Theo phóng viên TTXVN tại London, chiều tối ngày 23/10 (giờ địa phương), cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố sẽ không tham gia cuộc tranh cử lãnh đạo đảng Bảo thủ, sau khi đã có được sự ủng hộ chính thức của 59 nghị sĩ trong đảng Bảo thủ.          

Ông Boris Johnson phát biểu từ chức Thủ tướng Anh

Sáng 6/9 (giờ địa phương), tại số 10 phố Downing, ông Boris Johnson đã có bài phát biểu từ chức Thủ tướng Anh sau khi bà Liz Truss được bầu làm lãnh đạo đảng Bảo thủ cầm quyền.

Ngay sau khi cắt ngắn kỳ nghỉ tại Domonica và quay trở lại Anh vào ngày 22/10, cựu Thủ tướng Johnson đã nỗ lực vận động các nghị sĩ trong đảng Bảo thủ ủng hộ tranh cử lãnh đạo đảng Bảo thủ, nhằm cạnh tranh trực tiếp với cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak, và đã nhận được nhiều sự ủng hộ của các thành viên nội các như Bộ trưởng Kinh doanh, Năng lượng và Công nghiệp Jacob Rees-Mogg, Bộ trưởng Ngoại giao James Cleverly, Bộ trưởng Giao thông vận tải Anne-Marie Trevelyan, Bộ trưởng Nội các Nadhim Zahawi, Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace.          

Tuy nhiên, việc ông Johnson quay lại tranh cử cũng đã gặp phải nhiều ý kiến trái chiều, ngay trong chính nội bộ đảng Bảo thủ. Nghị sĩ Steve Baker, từng đứng đầu Nhóm Nghiên cứu châu Âu ủng hộ Brexit trong đảng Bảo thủ, nói rằng sự trở lại của ông Johnson cần phải tránh bằng mọi giá: “Đó là một thất bại được đóng đinh chắc chắn - chúng tôi không thể để nó xảy ra”.          

Cựu Phó Thủ tướng Dominic Rabb và những nghị sĩ ủng hộ ông Sunak cũng cho rằng, ông Johnson đang phải đối mặt với cuộc điều tra của Quốc hội về việc liệu ông Johnson có nói dối các nghị sĩ về các vụ “tiệc tùng” trong đợt dịch COVID-19  hay không. Nếu bị kết tội, ông Johnson có thể bị đình chỉ tư cách nghị sĩ tại Quốc hội và thậm chí đảng Bảo thủ phải đối mặt với một cuộc bầu cử phụ ở khu vực bầu cử Uxbridge để thay thế ông Johnson.          

Mặc dù các đồng minh của ông Johnson cho biết rằng, ông Johnson đã có đủ sự ủng hộ của tổng cộng hơn 100 nghị sĩ, số lượng cần thiết để có thể đứng ra tranh cử. Tuy nhiên, trên thực tế đến tối 23/10, ông Johnson mới chỉ có 59 nghị sĩ chính thức xác nhận ủng hộ.          

Cựu Thủ tướng Johnson nói rằng ông sẽ không tranh cử dù đã có sự ủng hộ của 102 nghị sĩ. Ông Johnson cho rằng, ông đã đi đến kết luận “đơn giản đây sẽ không phải là thời điểm thích hợp” và cho rằng “không thể điều hành một cách hiệu quả trừ khi có một đảng thống nhất trong Nghị viện”.          

Ngoài ra, một trong các lý do khiến ông Johnson không ra tranh cử là do không đạt được thỏa thuận với hai ứng cử viên chính thức tuyên bố tranh cử là cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak và lãnh đạo Hạ viện Penny Mordaunt. Ông Johnson cũng đưa ra cam kết “ủng hộ bất kỳ ai thành công”.          

• Ông Boris Johnson phát biểu từ chức Thủ tướng Anh
• Ai sẽ là người thay thế Thủ tướng Anh Boris Johnson
• Thêm 3 ứng cử viên tham gia cuộc đua kế nhiệm Thủ tướng Boris Johnson

Ngay sau tuyên bố của ông Johnson, một loạt các nghị sĩ ủng hộ ông Johnson đã quay sang tuyên bố ủng hộ ông Sunak, trong đó có Bộ trưởng Nội các Nadhim Zahawi.          

Cho đến 23h00 ngày 23/10 (giờ địa phương), theo thống kê của tờ Guardian, ông Sunak có hơn 150/357 nghị sĩ đã tuyên bố ủng hộ, trong khi bà Mordaunt đang bị tụt xa lại phía sau chỉ với 27 phiếu ủng hộ.          

Điều này dường như cho thấy, ông Sunak có nhiều cơ hội để trở thành ứng cử viên duy nhất có đủ sự ủng hộ của hơn 100 nghị sĩ, theo quy chế của Ủy ban 1922 đưa ra, khi thời hạn đăng ký tranh cử kết thúc vào lúc 14h00 ngày 24/10. Nếu giành chiến thắng, ông Sunak sẽ trở thành Thủ tướng thứ 57 của Anh và là Thủ tướng da màu đầu tiên trong lịch sử nước Anh.          

Vân Hải/TTXVN