Gặp lại các tác giả được đưa vào sách giáo khoa: Phạm Đăng Khương vẫn trên 'con đường đến trường'

Trong sách Âm nhạc 10, bộ "Chân trời sáng tạo" (NXB Giáo dục Việt Nam, 2022), bài "Con đường đến trường" của nhạc sĩ Phạm Đăng Khương được các nhà biên soạn nhận xét: "Bài hát mang tính trữ tình, có giai điệu sâu lắng, tiết tấu thong thả..."
21/12/2022 17:32
Trần Quốc Toàn

Trong sách Âm nhạc 10, bộ Chân trời sáng tạo (NXB Giáo dục Việt Nam, 2022), bài Con đường đến trường của nhạc sĩ Phạm Đăng Khương được các nhà biên soạn nhận xét: "Bài hát mang tính trữ tình, có giai điệu sâu lắng, tiết tấu thong thả. Lời hát nhẹ nhàng, thể hiện tình cảm bâng khuâng khi nhớ về tháng năm học trò…".

Bài hát có những câu như: "… Một lần đi qua con đường này/ bao kỷ niệm chợt sống trong tôi/ về lại trong sân ngôi trường này/ còn đâu đây nỗi nhớ vô bờ".

Từ cậu bé nghe lén nhạc…

Con đường đến với âm nhạc của Phạm Đăng Khương khá là đặc biệt: "Tôi sinh ra trong một gia đình bình thường, ở quê nghèo Quảng Ngãi, cả gia đình không ai theo nghề nhạc. Tôi mê âm nhạc từ nhỏ, lúc còn là học sinh tiểu học, thường lén nghe những bài hát trên radio của nhà hàng xóm, vì nhà nghèo không có nổi một cái radio".

Ông kể tiếp: "Đến lúc học trung học, tôi được học lớp đàn guitar của anh Hồ Kỳ, ông thầy đờn trong xóm, rồi từ đó tự mày mò viết nhạc khi học lớp 11. Sau 30/4/1975 thì hoạt động âm nhạc tự biên tự diễn rộng khắp, tạo cho tôi hứng khởi sáng tác, ngay lúc đó tôi đã có nhiều ca khúc được biểu diễn ở quê nhà".

Gặp lại các tác giả được đưa vào sách giáo khoa: Phạm Đăng Khương vẫn trên 'con đường đến trường' - Ảnh 1.

Nhạc sĩ Phạm Đăng Khương

Từ năm 1977, khi còn là sinh viên toán của Đại học Sư phạm TP.HCM, Phạm Đăng Khương đã theo học lớp sáng tác ca khúc ở Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM. Sau đó, vì quá đam mê âm nhạc, nên bỏ sư phạm toán thi vào nhạc viện, học 5 năm khoa lý luận và sáng tác âm nhạc.

"Từ đấy, tôi bước vào con đường âm nhạc chuyên nghiệp"- ông kể tiếp -"Luận văn tốt nghiệp đại học của tôi là tổ khúc nhạc múa có tên Bài ca chàng Đam San, dành cho dàn nhạc nhẹ, dưới sự hướng dẫn của nhạc sĩ Thế Bảo và nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn".

Sau này, tổ khúc này được thu âm, ghi hình tại Đài Truyền hình TP.HCM vào tháng 5/1998, dưới sự chỉ huy của nhạc sĩ Nguyễn Quang Vui, với 60 nghệ sĩ và nhạc công. Ngoài tác phẩm tốt nghiệp này, Phạm Đăng Khương đã viết hơn 400 ca khúc. "Tôi rất vui khi Con đường tới trường có mặt trong sách giáo khoa" - ông chia sẻ.

Gặp lại các tác giả được đưa vào sách giáo khoa: Phạm Đăng Khương vẫn trên 'con đường đến trường' - Ảnh 2.

Trang SGK có bài "Con đường đến trường"

Sự nghiệp âm nhạc của Phạm Đăng Khương gắn liến với sinh hoạt văn hóa nghệ thuật của Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM. Từng là Phó giám đốc đơn vị này, ông đã biên tập chương trình và trực tiếp thực hiện các đêm diễn tác giả tác phẩm dành cho Văn Cao, Trịnh Công Sơn, Nguyễn Văn Thương, Xuân Hồng, Hoàng Hiệp, Phạm Trọng Cầu, Ngô Huỳnh, Diệp Minh Tuyền, Phạm Minh Tuấn, Thế Bảo, Tôn Thất Lập, Trần Long Ẩn... Hầu hết các đêm nhạc này đều không bán vé và được thu hình, ghi âm bởi đài truyền hình hoặc phát thanh của thành phố.

