“Khi những người trẻ dùng filter để bóp méo gương mặt, họ cũng đang bóp méo tâm trí của chính mình”.

Bộ lọc (filter) để chỉnh ảnh không phải là điều gì mới trên phương tiện truyền thông xã hội ngày nay. Việc làm sáng da, thêm môi đỏ, chỉnh màu dễ nhìn hơn vào tấm ảnh của bạn trước khi đăng lên mạng không phải chuyện gì gây tranh cãi, trừ một số trường hợp “bóp hình” sống ảo đến quá lố. 

Thế nhưng gần đây, filter “Bold Glamour” mới của TikTok đã làm dấy lên câu hỏi đó một lần nữa. 

Sự “ảo diệu” một cách tự nhiên của Bold Glamour

Bold Glamour có khả năng biến đổi hoàn toàn khuôn mặt của người sử dụng nó, nhưng khác với các filter trước đây chúng ta đã biết. Nó không làm gương mặt của bạn trông “ảo” mà hoạt động tinh tế đến bất ngờ. Dùng Bold Glamour, chỉ sau tích tắc là chúng ta có một gương mặt mới lộng lẫy nhưng cực kỳ tự nhiên, trông như được qua một lớp trang điểm dày nhưng đẹp. 

Bộ lọc này đã lan truyền một cách chóng mặt và đã được sử dụng trong hơn 11 triệu video và hashtag #BoldGlamour hiện đã có hơn 430 triệu lượt xem. 

Bold Glamour là một bộ lọc làm đẹp mô phỏng một tập hợp các đặc điểm hấp dẫn theo tiêu chuẩn chung xã hội hiện tại (mũi thon, đường viền hàm rõ, môi đầy đặn,...) và các kỹ thuật trang điểm (làn da mịn màng, lông mày cong, đầy đặn, mắt khói,...).

Điều khiến Bold Glamour hot đến vậy không phải là vẻ đẹp mà nó thể hiện trên khuôn mặt người dùng mà là cách nó thể hiện ra tự nhiên như thế nào. Không giống như nhiều người tiền nhiệm trong thế giới bộ lọc làm đẹp rất dễ nhận ra, Bold Glamour kết hợp hoàn hảo với khuôn mặt của người dùng theo cách mà hầu hết chúng ta thực sự chưa từng thấy trước đây. Bạn trông vẫn là bạn với những đặc điểm, đường nét đặc trưng cá nhân nhưng đẹp hơn rất nhiều và không ai xem ảnh sẽ nhận ra rằng chúng ta đã dùng filter cả. 

Bật filter, tắt tự tin  

Ngay sau khi trở nên viral, đã có rất nhiều nhà tâm lý học, chuyên gia và TikToker có ảnh hưởng lên tiếng ngăn cản mọi người sử dụng Bold Glamour vì nó có thể gây hại cho sức khỏe tinh thần của người dùng. 

Lucy Thorpe, đại diện Tổ chức Sức khỏe Tâm thần ở Anh nói với tờ The Times: “Người trẻ ngày nay sống dưới áp lực phải có ngoại hình theo một chuẩn chung nhất định. Giải pháp chắc chắn không phải là bảo họ hãy thay đổi hình ảnh của mình. Chúng ta nên khuyến khích một nền văn hóa đánh giá cao con người của họ chứ không phải vẻ ngoài”.

Các nghị sĩ cũng đã cân nhắc về chủ đề này. Nghị sĩ Anh Luke Evans chia sẻ một video trên nền tảng TikTok với nội dung: “Chúng ta cần bàn luận về filter này. Tôi đã xem các clip về những người dùng nó và nói rằng nó đặt ra một tiêu chuẩn phi thực tế mà họ không thể đáp ứng được. Suy nghĩ này không thể tốt cho trạng thái tinh thần của bất kỳ ai”.

Ngay cả trước khi các chuyên gia cảnh báo về những tác động tới tinh thần mà Bold Glamour có thể gây ra, vẻ ngoài hoàn hảo đến kỳ lạ đã khiến bất kỳ ai sử dụng cũng phải bối rối. 

