Đấu tranh đòi bình đẳng: Cú sốc cho bóng đá nữ Mỹ
(Thethaovanhoa.vn) - Phán quyết mà Tòa án liên bang đưa ra trong vụ kiện của các cầu thủ đội tuyển bóng đá nữ Mỹ với Liên đoàn bóng đá Mỹ (USSF) đã mang lại nỗi thất vọng lớn cho các cô gái từng vô địch thế giới.
Tháng 3/2019, các cầu thủ nữ do đội trưởng Meghan Rapinoe và tiền đạo Alex Morgan dẫn đầu đã kiện USSF, cho rằng họ đã không được trả công bằng theo thỏa thuận thương lượng tập thể của họ với những gì mà đội tuyển bóng đá nam nhận được theo thỏa thuận lao động. Họ yêu cầu bồi thường hơn 66 triệu USD theo Đạo luật Trả lương công bằng và Điều VII của Đạo luật Dân quyền năm 1964.
Phân biệt đối xử?
Thế nhưng, trong một quyết định dài 32 trang đưa ra hôm thứ Sáu, thẩm phán quận Gary Klausner của Mỹ đã ủng hộ một phần kiến nghị USSF. “Lịch sử đàm phán giữa các bên chứng minh rằng đội tuyển nữ đã từ chối lời đề nghị được thanh toán theo cùng cấu trúc trả tiền như đội tuyển nam, và đội tuyển nữ sẵn sàng từ bỏ các khoản thưởng cao hơn vì các lợi ích, như khoản bồi thường cơ sở lớn hơn và đảm bảo số lượng cầu thủ có hợp đồng cao hơn”, ông Klausner viết.
Ở đây, vai trò của thương lượng tập thể rất quan trọng trong vụ kiện này. Các hiệp hội cầu thủ đại diện cho đội tuyển nữ và đội tuyển nam đã đàm phán các thỏa thuận thương lượng tập thể khác nhau với USSF. Hai thỏa thuận thương lượng tập thể dự tính các chế độ trả lương không giống nhau. Cầu thủ đội tuyển nữ được bồi thường phần lớn thông qua các bảo đảm, với các cơ hội bổ sung cho các khoản tiền thưởng khiêm tốn. Ngược lại, cầu thủ đội tuyển nam được đảm bảo nhận ít tiền hơn nhưng họ có thể kiếm được tiền thưởng hấp dẫn hơn.
Tuy nhiên, cầu thủ đội tuyển nữ cho rằng, cách thanh toán hai hệ thống này đã dẫn đến sự không công bằng. Các cầu thủ đội tuyển nữ khẳng định họ đã kiếm được ít hơn rất nhiều mặc dù đạt được thành công hơn trên sân, đội tuyển nữ đã giành được 4 trong số 8 chức vô địch World Cup của FIFA, trong khi đội tuyển nam chưa bao giờ lọt vào trận chung kết World Cup. Cầu thủ đội tuyển nữ nêu rõ, họ được nhận tiền thưởng thấp hơn so với cầu thủ đội tuyển nam ở các trận đấu giao hữu, các trận đấu liên quan đến World Cup và các giải đấu khác. Họ cũng công bố chi tiết về số tiền họ sẽ nhận được nếu họ được bồi thường trong cùng điều kiện với cầu thủ đội tuyển nam.
Vì thế, như ông Klausner khẳng định, lỗi thuộc về đội tuyển nữ vì họ đã đồng ý với thỏa thuận thương lượng tập thể. Ngoài ra, ông cũng cho rằng, dựa trên các bằng chứng mà hai bên cung cấp, đội tuyển nữ dường như kiếm được nhiều hơn đội tuyển nam. Chẳng hạn như trong giai đoạn 2015-2019, đội tuyển nữ thi đấu 111 trận và nhận 24,5 triệu USD tiền lương. Tính ra mỗi cầu thủ nhận 221 nghìn USD/trận. Cùng thời gian, đội tuyển nam chơi 87 trận và nhận 18,5 triệu USD tiền lương. Tính ra, mỗi cầu thủ nhận 213 nghìn USD/trận tức ít hơn cầu thủ nữ 7 nghìn USD/trận.
