Dấu ấn rap trong âm nhạc thế giới: Khi rap thống trị Billboard
(Thethaovanhoa.vn) - 21 tuần đầu tiên của năm 2020 trên bảng xếp hạng Billboard 200 Albums đã có tới 9/15 album giành vị trí quán quân đến từ những nghệ sĩ rap. Lướt qua bảng xếp hạng Billboard Hot 100 Singles, không khó để nhận ra sản phẩm rap/hip-hop cũng chiếm ưu thế với số lượng vượt trội hơn hẳn các thể loại khác.
Rap được sáng tạo bởi những cá nhân gốc Phi sống tại những khu ổ chuột của thành phố New York tráng lệ, thế nên không khó hiểu khi cộng đồng chiếm thế thượng phong của rap không ai khác chính là những người người gốc Phi. Bên cạnh đó những rapper da trắng hay rapper nữ cũng dần xuất hiện, kiến tạo một thế giới rap đa sắc với các đại diện nổi bật.
Rapper gốc Phi - Những cái tên sừng sỏ nhất của làng nhạc rap
Kể hết tên và thành tựu của những rapper gốc Phi được xếp vào hàng huyền thoại trong một bài viết là nhiệm vụ bất khả thi. Nhưng, để chọn cái tên sáng giá nhất trên bảng xếp hạng Billboard nói riêng và làng nhạc thế giới nói chung thì không thể ai khác ngoài nam rapper “lắm tài nhiều tật” - Kanye West. Với Kanye West dù có thích hay ghét thì ai cũng phải ngả mũ thán phục trước khả năng sản xuất nhạc thần sầu của anh.
Kanye West bắt đầu hoạt động như một rapper từ năm 1996 nhưng phải tới tháng 2/2004, anh mới phát hành album đầu tay mang tên The College Dropout. Album này nhanh chóng nhận được phản hồi tích cực từ cả giới chuyên môn và khán giả khi được chứng nhận 4 bạch kim ở thị trường Hoa Kỳ (bán hơn 3.35 triệu bản), đứng thứ 5 ở Billboard Top Rap Albums và hạng 2 tại Billboard 200 Albums. Trong tổng số 9 album phòng thu đã phát hành thì đây là album duy nhất của anh đứng vị trí thứ 2, vì cả 8 album còn lại đều đạt hạng 1 ở Billboard 200 Albums. Đặc biệt, album The Life of Pablo phát hành vào năm 2016 còn là album đầu tiên trong lịch sử Billboard đứng ở vị trí quán quân trong bảng xếp hạng tuần mà chỉ dựa vào lượt nghe trực tuyến, tạo nên kỷ lục “vô tiền khoáng hậu” trên Billboard 200 Albums.
Ở địa hạt Billboard Hot 100 Singles, Kanye West cũng tạo được dấu ấn đáng nể với 4 đĩa đơn #1. Ngoài ra, anh còn sở hữu 18 đĩa đơn lọt Top 10, 56 đĩa đơn lọt Top 40 và 107 đĩa đơn góp mặt trong Billboard Hot 100 Singles.
Một gương mặt rapper khác cũng tung hoành không kém ở Billboard chính là Drake. Trong danh sách những nghệ sĩ có nhiều đĩa đơn lọt Top 10 Billboard Hot 100 Singles nhất, anh đã vượt qua những tên tuổi sừng sỏ như “Nữ hoàng nhạc Pop” Madonna hay nhóm nhạc huyền thoại The Beatles để đứng thứ nhất với số lượng 42 đĩa đơn. Anh cũng xếp hạng 3 trong danh sách “những nghệ sĩ có số tuần nằm trong Top 10 liên tiếp nhiều nhất” với 51 tuần vào năm 2015 - 2016.
Ngoài ra, Drake còn thống trị về số lượng đĩa đơn ra mắt ngay trong Top 10 và đĩa đơn có mặt trong Top 100 với lần lượt là 27 và 115. Drake đang là nghệ sĩ thành công nhất nhì hiện nay tại bảng xếp hạng Billboard vì mỗi sản phẩm “cộp mác” Drake dường như đều được bảo chứng để tiến đến ngôi vị cao nhất trên bảng xếp hạng uy tín này.
Sự thành công của Kanye West và Drake trên Billboard đến từ nhiều yếu tố khác nhau. Nếu Kanye West gây ấn tượng bởi khả năng sản xuất nhạc được xếp vào hàng xuất sắc bậc nhất với những đoạn beat đắt giá và chất lượng, thì Drake mang đến một thứ âm nhạc thời thượng, chất chơi khiến ai nghe cũng phải nhún nhảy theo.
Rapper da trắng thành công nhất lịch sử âm nhạc thế giới
Pop, dance hay country được coi là “lãnh thổ” của nghệ sĩ da trắng nhưng với thế giới rap họ lại rơi vào nhóm thiểu số. Số lượng rapper da trắng không nhiều, số lượng người thành công và nổi tiếng lại càng ít hơn. Tuy nhiên, nói như thế không có nghĩa là họ không sở hữu đại diện nào nổi bật với thể loại này. Eminem chính là rapper thành công tiếp theo chắc chắn phải được nhắc tới ở mọi bảng xếp hạng âm nhạc nói chung và Billboard nói riêng.
