Dưới cái năng cháy da cháy thịt của mùa hè sẽ chẳng có gì tuyệt vời hơn được tận hưởng làn gió mát mẻ từ máy điều hòa. Nhưng bạn đã biết ai là người tạo ra phát minh tuyệt vời này hay chưa?

Những ngày qua, cả Việt Nam và Châu Á đều đang ngập tràn trong cái nóng đỉnh điểm của mùa hè. Mức nhiệt tối đa của cả nước gần hầu như đều trên 35 độ C. Tại TP.HCM, nhiều ngày nắng nóng đỉnh điểm với nền nhiệt lên đến 40 độ C.

Lúc này, được tận hưởng cái mát mẻ từ điều hòa nhiệt độ chắc chắn là điều tuyệt vời nhất để tạm thời quên đi cái nóng oi bức của mùa hè. Thế nên người phát minh ra điều hòa nhiệt độ chắc chắn là cứu tinh của rất nhiều người trong những ngày này. Cùng tìm hiểu về nhân vật có phát minh vĩ đại này nhé!

Điều hòa nhiệt độ chính là cứu tinh không thể thiếu trong những ngày hè chói chang

Hành trình phát minh ra chiếc điều hòa nhiệt độ đầu tiên

Người đầu tiên sáng chế ra máy điều hòa nhiệt độ là Willis Carrier (1875-1950), là một kỹ sư và nhà sáng chế người Mỹ. Ông sinh ra tại New York (Mỹ) và tốt nghiệp trường đại học Đại học Cornell năm 1901 với học vị kỹ sư cơ khí. Máy điều hòa nhiệt độ cũng chính phát phát minh nổi tiếng nhất của ông.

Chân dung Willis Carrier - cha đẻ của điều hòa nhiệt độ

Hành trình chế tạo thành công máy điều hòa nhiệt độ của Willis Carrier bắt đầu từ năm 1902, khi đó ông còn là một chàng trai trẻ đang làm việc tại một công ty lắp ráp hệ thống thông gió giải nhiệt - hệ thống quạt lớn đẩy nhiệt cao từ nơi này sang nơi khác. Đây cũng được xem là tiền thân của điều hòa nhiệt độ sau này.

Tuy nhiên hệ thống quạt gió này chưa thể đáp ứng được nhu cần của công ty in ấn lớn, một môi trường nóng bức, ngột ngạt và độ ẩm quá mức làm ảnh hưởng đến chất lượng và màu sắc của các bản in. Trọng trách mà chàng kỹ sư Willis Carrier cần làm là tìm cách giữ cho nhiệt độ và độ ẩm phòng được cân bằng ở mọi thời điểm, để máy in hoạt động trơn tru và sản phẩm không bị lỗi.

Carrier đã thiết kế một hệ thống các cuộn dây làm lạnh có khả năng duy trì nhiệt độ mát mẻ và tạo ra độ ẩm cố định ở mức 55%. Không khí nóng được đẩy qua những cuộn dây chứa chất làm lạnh và biến chúng thành không khí lạnh. Carrier điều chỉnh độ ẩm của luồng không khí lạnh đó và thông qua đây điều khiển được độ ẩm trong phòng. Trước đó, điều hòa duy trì nhiệt độ ổn định đã xuất hiện, nhưng chưa ai tìm ra cách đảm bảo độ ẩm phòng ở mức thoải mái, không quá ẩm mà cũng không bị quá khô. Với hệ thống làm lạnh này, Carrier được mệnh danh là cha đẻ của máy điều hòa không khí hiện đại chạy bằng điện.

Chân dung Willis Carrier và máy điều hòa không khí đầu tiên do ông chế tạo. Ảnh: Times

Tuy nhiên, phát minh mới này cũng có khá nhiều vấn đề phát sinh: máy chạy khá ồn, cồng kềnh và sử dụng hóa chất độc hại để làm mát không khí. Tuy nhiên, nó đã giải quyết được vấn đề cấp bách của xưởng in.

Cải tiến điều hòa nhiệt độ hiện đại

Với nhiều yếu tố chưa hoàn thiện của chiếc máy điều hòa trước đó, Carrier tiếp tục phát minh ra một chiếc máy điều hòa không khí tân tiến hơn.

Vào tối ngày 22/5/1922, Carrier cho ra mắt công nghệ máy làm lạnh mới đầu tiên trước sự chứng kiến của 300 quan khách tại Newark, New Jersey. Tiếp đó, ông tiếp tục lắp đặt nhiều thiết bị tại các nhà máy trên khắp thế giới. Năm 1925, ông đã công bố phát minh mới mới của mình tại Quảng trường Thời Đại (Mỹ) với tên gọi là máy làm lạnh ly tâm (centrifugal chiller). Trong 5 năm tiếp theo, Carrier lắp đặt hệ thống làm mát của mình tại 300 rạp chiếu phim ở khắp nước Mỹ. Một thập kỷ sau, máy lạnh ly tâm đã đưa không khí xử lý vào hơn 200 ngành công nghiệp.

Ảnh chụp Willis Carrier và chiếc máy máy làm lạnh ly tâm đầu tiên được chụp năm 1950. Lúc này chiếc máy đã hoạt động được 27 năm và Carrier đã mua lại nó và lưu giữ tại Viện Smithsonian (Washington DC). Hiện tại chiếc máy này vẫn được lưu giữ tại đây.

Nhưng máy làm lạnh hay điều hòa nhiệt độ vẫn là một sản phẩm xa xỉ ở thời điểm này bởi chi phí lắp đặt đắt đỏ. Mãi đến thập niên 40-50, khi mà nhiều nghiên cứu chỉ ra: điều hòa nhiệt độ làm tăng năng suất làm việc của nhân viên. Thậm chí một nghiên cứu năm 1957 còn chỉ ra 90% công ty khẳng định điều hòa nhiệt độ chính là yếu tố then chốt nâng cao hiệu quả công việc thì sản phẩm này cũng dần trở nên phổ biến.

Chính nhờ điều hòa nhiệt độ của Willis Carrier 3 ngành công nghiệp lớn là phương tiện giao thông, kiến trúc và giải trí đã có sự thay đổi rõ rệt.

Các phương tiện giao thông như ô tô, tàu hỏa... đã mát mẻ hơn gấp bội khi có mặt điều hòa nhiệt độ và từ đó trải nghiệm của những chuyến đi cũng đã tăng lên rất nhiều. Cách xây dựng nhà ở, các tòa nhà, khu công nghiệp... cũng thay đổi để có thể lắp đặt được hệ thống điều hòa. Cuối cùng là các rạp chiếu phim sau khi được lắp đặt hệ thống điều hòa không khí đã tạo nên sự thoải mái trong trải nghiệm của khán giả, từ đó tạo nên văn hóa xem phim chiếu rạp tại Mỹ và sau đó là cả thế giới.

Hiện tại, điều hòa nhiệt độ đã trở nên phổ biến hơn rất nhiều và là thứ không thể thiếu để vượt qua mùa hè nóng bức

Nếu như những ngày hè nóng nực này không có máy điều hòa nhiệt độ, chắc chắn sẽ không mấy ai cảm thấy dễ chịu. Vậy nên đừng quên dành một lời cám ơn cho người đàn ông đã tạo ra phát minh tuyệt vời này nhé!