Phạm Đăng Khương nhớ lại: "Trong chuỗi chương trình có đêm nhạc của tôi. Cảm động nhất là đêm 8/1/1996, khi nhạc sĩ Xuân Hồng phát biểu khai mạc, nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu làm MC, nhạc sĩ Hoàng Hiệp có lời khen ngợi ca khúc Con đường đến trường, mà chính ông là người chấm thi bài hát ấy. Vậy là từ sân khấu vào sách giáo khoa, Con đường đến trường của tôi đã có 36 năm thử thách. Còn trong cuộc sống và sáng tác, tôi vẫn luôn trên "con đường đến trường" để lắng nghe, học hỏi".

Món quà Xuân nhiều người chăm chút

Đó là tập bài hát thiếu nhi Mười hai con giáp (NXB Hội Nhà văn, 2022) mà Phạm Đăng Khương phổ 12 bài thơ của người bạn đời - thi sĩ Hồ Thu Hà. Mỗi con vật là một ca khúc, như Chuột bạch nhà em, Con trâu già, Cọp nhớ rừng xanh, Mèo con nho nhỏ, Rồng linh thiêng, Chó con xinh, Gà trống gáy, Nhạc ngựa reo vui, Chú dê đáng yêu, Heo con phơi nắng...Các con vật như đi từ hiện thực đến cổ tích và ngược lại.

Gặp lại các tác giả được đưa vào sách giáo khoa: Phạm Đăng Khương vẫn trên 'con đường đến trường' - Ảnh 3.

Tập nhạc thiếu nhi "Mười hai con giáp" của Hồ Thu Hà - Phạm Đăng Khương

Phạm Đăng Khương cho biết: "Trong mỗi bài hát đều có phần dịch nghĩa lời bài hát sang tiếng Anh để các em nhỏ ở nước ngoài có thể hiểu và tập hát với tiếng Việt. Tập bài hát sẽ được phát hành tại Việt Nam, Mỹ và các nước có đông đồng bào Việt kiều, cùng với trên 20 bài cảm nhận của các anh chị văn nghệ sĩ, nhà báo, nhà thơ...  tại Mỹ, châu Âu và Việt Nam".

Xin đọc cảm nhận của nhà thơ Hồ Thi Ca: "Điều đáng quý là Khương muốn "dạy" các em, cháu Mỹ gốc Việt hát được tiếng Việt qua những câu chuyện đậm đà màu sắc dân gian Việt Nam, thể hiện qua 12 con vật tượng trưng 12 con giáp. Ngay cả việc giúp các em, cháu Mỹ gốc Việt biết câu chuyện 12 con giáp theo phiên bản Việt Nam đã là ý tưởng tốt".

Cảm nhận của nữ ca sĩ Bonnuer Trinh: "…thực sự vui mừng khi anh Khương đã tin tưởng và mời thu âm lần đầu tiên 12 ca khúc thiếu nhi này. Lần này lại xuất bản tập nhạc và thực hiện phiên bản với giọng ca thiếu nhi, lại còn quay hình phần trình diễn ngộ nghĩnh của các em làm cho video vô cùng sinh động. Hy vọng không chỉ các em thiếu nhi trong nước rất thích, mà các em ở nước ngoài cũng vậy, vì góp phần cho các em học tiếng Việt dễ dàng hơn".

Gặp lại các tác giả được đưa vào sách giáo khoa: Phạm Đăng Khương vẫn trên 'con đường đến trường' - Ảnh 4.

Phạm Đăng Khương "du ca" ở một nghĩa trang của Mỹ

Nhà thơ Dương Văn Ý là người có con mắt liên tài, sớm nhìn thấy sức hấp dẫn của Mười hai con giáp, nên mạnh dạn tài trợ in ấn, đã xác quyết: "Không việc gì mà Phạm Đăng Khương không làm được".

Vì lẽ: "Để viết nên một bài thơ tâm hồn người viết hẳn phải thăng hoa cảm xúc như sự bay bổng của con rồng. Để phổ từ thơ thành nhạc cũng phải là một người đầy năng lượng, nhanh nhẹn, tháo vát như cọp, nhưrắn và lanh lẹ, thanh thoát như con khỉ, con ngựa, thoắt ẩn thoắt hiện như cậu tý nhà ta, chưa kể là sự chịu thương chịu khó như con trâu, con chó. Không những thế, phải có tâm hồn yêu thương, gần gũi như con heo, con gà, con mèo, con dê…".

Và Dương Văn Ý thật có lý khi coi Phạm Đăng Khương là "con giáp thứ 13", con giáp có nhạc hứng, có hòa điệu, có chắt lọc từ 12 con giáp kia.

Gặp lại các tác giả được đưa vào sách giáo khoa: Phạm Đăng Khương vẫn trên 'con đường đến trường' - Ảnh 5.

