Từ ngày 1/3/2023, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an sẽ cấp hộ chiếu phổ thông gắn chíp điện tử cho công dân Việt Nam. Hộ chiếu gắn chíp điện tử có nhiều ưu điểm nổi bật, giúp việc thực hiện thủ tục xuất, nhập cảnh tại các nước diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn. 

Cũng theo cơ quan Công an, công dân đã được cấp hộ chiếu phổ thông không gắn chíp điện tử sẽ được tiếp tục sử dụng đến khi hết thời hạn của hộ chiếu, không bắt buộc phải đổi sang hộ chiếu có gắn chíp điện tử.

Hộ chiếu có gắn chíp điện tử là hộ chiếu có gắn thiết bị điện tử lưu giữ thông tin được mã hóa của người mang hộ chiếu và chữ ký của người cấp. Đây là một bước cải tiến mới nhằm tạo thuận lợi cho công dân Việt Nam, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về xuất, nhập cảnh và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế của đất nước.

Ngoài ra, chíp còn lưu trữ đặc điểm sinh trắc học, ảnh và thông tin cá nhân của công dân trên hộ chiếu. Điều này giúp cho thủ tục thực hiện tinh giản hồ sơ giấy tờ, việc quản lý cơ sở dữ liệu dễ dàng hơn với cả cơ quan có thẩm quyền và người dân có nhu cầu.

So với hộ chiếu phổ thông không gắn chíp (được cấp từ ngày 1/7/2022), mẫu hộ chiếu có gắn chíp giống về kích thước, màu sắc và số trang: Có bìa màu xanh tím than; các trang trong in cảnh đẹp đất nước, di sản văn hóa Việt Nam. Công nghệ hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo an, chống nguy cơ làm giả và đạt tiêu chuẩn ICAO.

Về những điểm khác biệt, trang bìa đầu tiên của hộ chiếu có gắn chíp điện tử có biểu tượng chíp điện tử để phân biệt với mẫu cũ. Chíp điện tử được đặt tại trang bìa sau của hộ chiếu (tại vị trí góc trái phía dưới, mắt thường khó phát hiện ra con chíp này) để lưu trữ thông tin nhân thân và thông tin sinh trắc học của người được cấp hộ chiếu (gồm ảnh mặt, vân tay…) và chữ ký số của cơ quan cấp hộ chiếu. Tại trang nhân thân của hộ chiếu gắn chíp, cơ quan chức năng đã bổ sung thông tin về nơi sinh của công dân.

Cơ quan Công an cho biết, hộ chiếu phổ thông không gắn chíp điện tử và hộ chiếu phổ thông gắn chíp điện tử được sử dụng song hành. Khi nộp hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu, công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên có quyền được lựa chọn cấp hộ chiếu không gắn chíp điện tử hoặc cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử. Công dân Việt Nam đã được cấp hộ chiếu phổ thông không gắn chíp điện tử sẽ được tiếp tục sử dụng đến khi hết thời hạn của hộ chiếu, không bắt buộc phải đổi sang hộ chiếu có gắn chíp điện tử.

Ưu điểm nổi bật của hộ chiếu gắn chíp điện tử

Hộ chiếu điện tử không chỉ lưu trữ các thông tin được viết trên giấy như: họ tên, ngày tháng năm sinh, quốc tịch…, mà còn có khả năng lưu trữ các thông tin sinh trắc học của con người như vân tay, mống mắt, khuôn mặt, nhóm máu… Vì có thể lưu được nhiều thông tin của hành khách một cách chính xác và thống nhất về mặt định dạng nên việc làm thủ tục xuất, nhập cảnh tại các nước sẽ diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn, gần như không mất thời gian để cán bộ kiểm soát xuất, nhập cảnh các nước kiểm soát, xác thực các thông tin trên hộ chiếu, vì mọi thứ sẽ hiện ra nhanh chóng khi đọc hộ chiếu.