Ngược lại, Klausner tán thành những cáo buộc cho biết USSF có sự phân biệt đối xử trong số tiền họ chi cho vé máy bay thương mại, phòng khách sạn, các dịch vụ hỗ trợ y tế và đào tạo giữa đội tuyển nữ và đội tuyển nam.
Phản ứng
Người phát ngôn đội tuyển nữ, Molly Levinson cho biết họ sẽ kháng cáo. “Chúng tôi đều sốc và thất vọng với quyết định của ngày hôm nay, nhưng chúng tôi sẽ không từ bỏ công việc khó khăn của mình để đòi lại sự công bằng”, Levinson nói. “Chúng tôi tự tin trong trường hợp của mình và kiên định với cam kết đảm bảo rằng các cô gái và các cầu thủ nữ chơi môn thể thao này sẽ không bị đánh giá thấp hơn chỉ vì giới tính của họ”.
Dự tính, các cầu thủ nữ sẽ yêu cầu Tòa phúc thẩm liên bang Mỹ khu vực 9 lật ngược quyết định của Klausner, một động thái có thể trì hoãn phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 16/6 tại tòa án liên bang ở Los Angeles sang năm 2021 hoặc muộn hơn. Cùng lúc, hai bên có thể đàm phán để đi đến một thỏa thuận cuối cùng. Đành rằng USSF có vẻ như đang chiếm ưu thế nhưng họ cũng sẽ phải thận trọng hơn khi uy tín và thương hiệu bị ảnh hưởng. Nói ngắn gọn, một thỏa thuận hòa giải vẫn là tốt hơn việc tránh đối đầu với những cầu thủ nữ nổi tiếng vừa giúp bóng đá Mỹ vô địch World Cup 2019.
Ưu tiên phái nữ Ai sẽ thắng trong vụ kiện giữa đội tuyển nữ Mỹ và Liên đoàn bóng đá Mỹ (USSF) đã là câu hỏi được dư luận Mỹ đặt ra trong thời gian qua. Nhưng nói gì đi nữa, phải thừa nhận, việc các cầu thủ nữ đòi hỏi có sự công bằng về thu nhập là hoàn toàn đúng. Chẳng gì thì đội tuyển nữ đã thành công hơn các đồng nghiệp nam trong 20 năm qua với 4 chức vô địch World Cup, gần nhất là chiến thắng tại Pháp vào tháng 7/2019, và 4 huy chương vàng Olympic. Vì thế, không có gì ngạc nhiên khi các nhà tài trợ cũng gây sức ép với USSF trong việc giải quyết tranh cãi về thu nhập công bằng. Chẳng hạn như hồi tháng 7/2019, thương hiệu Secret cho biết họ đã có kế hoạch dành tặng 529 nghìn cho hiệp hội cầu thủ nữ của đội tuyển Mỹ. Hay Nike tuyên bố họ ủng hộ mạnh mẽ việc chi trả công bằng. “Về bình đẳng giới, Nike đã dành sự ủng hộ cho các cô gái, cầu thủ nữ ở Mỹ và trên khắp thế giới”, người phát ngôn của Nike cho biết. Đi sâu hơn, ngoài việc cho rằng USSF buộc họ phải thi đấu trên những mặt sân kém hơn và ưu tiên hơn cho đội tuyển nam, đội tuyển nữ cũng khẳng định, họ di chuyển trong các điều kiện tồi tệ vì sự phân biệt giới. Theo đó, từ năm 2015 đến 2020, khi đội tuyển nữ thi đấu nhiều hơn, USSF đã chi xấp xỉ 9 triệu USD tiền vé máy bay cho đội tuyển nam, trong lúc chỉ chi 5 triệu USD cho đội tuyển nữ. Tương tự là những chênh lệch về việc ăn uống, ngủ nghỉ. Đây là lí do để thẩm phán Gary Klausner cho rằng, USSF khó có thể bào chữa cho mình, nếu không muốn nói họ có sự phân biệt rõ ràng và phiên tòa sắp tới cần làm rõ động cơ này. Chưa hết, sự phân biệt giữa đội tuyển nam và đội tuyển nữ còn ở vấn đề chăm sóc y tế và luyện tập, hai khía cạnh sẽ được mổ xẻ trong phiên toàn dự kiến diễn ra vào ngày 16/6 tại tòa án liên bang ở Los Angeles. |
Mạnh Hào