Phạm Đăng Khương rất thích lang thang chụp hình, làm phim du lịch

Sang Mỹ để nhớ Việt Nam

Phạm Đăng Khương còn là một nhà báo với một kỷ lục đáng nể, chỉ trong 5 ngày tham gia trại sáng tác ảnh nghệ thuật của Hội Nhiếp ảnh TP.HCM, tổ chức trên 4 vùng đất Huế, Quảng Trị, Quảng Nam, Đà Nẵng, ông đã hoàn thành 5 phóng sự truyền hình, phát tức thời. Ôngcòn phát hành tập sách ảnh nghệ thuật Lang thang miền thùy dương (NXB Hội Nhà văn, 2022).

Lẽ ra, vào ngày 25/12 tới đây tại TP.HCM, Phạm Đăng Khương mở triển lãm tranh chân dung văn nghệ sĩ vẽ từ ảnh, nhưng vì một việc hiếu nghĩa, ông phải sang Mỹ đột xuất. Chính lý do này khiến người viết bài này tìm đọc lại tập du ký Chuyện trời ơi đất hỡi (NXB Hội Nhà văn, 2017) và nhận ra Phạm Đăng Khương có nhiều tháng ngày sống ở Mỹ.

Khi đi dọc ngang nước Mỹ bằng xe đò do người Việt cầm lái, trong ký sự Xe đò Hoàng, ông chia sẻ rằng càng đi lại càng nhớ Việt Nam.Càng tiếp xúc với hiện tại mới, với xứ lạ, lại càng nhớ quá khứ, nhớ chuyện đời xưa.

Ông kể: "Lúc đã học tới lớp 8 mà chỉ có mỗi cái quần sọoc để mặc đi học. Cứ mỗi bữa trưa, ăn cơm xong, thằng Hường, thằng Đóa ghé ngang nhà rủ đi học. Lội bộ tới đập Hố Đá thì cởi vội cái áo rồi một hai ba nhảy ùm xuống sông tắm… Mình bị tụt cái quần đâu mất, lại uống nước gần chết. Tìm được cái quần, vắt cho bớt nước rồi lội bộ tới trường. Bị thầy gọi lên dò bài, quay lưng xuống, cả lớp cười ồ vì bị tưởng… đái dầm".

Gặp lại các tác giả được đưa vào sách giáo khoa: Phạm Đăng Khương vẫn trên 'con đường đến trường' - Ảnh 7.

Tập du ký "Chuyện trời ơi đất hỡi"

Cũng trong tập Chuyện trời ơi đất hỡi, Phạm Đăng Khương cho biết mình từng làm nhạc cho các phim cổ tích, nên khi nào cần hiện thực, khi nào cần phép thuật thì đã khá quen. Tập nhạc Mười hai con giáp là một tiếp nối của tinh thần cổ tích này.

Trong bài hátVầng trăng cổ tích (phổ thơ Đỗ Trung Quân), Phạm Đăng Khương viết: "Một vầng trăng tỏ, treo trên đỉnh trời/ Bay về đâu thế đàn cò trắng ơi". Ông kể, có lúc đang ngồi hát ở Mỹ, chợt nhớ cánh cò trắng, ông lại thu xếp bay ngay về Việt Nam.

Phạm Đăng Khương sinh 1957 tại Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi. Ngoài việc sáng tác nhạc, ông còn tự thiết kế phòng thu âm, quay phim, dựng phim, chụp hình, đạo diễn những video ca nhạc và karaoke, tham gia làm phim du lịch ởnhiều nước trên thế giới. Là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Hiện cư ngụ tại TP.HCM.

Tin cùng chuyên mục

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

Tác giả Ruby Nguyen ra mắt sách "Khai vấn trong từng hơi thở"

"Khai vấn trong từng hơi thở" là cuốn sách thứ hai của tác giả Ruby Nguyen, do Nhà xuất bản Hà Nội và Thái Hà Books ấn hành.

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

"Khúc quân hành vang mãi non sông" kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

Đài PT-TH Hà Nội tổ chức chương trình nghệ thuật chính luận đặc biệt mang tên "Khúc quân hành vang mãi non sông" vào 22/12 tại sân Đoan Môn, khu Bảo tồn Di sản Hoàng thành - Thăng Long.

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

Nhà văn Phương Trinh: "Đưa những điều gan ruột vào trang viết"

"Biến mất" khá lâu trong làng văn, mới đây, nhà văn Phương Trinh - cây bút có dấu ấn trong văn học thiếu nhi - xuất hiện trở lại trong những sách "Bài tập thực hành tiếng Việt", lớp 4 và 5 (NXB Giáo dục).

