Tối 14/12, chương trình hòa nhạc đặc biệt "VNSO - VNAM Joint Concert 2023" đã diễn ra tại Phòng hòa nhạc lớn, Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam (77 Hào Nam,Hà Nội).

Với sự tham gia của nghệ sĩ violon danh tiếng Aiman Mussakhajaeva - Giám đốc Đại học Nghệ thuật quốc gia Kazakhstan và phần trình diễn Tổ khúc Việt Nam của nhà soạn nhạc bậc nhất Azerbaijan - Gara Garayev lần đầu tiên tại Việt Nam, chương trình đã để lại những dấu ấn khó quên trong lòng công chúng.

Có mặt tại sự kiện, ngài Kanat Tumysh, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Kazakhstan tại Việt Nam đã có những chia sẻ với báo Thể thao và Văn hóa - TTXVN về các hoạt động tăng cường tình hữu nghị giữa hai nước trong tương lai.

Ưu tiên thế hệ trẻ

* Xin ông cho biết với sự tham gia trình diễn của NSND vĩ cầm Kazakhstan Aiman Mussakhajayeva, buổi hòa nhạc đặc biệt này có ý nghĩa như thế nào trong việc tăng cường tình hữu nghị của hai nước Kazakhstan và Việt Nam?

- Trước hết, đây là buổi hòa nhạc rất có ý nghĩa và mang tính biểu tượng về tình hữu nghị giữa các quốc gia. Bởi hai ngày trước, toàn thế giới và Tổ chức các quốc gia Turkic (OTS) đã kỉ niệm Ngày tưởng nhớ Nhà lãnh đạo toàn dân Azerbaijan vĩ đại, ông Heydar Aliyev, người mà như các bạn biết, là Phó thủ tướng Liên Xô đầu tiên trong thời kì Xô viết.

Hai ngày tiếp theo Kazakhstan sẽ kỉ niệm Ngày độc lập 16/12. Đây là một trong những ngày lễ quan trọng của đất nước Cộng hòa Kazakhstan. Và giữa hai ngày quan trọng này, chúng ta có một buổi hòa nhạc tuyệt vời tại thủ đô Hà Nội.

Chúng tôi nghĩ rằng, buổi hòa nhạc diễn ra vào thời điểm này rất quan trọng, khi Kazakhstan là Chủ tịch Tổ chức các quốc gia Turkic (OTS). Chúng tôi đã nhận được nguồn cảm hứng lớn từ các nước ASEAN khi thành lập tổ chức này. Chính kinh nghiệm của ASEAN đã truyền cảm hứng lớn cho chúng tôi thành lập một tổ chức khu vực như vậy.

Buổi hòa nhạc đã diễn ra thật đặc biệt với tác phẩm Việt Nam của nhà soạn nhạc Azerbaijan: Gara Garayev - một sự vinh danh sự anh dũng của người dân Việt Nam đặc biệt trong những năm tháng kháng chiến chống quân xâm lược.

Bên cạnh đó là sự tham gia trình tấu của nghệ sĩ vĩ cầm tài năng nhất Kazakhstan, nhạc sĩ - Hiệu trưởng Đại học Nghệ thuật Quốc gia Kazakhstan, người giữ danh hiệu nghệ sĩ nhân dân Kazakhstan, Nghệ sĩ vì hòa bình UNESCO và anh hùng lao động Kazakhstan, Aiman Mussakhajayeva. Aiman Mussakhajayeva từng trình diễn tại Việt Nam trong buổi hòa nhạc hữu nghị Kazakhstan - Việt Nam hồi tháng 6 còn với chương trình biểu diễn vừa qua, đây chính là buổi hòa nhạc tượng trưng tình hữu nghĩ các nước châu Á, của các dân tộc Azerbaijan và Kazakhstan, Việt Nam và Nhật Bản (nhạc trưởng Honna Tetsuji).

* Kazakhstan và Việt Nam đang có nhiều hoạt động hợp tác triển vọng trong mọi lĩnh vực. Riêng trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, ông có thể cho biết Kazakhstan đã có những kế hoạch cụ thể như thế nào để giới thiệu đến Việt Nam nền văn hóa đậm đà bản sắc của đất nước mình?

