Việc cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, "cha đẻ" của chính sách Abenomic", qua đời có thể không đặt ra thách thức ngay lập tức cho chính sách này nhưng cho phép Thủ tướng Fumio Kishida giảm dần các khoản chi của chính phủ và rút dần các biện pháp kích thích mà ông Abe thực hiện.

Thêm tình tiết về đối tượng tấn công cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo

Theo các nguồn tin điều tra ngày 10/7, đối tượng đã nổ súng vào cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo, khiến ông qua đời 2 ngày trước, đã khai với cảnh sát về việc hắn cố gắng chế tạo bom.

Những người thân cận với ông Kishida cho biết Thủ tướng và các trợ lý muốn tiến tới bình thường hóa chính sách tài khóa và tiền tệ. Nhà kinh tế Koya Miyamae tại SMBC Nikko Securities cho rằng chính sách Abenomics hay chính sách tiền tệ siêu lỏng không thể đảo ngược nhanh chóng.

Tuy nhiên, về lâu dài, Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) phải cân nhắc điều chỉnh chính sách tiền tệ do các vấn đề như đồng yen yếu. 

Ông Kishida vẫn chịu sức ép từ ông Abe và những người ủng hộ ông trong việc duy trì các biện pháp kích thích và lựa chọn Thống đốc BoJ vào tháng Tư năm tới. 

Nhà kinh tế trưởng tại Nhật Bản của UBS Sumi Trust Wealth Management, Daiju Aoki, cho rằng ông Abe đứng đầu nhóm nghị sỹ trong đảng Dân chủ Tự do cầm quyền tại Nhật Bản ủng hộ việc chi tiêu lớn. Do đó sự vắng mặt của ông có ảnh hưởng không nhỏ đến cán cân quyền lực của đảng này. 

Giành được sự ủng hộ nhờ việc kêu gọi chi tiêu công lớn trong chiến dịch vận động tranh cử nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng giảm phát, trong năm 2013, ông Abe đã thực hiện chính sách gồm "ba mũi tên" là nới lỏng chính sách tiền tệ, chi tiêu tài khóa linh hoạt và chiến lược tăng trưởng dài hạn.

Chính sách kích thích mà BoJ, dưới sự điều hành của Thống đốc Haruhiko Kuroda, thực hiện đã góp phần đảo ngược tình trạng đồng yen liên tục tăng giá vốn gây khó khăn cho các nhà xuất khẩu, đẩy giá cổ phiếu lên và cải thiện lòng tin kinh doanh. 

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng vẫn thiếu một chiến lược tăng trưởng và những cải cách đáng tin cậy để nền kinh tế tăng tốc bền vững.

Cho đến nay, ông Kishida vẫn tiếp tục thực hiện chính sách Abenomics, triển khai các gói chi tiêu lớn nhằm hạn chế tác động của đại dịch đến nền kinh tế và gần đây là giảm bớt ảnh hưởng của việc giá năng lượng và nguyên liệu thô tăng mạnh. 

• Chân dung tân Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do Nhật Bản thay Thủ tướng Shinzo Abe
• Đảng LDP Nhật Bản bầu Chủ tịch mới thay thế Thủ tướng Shinzo Abe
• Nhật Bản: Thủ tướng Shinzo Abe trở thành nhà lãnh đạo có thời gian cầm quyền liên tục lâu nhất 

Ông cũng phê chuẩn chính sách lãi suất siêu thấp của BoJ, dù các ngân hàng trung ương khác tăng lãi suất, khiến đồng yen xuống các mức thấp kỷ lục trong hai thập niên.

Lê Minh (Theo Reuters)