Điều chỉnh chuẩn nghèo theo lạm phát
(TT&VH) - Cả nước hiện có hơn 3 triệu hộ nghèo, song con số thống kê vẫn chưa đầy đủ bởi sót lọt một số dân nghèo di cư ra đô thị mưu sinh. Đó là những thông tin được ghi nhận tại hội nghị công bố kết quả điều tra hộ nghèo, hộ cận nghèo 2010 và giới thiệu Nghị quyết 80/NQ-CP về định hướng giảm nghèo bền vững thời kỳ 2011-2020 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 19/5 do Bộ LĐ,TB&XH tổ chức.
Hội nghị cũng đã xác định các đối tượng giảm nghèo và an sinh xã hội giai đoạn 2011 - 2015. Dựa theo chuẩn nghèo mới áp dụng cho giai đoạn này do Thủ tướng Chính phủ ban hành, là 400 nghìn đồng khu vực nông thôn và 500 nghìn đồng khu vực thành thị, Bộ LĐ,TB&XH kết hợp với Tổng cục Thống kê công bố: hiện Việt Nam có 3.055.566 hộ nghèo (chiếm 14,2%) và 1.612.381 hộ cận nghèo (chiếm 7,53%).
“Bỏ rơi” khảo sát người nghèo di cư trong đô thị
Tuy nhiên, theo một số đại biểu, việc rà soát hộ nghèo vẫn chưa thật đầy đủ. Bởi dù hướng dẫn rà soát hộ nghèo của Bộ LĐ,TB&XH quy định đưa toàn bộ hộ nhập cư từ 6 tháng trở lên, không phân biệt tình trạng hộ khẩu và tình trạng cư trú vào diện rà soát cùng với chuẩn nghèo mới, nhưng thực tế trong đợt rà soát này những người nhập cư vẫn bị... bỏ rơi. Nhiều đại biểu cho rằng, đây là vấn đề bức xúc nhất của đô thị hiện đại. Bởi hiện nay, người dân di cư ra đô thị rất nhiều. Trong số này, nhiều người sống rất khó khăn, không được hưởng các chính sách cho người nghèo.
Số người nghèo kiếm sống tại các đô thị hiện vẫn chưa được thống kê đầy đủ
Ông Ngô Trường Thi, Chánh Văn phòng giảm nghèo, Bộ LĐ,TB&XH thừa nhận, có chuyện các địa phương đã bỏ sót các đối tượng lao động di cư. Ông Nguyễn Trọng Đàm, Thứ trưởng Bộ LĐ,TB&XH lý giải, có một bộ phận người dân di cư khi đi không báo cho chính quyền địa phương, khi rà soát có thể không được đưa vào danh sách nên các chế độ khác cũng chưa được hỗ trợ kịp thời. Thứ trưởng Nguyễn Trọng Đàm khẳng định: “Cần phải dỡ bỏ một số các thủ tục để thời gian tới khi rà soát đưa người lao động nhập cư vào đối tượng rà soát”.
Ông Hà Hùng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cũng nêu, dù đa số hộ nghèo tập trung ở vùng sâu, vùng xa, song có những nơi cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng tốt, người đạt chuẩn thoát nghèo nhưng vẫn không được hưởng thụ thì vẫn có thể coi là đói nghèo.
Chuẩn nghèo chạy theo... lạm phát
Trước câu hỏi chung của nhiều phóng viên, chuẩn nghèo mới được áp dụng cho cả giai đoạn 2011- 2015 có tính đến yếu tố lạm phát, giá cả leo thang không? Ông Nguyễn Trọng Đàm cho biết điểm mới của lần rà soát này là tính đến các yếu tố lạm phát (CPI). Theo ông Đàm, trước đây khi đưa ra chuẩn nghèo và cả lộ trình tiền lương đều “chạy theo” lạm phát nên thời gian tới sẽ điều chỉnh chuẩn nghèo trong từng giai đoạn cho phù hợp với thực tế. Ngoài ra, Bộ LĐ,TB&XH và các bộ ngành đang rà soát lại chương trình giảm nghèo để có kế hoạch trong thời gian tới với phương châm là gọn, dễ làm khi triển khai. Ông Đàm cho hay: “Thực tế, thời gian qua có quá nhiều chương trình giảm nghèo “chồng chéo” lên nhau khiến một số cán bộ cấp xã không nhớ được hết tên chương trình”.
Cũng theo Bộ LĐ,TB&XH, kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững, số hộ đã thoát nghèo nhưng mức thu nhập nằm sát chuẩn nghèo còn lớn, tỷ lệ hộ tái nghèo hằng năm còn cao; chênh lệch giàu nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư còn khá lớn, đời sống người nghèo còn nhiều khó khăn... Bên cạnh đó, một số chương trình chính sách giảm nghèo chưa đồng bộ, mang tính ngắn hạn, thiếu sự gắn kết chặt chẽ... cơ chế quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện mục tiêu giảm nghèo ở một số nơi chưa sâu sát.
Mục tiêu của Nghị quyết 80/NQCP là thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng, các dân tộc và nhóm dân cư. Cụ thể trong giai đoạn 2011-2020: thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo tăng lên 3,5 lần, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm 2% năm; xã nghèo giảm 4% năm theo từng giai đoạn. Điều kiện sống được cải thiện, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội ở huyện, xã, thôn, bản nghèo được đầu tư đồng bộ theo tiêu chí nông thôn mới...
81 huyện có trên 50% hộ nghèo Theo báo cáo, trong cả nước có 5 tỉnh, thành phố tỷ lệ hộ nghèo dưới 5% là TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu và Hà Nội, dù các tỉnh này đã rà soát theo chuẩn nghèo riêng cao hơn chuẩn nghèo của toàn quốc. Ngoài ra, có 14 tỉnh tỷ lệ hộ nghèo từ 5 đến 10%; 3 tỉnh tỷ lệ hộ nghèo từ 40 đến 50% và 1 tỉnh (Điện Biên) có tỷ lệ hộ nghèo trên 50%. Kết quả cũng cho thấy cả nước có 81 huyện tỷ lệ hộ nghèo trên 50% (bao gồm cả 62 huyện nghèo theo Nghị Quyết 30a).
Tử Yến