- Tại Kazakhstan, Tổng thống Kazakhstan Kassym - Jomart Tokayev đã và đang thực hiện chiến lược hiện đại hóa Kazakhstan, hiện đại hóa nền kinh tế và cho thế giới thấy những tấm gương sáng giá nhất về văn hóa của đất nước mình. Như đã chia sẻ nhiều lần vào tháng 9 vừa qua, khi ông đặt ra một số nhiệm vụ cụ thể và trong đó, nhấn mạnh việc ưu tiên hội nhập trên toàn châu Á.

Khi chúng ta nói về Châu Á, cần lưu ý rằng Châu Á là nơi sản sinh ra hầu hết các tôn giáo truyền thống và thế giới, như Hồi giáo, Cơ đốc giáo, Phật giáo, Ấn Độ giáo, Do Thái giáo và nhiều tôn giáo khác. Về mặt này, chính không gian văn hóa và tâm linh đã đoàn kết các dân tộc châu Á.

Vì vậy, ở những dự án trong tương lai, chúng tôi muốn nói rằng chúng tôi sẽ tiếp tục truyền thống tổ chức các hoạt động văn hóa như buổi hòa nhạc vừa diễn ra.

Sẽ cụ thể hơn với các hoạt động như sau: một buổi hòa nhạc của Tổ chức các quốc gia Turkic (OTS) – Azerbaijan, Kazakhstan, Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary sẽ được tổ chức tại Hà Nội vào năm 2024.

Cũng trong năm 2024, Kazakhstan sẽ mời các nghệ sĩ hàng đầu của Việt Nam tham dự Những ngày văn hóa Việt Nam tại đất nước chúng tôi. Năm 2025 sẽ có những Ngày Văn hóa đối ứng, Ngày Văn hóa Kazakhstan tại Việt Nam.

Ở kế hoạch gần nhất trong năm 2024, chúng tôi sẽ tổ chức một buổi hòa nhạc tại Việt Nam với sự tham gia của nhạc sĩ người Kazakhstan nổi tiếng thế giới Dimash Kudaibergen, người đã được công nhận trên toàn thế giới - ở Châu Âu, Châu Á, Châu Mỹ Latinh và Châu Phi.

Không chỉ ở lĩnh vực âm nhạc, thể thao cũng sẽ là hoạt động tăng cường tình hữu nghị giữa hai quốc gia. Theo đó, các vận động viên thể thao của Kazakhstan sẽ tham gia các trận đấu giao hữu giữa hai nước.

Chúng tôi cũng cho rằng việc cùng nhau tổ chức trận giao hữu giao hữu giữa đội tuyển quần vợt quốc gia Kazakhstan và Việt Nam cũng rất quan trọng.

Ngoài ra là tổ chức trận đấu giữa đội tuyển bóng đá Kazakhstan và Việt Nam, đặc biệt là các đội bóng trẻ sẽ tham gia trong các hoạt động này. Bên cạnh đó là các trận đấu giữa các kỳ thủ cờ vua của hai nước.

Và trong mọi lĩnh vực, chúng tôi có kế hoạch dành ưu tiên nhiều hơn cho giới trẻ. Không phải vô cớ mà nhà triết học và nhà khoa học vĩ đại thời Trung cổ Al-Farabi đã nói: "Nếu bạn muốn nhìn thấy tương lai của đất nước, hãy nhìn vào tuổi trẻ của đất nước đó" hay như tổng thống đầu tiên của Nam Phi, Nelson Mandela, đã nói rằng "giáo dục là tương lai tốt nhất nếu bạn muốn thay đổi thế giới". Đó là lý do tại sao chúng tôi lựa chọn các hoạt động như vậy.

Dịch văn học Việt Nam sang tiếng Kazakhstan

* Tôi được biết 16/12 là ngày đặc biệt của đất nước Kazakhstan. Xin Đại sứ cho biết sẽ có những hoạt động ý nghĩa nào chào mừng ngày đặc biệt này tại Kazakhstan cũng như Việt Nam?