Người dùng TikTok Joanna Kenny, đến từ Lake District, Anh đã chia sẻ một video sử dụng bộ lọc Bold Glamour và chia sẻ: “Trông tôi không giống thế này, nhưng bản thân bộ lọc trông rất tự nhiên. Tôi thực sự trông tồi tệ khi tháo bộ lọc này ra. Tôi không nghĩ rằng bộ não của tôi biết cách đối phó với việc nhìn mình xinh đẹp như thế này trong một phút và sau đó lại trở về bộ dạng xấu xí ban đầu”. 

Nghiên cứu xã hội cho thấy các cô gái trẻ đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi tác động tiêu cực của bộ lọc và trình chỉnh sửa ảnh. Một nghiên cứu của Dove cho thấy 85% bé gái 13 tuổi trở lên đã sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa và tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của họ có thể là rất lớn.

Nghiên cứu của Dự án Dove Self-Esteem Project cho thấy hơn một nửa số cô gái được khảo sát nói rằng họ không thể đáp ứng các tiêu chuẩn sắc đẹp được quy chuẩn trên mạng xã hội và cứ 2 thiếu nữ thì có 1 người nói rằng nội dung làm đẹp độc hại trên mạng khiến họ thấy tự ti. 

Dove mới đây cũng đã tổ chức chiến dịch kêu gọi mọi người “tẩy chay” Bold Glamour với tuyên bố: “Khi những người trẻ dùng filter để bóp méo gương mặt, họ cũng đang bóp méo tâm trí của chính mình”. 

Cũng đã có lo ngại rằng các bộ lọc như Bold Glamour sẽ khiến những người trẻ tuổi cảm thấy áp lực phải phẫu thuật thẩm mỹ để đạt được vẻ ngoài xinh đẹp hơn. Một nghiên cứu năm 2021 trên Tạp chí Phẫu thuật Thẩm mỹ Hoa Kỳ đã kết luận “việc sử dụng phần mềm chỉnh sửa khuôn mặt trên mạng xã hội có mối liên hệ đáng kể với mong muốn thực hiện các thủ thuật thẩm mỹ sau đó”.

Khả năng của AI đã mạnh đến đâu?  

Đằng sau những lo ngại về hình ảnh cơ thể không thực tế tác động đến tâm lý là những lo ngại về vai trò mà công nghệ đằng sau bộ lọc Bold Glamour đang tạo ra. Không giống như các filter chỉnh ảnh lâu nay có thể dễ dàng nhận ra, Bold Glamour rõ ràng đã cao cấp và thông minh hơn vượt bậc. Người nhìn sẽ rất dễ nhầm ảnh hoặc video được lọc bởi Bold Glamour là đời thực.

Vậy điều gì làm cho Bold Glamour có khả năng tạo ra cuộc cách mạng như vậy? Trang công nghệ The Verge đã cố gắng tìm hiểu sâu về công nghệ giúp khả năng lọc liền mạch của Bold Glamour trở nên khả thi và không có gì ngạc nhiên khi AI có liên quan.

Luke Hurd, một chuyên gia đã tạo ra hàng loạt filter của Snapchat và Instagram cho biết Bold Glamour dường như đang sử dụng các công nghệ máy học, cụ thể là Generative Adversarial Networks, hay GAN. Nó sử dụng một bộ dữ liệu khổng lồ để xác định 2 hình ảnh: các đặc điểm khuôn mặt thật của bạn và hình ảnh đẹp theo chuẩn xã hội. Nhờ AI, bộ lọc tìm ra cách kết hợp hai hình ảnh này thành một đầu ra một cách hài hòa và chỉ trong tích tắc.

Chúng ta không thể đoán một khi “ma thuật công nghệ” này phát triển và ứng dụng vào nhiều thứ hơn nữa, điều gì sẽ xảy ra. 

Nguồn: Cosmopolitan, Daily Mail, The Verge