Trận thua Iraq không nằm ngoài dự kiến nhưng thành thật mà nói vẫn không thể khiến người hâm mộ không buồn và tiếc. Trước khi bóng lăn, chúng ta đã biết cơ hội đi tiếp chính thức không còn. Trận đấu vì thế mang tính chất danh dự nhưng rốt cục thì việc tìm chiến thắng đầu tiên trước Iraq trong 20 năm qua vẫn không thể xảy ra.

Việc biết tin Indonesia đã đoạt vé vào vòng 3 chắc chắn tác động mạnh đến tâm lý thi đấu của các học trò HLV Kim Sang Sik. Cảm giác rõ ràng là rất khó bình thường khi bước ra sân để cố chơi thứ bóng đá "nhiệt" nhất. Thắng Iraq là nhiệm vụ không dễ, mà đá trong tâm trạng đó thì gần như bất khả thi, nhất là trước đội chủ nhà đang rất thoải mái tâm lý. Một trận thua là không thể tránh khỏi.

Và cũng vì thế, trận thua trước Iraq gần như không đem lại bất kỳ điều gì hữu ích ngoài việc xác nhận cho HLV Kim Sang Sik và các học trò của mình về nơi mà chúng ta đang ngã xuống. Như người ta hay nói, ngã ở đâu thì đứng dậy ở đó. Thế nên, biết mình ngã ở đâu cũng được xem là rất cần thiết đối với bóng đá Việt Nam ở thời điểm hiện nay.

Ví dụ như việc chúng ta lại một lần nữa để thủng lưới ngay phút cuối trận trước Iraq. Cần nhớ rằng đây đã là lần thứ 3 liên tiếp trước cùng một đối thủ và là trận thứ 5 nếu tính từ Asian Cup 2023 (bao gồm 2 trận thua Nhật Bản 2-4 và thắng Philippines 3-2).Việc cứ để thua bàn ở các phút cuối nếu diễn ra có tính liên tục thì thường là hậu quả của nền tảng thể lực kém, hoặc thiếu sự tập trung cũng như không có các phương án tổ chức trận đấu phù hợp.

Tất cả các vấn đề kể trên, đều là dấu hiệu của một đội bóng có nhiều vấn đề, chưa đủ năng lực cạnh tranh thực sự ở trình độ đỉnh cao.

Ví dụ như vấn đề thể lực chẳng hạn. Cầu thủ Việt Nam vốn không cao to, luôn chịu bất lợi về thể hình, thì muốn đạt được đẳng cấp cao thì chẳng còn cách nào khác là phải có nền tảng thể lực tốt hơn đối thủ, nghĩa là dù nhỏ bé, nhẹ cân thì vẫn phải đá được 90 phút cường độ cao. Không làm được điều đó, thì đừng mơ mộng vươn xa.

Thời HLV Park Hang Seo chúng ta vẫn thường thua trận nhưng lại không kém về yếu tố thể lực. Nhờ đó mới có những cú ngược dòng tại U23 châu Á 2018, mới có trận thua 2-3 trước UAE đầy quả cảm, suýt nữa gỡ hòa dù bị dẫn trước đến 2 bàn cách biệt, mới có trận hòa 1-1 trên sân Nhật Bản ở lượt đấu cuối vòng loại World Cup 2022. Nói cách khác, khi đó chúng ta có thể thua kém nhiều thứ nhưng vẫn có thể ngang bằng về thể lực.

Ngược lại, ngoài trận thắng Philippines ở những phút cuối mới đây, thì suốt hơn năm qua, đội tuyển Việt Nam hầu như không tạo ra được khác biệt ở phần cuối trận đấu. Sức mạnh tinh thần đã kém, sức mạnh thể chất cũng kém luôn. Đó là lý do mà khi phải nhận bàn thua trước thì gần như đội tuyển Việt Nam không thể nào tạo lập được thế cân bằng. Trong khi đó, việc để thủng lưới thì lại quá dễ dàng, hậu quả của giai đoạn hỗn loạn chiến thuật và nhân sự dưới thời HLV Philippe Troussier.

Đó, nơi chúng ta vấp ngã là ở đó và nó biến Việt Nam từ chỗ một đội bóng gai góc, khó bị đánh bại trở thành tập thể dễ bị tổn thương và chắc chắn không còn duy trì được vị thế của một đội bóng từng giữ ngôi số một Đông Nam Á. Nghe thật… buồn lòng nhưng có lẽ cũng chẳng thể lảng tránh được điều đó thêm một lần nào nữa.

Thế nên, dù trận thua Iraq không dễ nuốt trôi nhưng ít ra cũng cho HLV Kim Sang Sik những cái gạch đầu dòng rất rõ ràng để ông và những cộng sự của mình có kế hoạch chi tiết để cải thiện tình hình.

Câu chuyện về nền tảng thể lực là ví dụ. Nếu muốn thay đổi nó, có lẽ quá trình chuẩn bị cho AFF Cup sắp đến cần một khoảng thời gian tập trung đội tuyển dài hơn. V-League không phải là giải đấu ưu tiên thể lực, đó là lý do các mà các ngoại binh rất dễ nổi bật, nên các cầu thủ lên đội tuyển cần có chương trình "nhồi" thể lực riêng trong thời gian ngắn.

Kế đến, vẫn là yếu tố chiến thuật. Ông Kim vẫn chưa có dấu ấn chuyên môn quá mức đậm nét trong 2 trận đấu vừa qua và cũng chưa có cầu thủ nào được xem sẽ là nhân tố sẽ chiếm vai trò trung tâm dưới quyền của ông.

Về cơ bản, đội tuyển hiện nay chỉ mới giải tỏa được những điểm nghẽn về tinh thần, hậu quả của đời HLV trước, nhưng công bằng mà nói thì người hâm mộ vẫn kỳ vọng HLV Kim Sang Sik khi có thêm nhiều thời gian chuẩn bị thì ông thầy người Hàn Quốc sẽ tạo ra được sự mới mẻ về lối chơi, và tốt hơn nữa là có những ý tưởng lớn về chiến thuật để nâng tầm đội bóng.