao Động), Trên đường biên của lý luận văn học (tập phê bình của Trần Đình Sử, Nxb Văn Học), Kiên ngạnh như thủy (tiểu thuyết của Diêm Liên Khoa - Trung Quốc, Minh Thương dịch từ tiếng Trung, Trung tâm Văn hóa Đông Tây & Nxb Hội Nhà văn), Trúc Thông thơ (Nxb Hội Nhà văn, giải thưởng thành tựu về thơ) và Những người vũ công Memphis (tập thơ của Đào Quốc Minh, Nxb Hội Nhà văn, giải thưởng tác giả trẻ).
Trong đó, chỉ tập thơ Những người vũ công Memphis được 8/9 phiếu bầu. Các tác phẩm đạt giải còn lại đều đạt 9/9 phiếu bầu của Hội đồng xét giải.
Tiểu thuyết của Nguyễn Bình Phương xứng đáng hơn cả!
Theo nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên, Giải thưởng 2015 của Hội Nhà văn Hà Nội là một giải thưởng “nặng ký” vì những tác phẩm được chọn vào là những tác phẩm đang gây tranh cãi trên văn đàn như tiểu thuyết Mình và Họ của Nguyễn Bình Phương và tác phẩm lý luận phê bình Trên đường biên của lý luận văn học Trần Đình Sử.
Trong khi xét giải, các thành viên trong hội đồng xét giải cũng có ý kiến phân tích khác nhau, nhưng cuối cùng, với sự đồng thuận rất cao. Cho nên có thể nói giải thưởng năm nay là chất lượng và xứng đáng.
Năm ngoái, tiểu thuyết của Nguyễn Bình Phương từng được hội đồng văn xuôi của Hội Nhà văn Việt Nam khóa trước bỏ phiếu 100%, nhưng khi ra hội đồng chung khảo lại thay bằng một tác phẩm khác. Còn Hội Nhà văn Hà Nội hôm nay thấy tác phẩm này rất xứng đáng.
Về văn xuôi cũng có những tác phẩm khác xuất sắc đúng thời gian xét giải, về chất lượng cũng rất tốt, nhưng vì tiêu chí của Hội là mỗi một thể loại, lĩnh vực chỉ trao một giải, và tác phẩm của Nguyễn Bình Phương xuất sắc, xứng đáng hơn cả, đáng để trao giải.
Tiểu thuyết Mình và Họ được nhà văn Nguyễn Bình Phương khai triển theo lối viết phức tạp đa tuyến, đa chiều của anh, vừa đẩy nghệ thuật viết tiểu thuyết mang đặc hiệu của tác giả lên một mức độ cao.
Cuốn tiểu thuyết này đan xen nhiều thế giới, nhiều nhân vật, song trùng cả quá khứ và hiện tại, bên này và bên kia, thực và ảo, chiến tranh và hòa bình. Nguyễn Bình Phương bắt người đọc đi vào thế giới nghệ thuật của tác phẩm với sức mạnh của một nhà văn có tài kết cấu và sử dụng ngôn ngữ.
Sự mới mẻ, khác lạ gây chú ý
Cũng theo nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên cuốn Những người vũ công Memphis của Đào Quốc Minh (sinh 1986) tuy chỉ được 8/9 phiếu bầu nhưng tác phẩm của anh là một thể nghiệm, bởi người đọc thấy được một sự mới mẻ, khác lạ. Những câu thơ như những xung động vọng ra từ một cõi khác, từ một con mắt thấu thị khác.
“Thơ Đào Quốc Minh khác lạ với một thi pháp như của riêng anh, nó ám ảnh và khơi gợi. Tác giả là một người thơ trẻ vừa dự Hội nghị những người viết văn trẻ Hà Nội lần thứ hai. Tập thơ này cho thấy một sức thơ có thể bung phá và vượt thoát nhiều hơn nữa” – Hội đồng chấm giải nhận định.
Ngoài ra, tập thơ Sẹo độc lập của nhà thơ Phan Huyền Thư cũng mới lạ và mới mẻ trong tư duy thơ về cá nhân con người khi lọt lòng mẹ mang vết sẹo làm người trong một cõi nhân sinh nhiều lo âu và bất an. Tập thơ đầy khắc khoải suy tư trên hành trình tìm về và tìm lại bản thể mình, con người mình, không để bị chìm lấp trong im lặng đám đông.
Ở tập thơ này Phan Huyền Thư viết thơ xoáy vào tâm trí người đọc hơn là nương nhờ cảm xúc, lấy chất nghĩ làm nền cho câu thơ, bài thơ hơn là chất cảm. Thơ nhờ đó hiện đại và thiết thực hơn.
Cuốn Kiên ngạnh như thủy của nhà văn Trung Quốc Diêm Liên Khoa cũng được nhận định là một tác phẩm mang tính hài hước, giễu nhại, về một thực tại thảm họa đau thương mà đất nước ông đã trải qua nhưng đến nay vẫn rất cần và vẫn được các nhà văn thể hiện trong các tác phẩm văn chương. Nghệ thuật viết truyện của tác giả ở cuốn tiểu thuyết này khiến cười mà đau, làm hài mà xót.
Diêm Liên Khoa là một nhà văn nổi tiếng ở Trung Quốc hiện nay, tác phẩm của ông đã giành được nhiều giải thưởng trong nước và được dịch ra hàng chục thứ tiếng trên thế giới. Ở Việt Nam đã có mấy tác phẩm của ông được dịch và xuất bản. Bản dịch từ nguyên tác của dịch giả Minh Thương là một nỗ lực lớn, một công lao, trong việc tìm cách chuyển tải chính xác, đầy đủ các sắc thái văn chương thâm thúy của tác giả.
Hoa Chanh - Hải Hà
Thể thao & Văn hóa