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

Chữ và nghĩa: Đường chim bay

"Đường chim bay" là một danh từ đã có trong một số cuốn từ điển tiếng Việt. "Từ điển tiếng Việt" (Hoàng Phê chủ biên, Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020) định nghĩa là "đường thẳng, là khoảng cách ngắn nhất giữa 2 điểm xa nhau".

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

Đầu tư 170 tỷ đồng trùng tu di tích Hiền Lương-Bến Hải và Thành cổ Quảng Trị

UBND tỉnh Quảng Trị đã quyết định phê duyệt Dự án “Công viên Thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải” và Dự án “Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành cổ Quảng Trị".

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ ngành VH,TT&DL năm 2025

Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 của ngành văn hóa, thể thao và du lịch kết nối trực tuyến với 772 điểm cầu trên toàn quốc.

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Để công nghiệp văn hóa Việt Nam cất cánh (kỳ 1): Chuyển biến tích cực, nhưng chưa xứng tầm

Vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Đầu tư và tài trợ cho văn hóa (kỳ 2& hết): Học gì từ kinh nghiệm của thế giới?

Đầu tư và tài trợ cho văn hóa (kỳ 2& hết): Học gì từ kinh nghiệm của thế giới?

Một mẫu số chung trên thế giới: Các quốc gia phát triển về văn hóa luôn có những mô hình đầu tư và tài trợ thành công cho lĩnh vực văn hóa, tạo ra sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

Tin mới nhất

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Độc đáo khu phố bao cấp của Hà Nội được tái hiện trong "Đêm Trúc Bạch"

Lần đầu tiên tại Hà Nội, một không gian với bối cảnh là một khu phố cổ Hà Nội với các toa tàu điện, các cửa hàng bách hóa… gợi nhớ cho người dân Thủ đô và du khách về ký ức của "thời bao cấp", một trong những thời kỳ đặc biệt của đất nước.

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Trúc Bạch: Điểm đến của một Hà Nội quyến rũ, sâu lắng và đậm chất thơ

Đêm Hà Nội với sự lung linh của ánh đèn và hơi thở lịch sử qua từng góc phố, là một mô hình độc đáo, giúp du khách khám phá một Hà Nội rất khác - một Hà Nội quyến rũ, đậm chất thơ và sâu lắng.

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Bí ẩn những địa điểm được cho là cánh cổng dẫn tới thế giới khác đến nay vẫn chưa có lời giải

Những nơi này đều có nhiều truyền thuyết bí ẩn xoay quanh và được cho là có thể dẫn lối cho người trần sang thế giới bên kia.

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

TP.HCM được Giải thưởng Du lịch thế giới chọn làm nơi trao giải

World Travel Awards chọn TP.HCM là địa điểm tổ chức Lễ trao giải thưởng khu vực châu Á và châu Đại Dương năm 2022.

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

The Bubble Tea Factory: Bảo tàng trà sữa độc nhất vô nhị của đảo quốc Singapore

Đảo quốc sư tử Singapore hiện đang thu hút với địa điểm dành cho các tín đồ của trà sữa và những viên trân châu ngọt ngào, cũng như những ai ưa khám phá. Đó là bảo tàng trà sữa trân châu đầu tiên tại Đông Nam Á

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Cầu cảng đẹp như Hawai ở Hải Tiến khiến giới trẻ mê mệt, đã đến là phải check-in

Với vẻ đẹp hoang sơ của biển cùng kiến trúc độc đáo, cầu cảng Hải Tiến thuộc Khu du lịch Hải Tiến (Hoằng Hóa) hiện đang là điểm check-in khiến giới trẻ mê mệt.

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Lái xe ô tô du Xuân và những lưu ý không thể bỏ qua

Những chuyến du xuân vui và hoàn hảo ai cũng mong muốn, tuy nhiên nó sẽ mất hứng và không trọn vẹn khi gặp những phiền toái đột xuất xảy ra trên đường.

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Những lễ hội khó lòng bỏ qua đầu Xuân Kỷ Hợi

Đến hẹn lại lên. Tháng Giêng âm lịch hàng năm là tháng của rất, rất nhiều các lễ hội ở Việt Nam trong đó có những lễ hội đáng chú ý, thu hút mối quan tâm của đông đảo dân chúng cũng như du khách gần xa.

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Những địa danh Tây Bắc nhất định phải phượt đầu năm

Từ nhiều năm nay, với đặc thù về cảnh quan trong dịp Tết, Tây Bắc luôn là điểm hẹn lý tưởng để các phượt thủ tìm đến

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Chiang Mai, trải nghiệm một Thái Lan thật khác

Đến Thái Lan, nếu đã quá quen với Bangkok và Pattaya náo nhiệt phố thị, Phuket với những bãi biển cát trắng trải dài, thì Chiang Mai sẽ cho du khách một trải nghiệm khác biệt.