Có khá nhiều điều khiến tôi bất ngờ, cho tôi những trải nghiệm mới trong công việc quen kể từ khi tham gia chuyên mục "Nhạc Việt ngày nay" trên báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) số thứ Ba hằng tuần. Quen là bởi viết những gì thuộc về âm nhạc như một điều gì đó có sẵn trong con người tôi. Trải nghiệm mới là bởi tiêu chí của chuyên mục ưu tiên dành cho nhạc đại chúng.

Cũng từ chuyên mục kéo dài đã gần 3 năm này, tôi nhận được những niềm vui nho nhỏ nhưng ấm áp. Nhân ngày đầu Xuân thư thả, xin chia sẻ tới bạn đọc một câu chuyện cho tôi nhiều cảm xúc!

Quà bất ngờ

Một ngày trong dịp cuối năm vừa rồi, sau những tất bật để hoàn thành công việc, lướt điện thoại, thấy cuộc gọi nhỡ, lướt tin nhắn, khá bất ngờ với một tin không thuộc số máy đã lưu. Người viết tin cho biết, có một người bạn đã gửi cho rapper Đen Vâu một bài viết của tôi trước đó cả năm trời. Và Đen rất thích bài viết này. Đen muốn gửi tặng tôi một món quà.

Bẵng đi chừng hai tuần, sau chuyến đi điền dã gặp gỡ các nghệ nhân hát văn, trở về, tôi đã không còn nhớ tới câu chuyện liên quan đến Đen vừa rồi. Cho nên khá bất ngờ, khi vừa bước chân vào nhà, tôi đã nhìn thấy một gói hàng vuông vắn, gọn gàng được bọc gói rất kỹ. Mẹ tôi bảo, có người gửi quà cho con. Mở ra, đó là một chiếc túi, một cái mũ, một cái áo phông. Tất cả đều màu đen, riêng chữ thì màu trắng làm nổi bật lên một từ độc nhất, đó là từ… Đen.

Tôi không phải tín đồ của rap, cũng không phải dân hiphop, vả lại cũng chẳng còn quá trẻ để phù hợp với những món đồ này. Nhưng tôi thấy vui, và thực sự thích.

Mà quà vẫn chưa hết, còn một món nữa, và tôi nghĩ, đó mới là thứ quý nhất mà Đen muốn chia sẻ cùng tôi, đó là album dongvui harmony by Đen. Album được đựng trong cái vỏ bằng da, màu nâu sậm, trông có vẻ như rất cao bồi lại cũng khá lãng tử, đúng chất Đen. Hẳn Đen chủ ý muốn tôi nghe nó. Nghe những tác phẩm trong dongvui harmoy ở phiên bản đĩa vật lý với tần số âm thanh đạt tiêu chuẩn nghe ở mức độ thưởng thức âm nhạc.

Giờ thì tôi đã biết, bài viết của tôi liên quan đến Đen mà nam nghệ sĩ này thích là: Album "dongvui harmony" - cuộc chơi lớn của Đen, một bài viết tôi đã thực hiện cách đây hơn một năm và được giới thiệu trong chuyên mục "Nhạc Việt ngày nay" trên báo Thể thao và Văn hóa, số 195 ra thứ Ba, ngày 15/11/2022. Và tôi còn nhớ như in, đây là một trong số vô cùng ít bài viết ở mục đánh giá theo thang điểm 10, tôi đã không ngần ngại suy nghĩ nó xứng đáng được 9,5. Tất nhiên, điểm chỉ mang tính tham khảo và đó là đánh giá của cá nhân tôi theo format chuyên mục đã định hình từ đầu, nhưng không có bài nào vượt qua số điểm này.

Cách nghĩ khác

Nhớ lại thời điểm thực hiện bài viết chỉ chừng 1 tuần sau khi Đen chính thức công bố dự án album dongvui harmony với sự kết hợp giữa các bản rap hit của nam nghệ sĩ này với dàn nhạc giao hưởng hợp xướng. Có thể nói, việc kết hợp đó chưa từng có tiền lệ trong đời sống âm nhạc Việt Nam. Chính vì vậy, nó tạo được sự chú ý ngay cả với những người hoạt động trong giới âm nhạc chuyên nghiệp nhưng ngoài rap, trong đó có tôi.

Dẫu thế, album lại tạo nên khá nhiều những ý kiến, nhiều trong số đó là những tranh luận, băn khoăn về việc có nên hay không nên, có hợp hay không với sự kết hợp như vậy.