- Ngày 25/10/1990 (cách đây 33 năm), Quốc hội Kazakhstan, Hội đồng tối cao đã thông qua Tuyên bố về chủ quyền nhà nước của Kazakhstan. Đây là cơ sở pháp lý chính thức đầu tiên để Kazakhstan trở thành một quốc gia có chủ quyền thực sự. Và chỉ một năm sau, vào ngày 16/12/1991, Quốc hội Kazakhstan đã thông qua luật độc lập nhà nước của Cộng hòa Kazakhstan, lấy ngày 16/12 là Ngày Độc lập. Kể từ năm ngoái (2022), chúng tôi đã quyết định tổ chức các hoạt động kỉ niệm Ngày Độc lập (Independence Day) vào Ngày tuyên bố chủ quyền (Republic Day, 25/10). Do đó, toàn dân Kazakhstan sẽ có hai kì nghỉ lễ trong năm là 25/10 (Ngày Tuyên bố chủ quyền) và 16/12 (Ngày Độc lập).

Năm nay, Đại sứ quán Kazakhstan đã long trọng tổ chức tiệc chiêu đãi tại Việt Nam với sự tham dự của các lãnh đạo và đại diện các cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội Việt Nam, Văn phòng Chủ tịch nước, Chính phủ Việt Nam, các bộ, ngành, đại diện doanh nghiệp, giới học thuật, giới truyền thông, sinh viên và nhiều bạn bè của Kazakhstan - những người Việt Nam từng học tập tại Kazakhstan và hiện đang tích cực giúp đỡ Đại sứ quán trong việc thúc đẩy tình hữu nghị, văn hóa Kazakhstan tại Việt Nam và Việt Nam tại Kazakhstan.

Chúng tôi kết hợp những sự kiện này với các sự kiện văn hóa quan trọng, ví dụ như phát hành sách bằng tiếng Việt như cuốn sách Words of Edification của Abai và cuốn tiểu thuyết biên niên sử của nhà văn nổi tiếng người Kazakhstan Ilyas Yesenberlin Dân du mục (gồm ba tập), kể về sự hình thành của nhà nước Kazakhstan, vương quốc khan của người Kazakhstan vào thời trung cổ.

Tôi muốn lưu ý rằng dân tộc Kazakhstan và Việt Nam đã có mối liên hệ lịch sử kể từ thời Con đường tơ lụa. Thương mại được thực hiện giữa ba châu lục (Châu Á, Châu Âu và Châu Phi) thông qua Con đường Tơ lụa này. Chúng tôi tin tưởng rằng Đại sứ quán Kazakhstan tại Việt Nam sẽ tiếp tục những sự kiện tuyệt vời này trong tương lai.

Ngoài ra, các quốc gia thuộc OTS (Kazakhstan, Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ) đã cố gắng tạo ra một gian hàng chung trước thềm Ngày Độc lập. Đó là ngày 10/12 tại Liên hoan Ẩm thực Quốc tế lần thứ 11 tại Hà Nội theo sáng kiến của Bộ Ngoại giao Việt Nam được thực hiện theo hình thức hội chợ từ thiện.

Ba quốc gia - Kazakhstan, Azerbaijan, Thổ Nhĩ Kỳ - đã thành lập một gian hàng chung để trưng bày các mẫu quốc phục, tặng quà lưu niệm cho bạn bè Việt Nam cũng như các kiệt tác ẩm thực như các món ăn Kazakhstan: beshbarmak, cơm plov; Các món ăn của Azerbaijan: dolma, các món ăn Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều món khác.

Những cuốn sách được giới thiệu tại hội chợ lần này đã nhận được phản hồi rất tích cực. Rất nhiều người Việt đã mua. Chúng tôi đã gây được quỹ để quyên góp cho hoạt động từ thiện.

* Trong vai trò đại sứ, ông sẽ có những đóng góp tích cực nào hơn nữa để đẩy mạnh quan hệ hợp tác giữa hai nước trong tương lai?

- Đại sứ quán Kazakhstan sẽ tiếp tục làm việc tích cực hơn nữa trong tương lai. Dự định sắp tới, chúng tôi sẽ dịch những kiệt tác của các nhà văn Việt Nam sang tiếng Kazakhstan. Chúng tôi muốn bắt đầu bằng tác phẩm của nhà văn thiếu nhi Việt Nam Tô Hoài, hiện đang được Đại sứ quán dịch sang tiếng Kazakhstan. Đây là một dự án quan trọng đối với chúng tôi.

Trân trọng cảm ơn ngài về cuộc trò chuyện!