Nếu xem Asian Cup 2023 là một góc nhìn về khả năng vươn tầm của bóng đá Việt Nam, thì câu chuyện không dừng lại ở việc đội tuyển dưới quyền HLV Troussier bị loại sớm mà có lẽ vấn đề mấu chốt đang nằm ở V-League, giải đấu được xem là xương sống của nền bóng đá nhưng dường như lại đang bị chính HLV của ĐTQG… thờ ơ.

Mới đá có 8 vòng mà V-League đã "xoay tua" HLV đến chóng mặt. Khi Kiatisuk nhận nhiệm sở mới tại CAHN, thì đội này đã trải qua đến 3 người cầm sa bàn chỉ đạo. Ở Hà Nội FC, đội bóng vẫn được xem là mạnh nhất V-League, con số này là 4, tính luôn các HLV tạm quyền. Thể Công vừa bổ nhiệm HLV Nguyễn Đức Thắng, người thứ 3 đảm nhận cương vị HLV trưởng kể từ đầu giải.

Còn nhiều đội bóng như HAGL, Bình Định, Khánh Hòa cũng thay tướng giữa dòng, nhưng có lẽ chúng ta nên chú ý vào 3 đội bóng ở Thủ đô, những nhà vô địch của 3 mùa V-League gần nhất. Rõ ràng đây là một xu hướng lạ, nếu không nói là chẳng tốt một chút nào. Họ là các đội bóng có sự ổn định trong đầu tư, sở hữu lực lượng có thể nói là tốt nhất, khi chiếm đến 70% quân số ở ĐTQG. Thành tích thi đấu cũng không tồi, có chăng là chưa thành công ở mặt trận châu lục (trường hợp Hà Nội và Viettel). Thế nhưng, đá 8 trận, thì những đội bóng này chỉ thắng được tối đa 3 trận.

Người ta có câu: không thay đổi công thức chiến thắng, nhưng các đội bóng nói trên lại đổi HLV ngay lúc họ đang ở giai đoạn tốt về mặt thành tích. Tất nhiên là những HLV bị cho nghỉ đó không hề dở, nhưng do tham vọng của những CLB này đang được nâng lên nên họ tìm các vị HLV trưởng mới để "xứng tầm". Và như đã thấy, cuộc loay hoay để làm mới mình của họ cũng bắt đầu …Chúng ta có thể kể thêm trường hợp tương tự tại Bình Định.

Điểm qua một chút như vậy để phần nào cảm thông cho công việc của HLV Troussier. Chuyện ông giỏi hay dở, đúng hay sai, đó là phần việc của VFF cùng các ràng buộc trong hợp đồng giữa họ và chiến lược gia người Pháp. Nhưng cần phải sòng phẳng rằng, môi trường ở V-League không phải là "đất lành" cho các đổi thay, đặc biệt là yếu tố chiến thuật, tư duy chơi bóng. Sự thất bại của nhiều HLV ngoại ở các đội bóng giàu tiềm lực có thể cho chúng ta đủ dữ kiện để xác định điều này.

Hay nói cách khác, nếu chúng ta muốn nghĩ đến cái gì đó mới mẻ ở cấp độ ĐTQG, thì trước hết V-League phải thực sự thay đổi. Cho dù cách dùng người của HLV Troussier có cực đoan đi nữa, thì việc một loạt ngôi sao V-League không được trọng dụng trên ĐTQG rõ ràng là sự lãng phí ghê gớm.

Hay việc các tuyển thủ quốc gia mắc những lỗi kém cỏi tại Asian Cup 2023 vừa qua, không thể không nhắc đến trách nhiệm của giải đấu hàng đầu quốc gia. Từ chuyện "tránh" VAR, đến tranh cãi trọng tài, hoặc phạm lỗi trong vùng cấm. Bản năng chơi bóng của cầu thủ đa phần chịu ảnh hưởng từ giải đấu mà họ đang "kiếm cơm".

Bây giờ, có lo cho ông Troussier sẽ "phá hỏng" đội tuyển, hoặc tan vỡ giấc mơ World Cup, thì cũng chẳng giải quyết được gì. Thực tế cho thấy, trong các thất bại, lỗi không hoàn toàn nằm ở ông Troussier mà còn ở kỹ năng chơi bóng của cầu thủ. Cái khoảng trống thế hệ là có, lứa trẻ hiện không theo kịp trong khi lứa của thời HLV Park Hang Seo ít nhiều cũng đã sa sút. Việc đó, cần phải nhìn nhận khách quan để không rơi vào cuộc khủng hoảng thực sự.

Chúng ta cứ nhìn sang Thái Lan. Họ chỉ vừa đổi HLV nhưng vẫn có thành tích tốt tại Asian Cup 2023. Có thể bóng đá Thái Lan cũng đang bế tắc trong việc nâng tầm, nhưng họ vẫn đều đặn sản sinh ra những thế hệ cầu thủ có sự tiếp nối ổn định về tài năng. Lúc giao đội bóng cho HLV A.Polking thì thực sự là người Thái cũng đã cảm thấy ít hy vọng vươn xa, nhưng ngay ở thời điểm chưa có những con người tốt nhất thì Thái Lan vẫn 2 lần vô địch Đông Nam Á và vẫn là đội bóng số 1 khu vực. Đó chính là những gì tối thiểu mà giải VĐQG của họ (Thai-League) phải làm.

Thế nên, chúng ta nên quan tâm nhiều hơn đến V-League thay vì vẽ ra cái viễn cảnh thay HLV Troussier thì sẽ có người khác làm tốt hơn. Có muốn thay đổi cách chơi bóng ở đội tuyển, thì cũng phải bắt đầu từ V-League. Có muốn thêm cầu thủ trẻ trên đội tuyển, thì V-League cũng phải mạnh dạn trong việc trao cơ hội cho cầu thủ trẻ và các CLB tham gia nhiều hơn ở những giải U. Chứ cứ như tình hình hiện tại, thì đội tuyển của HLV Troussier chẳng khác CLB thứ 15 của V-League, chẳng có gì mang tính kết nối cả.