Người được cấp hộ chiếu gắn chíp điện tử sẽ được phía nước ngoài ưu tiên khi xét duyệt cấp thị thực nhập cảnh. Hiện nay, trên thế giới có hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ sử dụng hộ chiếu điện tử, vì lưu trữ được nhiều thông tin theo một định dạng thống nhất giữa các quốc gia.

Hộ chiếu gắn chíp điện tử có tính bảo mật thông tin cao, vì được lưu trữ trong con chíp, rất khó sao chép thông tin. Chính vì vậy, hộ chiếu điện tử có tính bảo mật hơn hộ chiếu giấy thông thường, bảo vệ người mang hộ chiếu trước nguy cơ bị lấy cắp thông tin cá nhân; tránh tình trạng bị làm giả.

Việc phát hành hộ chiếu điện tử không những tạo điều kiện cho người dân trong hoạt động xuất, nhập cảnh, mà còn phù hợp với Chính phủ điện tử, tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội; nâng cao vị thế của hộ chiếu Việt Nam, thúc đẩy quá trình hội nhập của Việt Nam trong khu vực và thế giới.

Thủ tục cấp hộ chiếu gắn chíp điện tử

Người dân có thể làm thủ tục cấp hộ chiếu điện tử gắn chíp bằng nhiều hình thức khác nhau. Cụ thể, công dân có căn cước công dân có quyền lựa chọn nơi làm thủ tục đề nghị cấp hộ chiếu tại bất kỳ Phòng xuất nhập cảnh công an tỉnh, thành phố nào công dân thấy thuận lợi nhất.

Với những người vẫn dùng chứng minh nhân dân, buộc phải làm thủ tục xin cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử tại Phòng quản lý xuất nhập cảnh nơi có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú.

Trường hợp người đề nghị cấp hộ chiếu từ lần thứ 2 trở đi, được lựa chọn nơi làm thủ tục cấp hộ chiếu tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh hoặc Phòng quản lý xuất nhập cảnh công an cấp tỉnh bất kỳ.

Ngoài ra, để giảm thủ tục hành chính và tiết kiệm thời gian, công dân chủ động làm tờ khai đề nghị cấp hộ chiếu qua Cổng dịch vụ công Bộ Công an theo đường dẫn: https://dichvucong.bocongan.gov.vn/

Về trả kết quả làm hộ chiếu, công dân có thể nhận trực tiếp tại cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh hoặc được đơn vị bưu chính chuyển phát đến địa chỉ đã đăng ký và thanh toán phí chuyển phát khi nhận hộ chiếu.

Hộ chiếu sẽ được cấp trong hạn 8 ngày làm việc nếu làm thủ tục tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh các địa phương, 5 ngày làm việc nếu làm hộ chiếu tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an.

Về lệ phí làm hộ chiếu gắn chíp, Thông tư số 25/2021/TT-BTC ngày 7/4/2021 của Bộ Tài chính quy định mức phí 200.000 đồng/hộ chiếu. Trường hợp cấp lại do bị hỏng hoặc bị mất là 400.000 đồng/hộ chiếu.

Ngoài ra, theo khoản 2 Điều 5 Thông tư 25, các trường hợp được miễn lệ phí cấp hộ chiếu bao gồm: Người Việt Nam ở nước ngoài có quyết định trục xuất bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền nước sở tại nhưng không có hộ chiếu; người Việt Nam ở nước ngoài phải về nước theo điều ước quốc tế hoặc thỏa thuận quốc tế về việc nhận trở lại công dân nhưng không có hộ chiếu; những trường hợp vì lý do nhân đạo.

Trường hợp được hoàn trả lệ phí cấp hộ chiếu: Người đã nộp lệ phí nhưng không đủ điều kiện được cấp hộ chiếu thì được hoàn trả lệ phí cấp hộ chiếu (căn cứ khoản 3 Điều 6 Thông tư 25).