Riêng tôi đã chú ý đến Đen từ trước đó khi nam rapper luôn có sự khác biệt trong chính cộng đồng theo đuổi cùng dòng nhạc với anh. Đen luôn hướng đến những điều tích cực ngay trong từng tác phẩm, từng lời ca và cả trong những hành động thiết thực. Điểm đáng nói, cái hay nhất ở Đen là có nhiều nét Việt trong âm nhạc và ca từ.

Kể từ sau khi dongvui hamony đi vào đời sống, tôi càng cảm thấy Đen có nhiều điều thú vị, thể hiện rõ chân dung của một nghệ sĩ thực thụ, muốn cống hiến, luôn muốn tìm tòi, sáng tạo và khám phá những mới mẻ về âm nhạc còn tiềm ẩn trong bản thân, chứ không an phận và vô tư hưởng thành quả mà mình đã gây dựng được. Việc thực hiện những dự án như dongvui hamony là Đen tự đặt cho chính mình thử thách vượt quá giới hạn, khả năng bản thân và rồi quyết tâm chinh phục cho bằng được.

Thực tế, âm nhạc rất cần những nghệ sĩ dám nghĩ, dám dấn thân như thế. Âm nhạc cũng rất cần những dự án với những thể nghiệm chứa đựng đầy yếu tố sáng tạo, mới mẻ. Những dự án như vậy có thể thành công, cũng có thể chưa thành công thì đó vẫn là con đường duy nhất cho thấy dấu hiệu của sự phát triển trong âm nhạc. Từ đây, những giá trị mới trong âm nhạc sẽ được sinh sôi, nảy nở và lan tỏa vào cuộc sống.

Sự sẻ chia

Thật ra, quà mà Đen đã gửi tặng tôi vẫn chưa hết. Và món quà cuối cùng này mới là điều khiến tôi nghĩ cần thực hiện bài viết này, để chia sẻ, để đồng cảm với những nghệ sĩ dám phá cách, tạo sự khác biệt. Món quà đó là một lá thư, được gấp cẩn thận cài vào trong tấm phong bì màu trắng. Đó là một bức thư viết bằng tay. Viết mực màu đen trên nền giấy trắng.

Đã rất lâu rồi tôi chưa nhận được một bức thư nào như thế. Bản thân tôi cũng đã từ rất lâu rồi, không viết một lá thư nào bằng tay để gửi cho một ai đó như thế. Tôi thực sự xúc động, vì biết được rằng, Đen đã rất trân quý mới thực hiện một hành động như vậy.

Tất nhiên, nội dung bức thư thuộc về quyền riêng tư của người viết và của cả người được nhận là tôi, cho nên tôi sẽ không công bố đầy đủ và giữ nó như một món quà mang đến cho tôi nhiều cảm xúc trong hành trình viết những bài viết liên quan đến âm nhạc của mình. Tuy nhiên, cũng xin phép Đen được bật mí một phần nhỏ trong bức thư này, vì có thể nó cũng sẽ là những điều mà có những nghệ sĩ đang cần để thêm tự tin thực hiện những mong muốn của mình.

Đen chia sẻ với tôi việc gặp những khó khăn nhất định trong quá trình thực hiện dự án. Điều này là đương nhiên, với một dự án lớn, cần sự tham gia của nhiều nghệ sĩ, lại được thực hiện ở một không gian rộng vốn được thiết kế cho các chương trình hòa nhạc chứ không phải là một phòng để thu âm. Rồi thì các trang thiết bị thu âm như thế nào, đặt thiết bị ở vị trí nào cho có được khoảng vang của âm thanh đồng đều nhất, tốt nhất. Cách để làm sao cho rap với dàn nhạc giao hưởng khớp vào với nhau được, để không thành sự kệch cỡm. Cách hoàn thiện sản phẩm ra sao cho hiệu quả nhất… Tất cả những điều đó nói thì dễ, thực hiện tốt thì khó.

Đen cũng chia sẻ thật rằng cảm thấy vui vì đã dám nghĩ dám làm, và rằng có làm mới biết điểm yếu, điểm mạnh của mình để mà khắc phục trong những lần sau. Đen cũng cảm thấy vui vì "có người ghi nhận khát khao muốn trải nghiệm, muốn được "chơi" với nhạc". Đen vui vì được động viên và bày tỏ suy nghĩ rằng: "Còn rất nhiều các bạn trẻ khác đang làm nhạc và cần sự động viên, như anh đã dành cho em. Hy vọng những bài viết sau này của anh sẽ giúp cho nhiều nghệ sĩ bớt loay hoay, bớt hoang mang và tin vào những thứ họ đang làm".