Eminem đã phát hành tổng cộng 11 album phòng thu và đạt được thành tích vô cùng xuất sắc với 10 album No.1 và 1 album No.2. Nếu Kanye West có album The Life of Pablo giành quán quân mà không cần bán đĩa cứng, thì Eminem cũng không hề kém cạnh khi vào tháng 8 năm 2018, anh phát hành album mang tên Kamikaze “không kèn không trống” mà chỉ chia sẻ một đường dẫn để người hâm mộ có thể nghe album mới. Dù chọn cách phát hành có phần khác người nhưng album này vẫn chiếm lĩnh vị trí đầu tiên trên Billboard 200 Albums với hơn 493 nghìn bản được tiêu thụ chỉ tính riêng ở thị trường Hoa Kỳ. Thành tích này đã khiến những người từng nghi ngờ về vị thế của Eminem phải im lặng khuất phục tuyệt đối.
Sức ảnh hưởng của Eminem còn được thể hiện ở cả Billboard Hot 100 Singles. 21 đĩa đơn Top 10 và 5 đĩa đơn quán quân là những thành tích nổi bật khác mà anh đang sở hữu và con số này vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Trong số những đĩa đơn quán quân, nổi bật nhất có lẽ là hai sản phẩm kết hợp cùng nữ ca sĩ Rihanna mang tên Love The Way You Lie và The Monster. Sự hợp tác điểm 10 giữa một rapper da trắng và một giọng ca quyến rũ tới từ vùng Caribbean đã mang đến làn gió mới cho âm nhạc thế giới vào lúc đó. Love The Way You Lie ra mắt ở vị trí thứ 2 sau đó chiếm lĩnh No.1 suốt 7 tuần liên tiếp và chỉ chịu rời khỏi Top 100 ở tuần thứ 30.
The Monster cũng có 29 tuần trụ bảng xếp hạng nhưng có thời gian đứng quán quân ít hơn với 4 tuần.
- ‘Rap Việt’: Suboi huấn luyện tài tình, giúp chàng rapper điềm tĩnh vụt sáng
- ‘Rap Việt’: Nữ rapper 20 tuổi khiến Wowy, Suboi đua nhau chọn, JustaTee giành đỡ đầu
- Rapper Kanye West chính thức bước vào cuộc đua bầu cử Tổng thống Mỹ
Những “bà hoàng rapper” trên Billboard
Rap đã xuất hiện từ cuối thập niên 1970 nhưng phải gần 15 năm sau, đến khoảng 1985 thì một nhóm nữ mang phong cách Rap tên Salt-N-Pepa mới được ra mắt.
Giai đoạn cuối thập niên 1990 - đầu thập niên 2000 dường như đi vào thời kỳ cực thịnh của các rapper nữ với hàng loạt tài năng mới xuất hiện như Lil’ Kim, Lauryn Hill hay Missy Elliott. Vào năm 1998, Lauryn Hill đã làm nên lịch sử trên Billboard Hot 100 khi trở thành nữ rapper đầu tiên giành vị trí No.1 với đĩa đơn Doo Wop (That Thing). Càng ấn tượng hơn khi nó là đĩa đơn đầu tay trong sự nghiệp của cô. Phải tới gần 20 năm sau mới có một gương mặt khác lặp lại thành tích này và người đó là Cardi B.
Bodak Yellow đã giúp Cardi B trở thành nữ rapper solo đầu tiên kể từ sau năm 1998 giành No.1 trên Billboard Hot 100 Singles với sản phẩm độc lập (không kết hợp với người khác). Đĩa đơn này trụ vững 3 tuần liên tiếp ở vị trí đầu bảng và được Hiệp hội Ghi âm Hoa Kỳ (RIAA) chứng nhận là sản phẩm âm nhạc bán chạy nhất của một nữ rapper với hơn 9 triệu bản tiêu thụ chỉ tính riêng ở thị trường này. Nếu chỉ xét thành tích trên Billboard Hot 100 Singles thì Cardi B đang là nữ rapper thành công nhất mọi thời đại với 4 đĩa đơn No.1, 8 đĩa đơn Top 10 và 33 đĩa đơn có mặt trong Top 100.
Trước khi Cardi B xuất hiện thì một tên tuổi rapper nữ đình đám khác là Nicki Minaj được mệnh danh là “bà hoàng rapper” trên Billboard. Dù mãi tới năm 2020, cô mới có 2 đĩa đơn quán quân với tư cách nghệ sĩ kết hợp nhưng thành tích 19 đĩa đơn trong Top 10 và tới 114 trong Top 100 quả thật là thành tích đáng nể.
19 năm kể từ 1998 mới có 4 rapper nữ giành được No.1 Billboard Hot 100 Singles (năm 2001 Lil’ Kim có No.1 khi thể hiện Lady Marmalade chung với Christina Aguilera, Mya, Pink còn năm 2014 Iggy Azalea đạt quán quân với Fancy khi có sự góp giọng của Charli XCX), nhưng chỉ riêng năm 2020 đã có tới 5 gương mặt đạt được thành tích này (tính cả sản phẩm là nghệ sĩ chính lẫn nghệ sĩ kết hợp), trong đó có những cái tên được xem là “hậu duệ” xứng đáng cho làng rapper nữ như Doja Cat hay Megan Thee Stallion.
Sự lớn mạnh cùng những thành tích ấn tượng của rap đã mạnh mẽ khẳng định một điều, giờ đây nó là một thể loại âm nhạc dành cho đại chúng chứ không còn đơn thuần chỉ gói gọn trong một cộng đồng riêng lẻ nào cả.
Hải Bình
TT&VH Xuân Tân Sửu 2021