Các AI như ChatGPT được dự báo có tiềm năng mang lại những giá trị kinh tế mới lên tới hàng nghìn tỷ USD và được so sánh như sự bùng nổ của internet hay iPhone lần đầu ra mắt.

Giữa lúc các hãng công nghệ trên toàn cầu đang quay cuồng trong làn sóng sa thải nhân sự, cắt giảm chi phí và cổ phiếu lao dốc, thì một cơn sốt đầu tư lại đang ồ ạt đổ vào "trí tuệ nhân tạo sản sinh" (generative AI) với cái tên tiêu biểu là OpenAI, công ty đứng đằng sau các công cụ AI đang gây sốt trên toàn cầu như Dall-E, ChatGPT.

Chỉ 5 tuần sau khi phát hành ChatGPT, chatbot có khả năng cung cấp các câu trả lời rõ ràng rành mạch và gây ra một cơn sốt cho hàng triệu người dùng, nhiều nguồn tin của New York Times cho biết, phòng thí nghiệm AI này đang đàm phán để hoàn tất một thỏa thuận đầu tư có giá trị 29 tỷ USD – cao gấp đôi mức định giá của họ trong năm 2021. Nếu hoàn tất, ước tính thỏa thuận này sẽ giúp công ty huy động thêm 300 triệu USD khi chào bán thêm cổ phần cho các nhà đầu tư mới.

Một loại hình AI mới – AI sản sinh

Điều này cho thấy, ngay cả trong thời kỳ suy thoái công nghệ tồi tệ nhất trong một thập kỷ qua, cỗ máy của thung lũng Silicon vẫn đang vận hành. Dường như đã lâu lắm rồi người dùng toàn cầu mới lại cảm thấy hào hứng về một công nghệ mới nào đó như trí tuệ nhân tạo sản sinh này. Nó có thể sản sinh cho người dùng văn bản, hình ảnh, âm thanh và các phương tiện giải trí khác – những thứ thông thường cần phải có các chuyên gia mới làm được – chỉ trong tích tắc.

Loại công nghệ AI sản sinh mới này hứa hẹn sẽ sáng tạo lại mọi thứ từ các kết quả tìm kiếm trực tuyến của Google cho đến các ứng dụng chỉnh sửa hình ảnh như Photoshop hay các trợ lý ảo như Siri, Alexa. Cuối cùng nó có thể mang đến cách thức tương tác mới với hầu hết các phần mềm, cho phép người dùng chat với máy tính và các thiết bị khác tương tự như đang nói chuyện với con người thật.

Không chỉ OpenAI, hàng loạt startup về AI sản sinh cũng được hưởng lợi từ làn sóng mới này. Jasper, một startup về AI sản sinh được thành lập từ 2021, cũng đã huy động được 125 triệu USD vào tháng 10 vừa qua với định giá 1,5 tỷ USD. Stability AI, công ty về sản sinh hình ảnh bằng AI được thành lập từ năm 2020, cũng đã huy động được 101 triệu USD trong cùng tháng với mức định giá 1 tỷ USD. Các công ty AI sản sinh nhỏ hơn, bao gồm Character.AI, Replika và You.com, cũng đang được các nhà đầu tư chú ý.

ChatGPT khởi đầu một kỷ nguyên mới

Trên thực tế, nhiều năm nay, các nhà đầu tư, các học giả cũng như giới công nghệ đã nói nhiều về AI và các ứng dụng của nó. Chỉ đến hiện tại, sau hàng thập kỷ nghiên cứu, sức mạnh và khả năng của AI mới được công chúng chú ý đến nhờ khởi đầu đầy ấn tượng của ChatGPT và trước đó là Dall-E – các sản phẩm AI sản sinh của OpenAI.

Các nhà đầu tư tại Sequoia Capital cho biết AI sản sinh có "tiềm năng tạo ra giá trị kinh tế hàng nghìn tỷ USD". Lonne Jaffe, nhà đầu tư tại Insights Partners cho biết: "Đây là một yếu tố khiến điều này mang lại cảm giác giống như thời kỳ đầu của internet."

Trong khi nhiều startup đang trỗi dậy, Google, Meta và nhiều người khổng lồ công nghệ khác lại ngần ngại ra mắt các công nghệ sản sinh của riêng mình do những hệ thống của họ đang tạo ra các nội dung độc hại, bao gồm cả thông tin giả, ngôn ngữ thù địch và những hình ảnh thiên vị, phân biệt chủng tộc. Nhưng OpenAI hay các startup khác lại không phải lo tổn hại đến thương hiệu và vì vậy, sẵn sàng đưa công nghệ mới ra mắt công chúng.

Trong những tháng gần đây, nhiều nhà nghiên cứu hàng đầu từ Google, OpenAI và các phòng thí nghiệm AI hàng đầu khác đã tự mình thành lập các startup mới trong lĩnh vực này. Sự phấn khích của công chúng đối với ChatGPT và Dall-E đã thúc đẩy dòng vốn đầu tư mạo hiểm được rót vào các công ty non trẻ này – bất chấp bối cảnh đầy trầm lắng của ngành công nghệ cũng như kinh tế toàn cầu.

Cơ hội hiếm có như thời điểm iPhone và ứng dụng di động ra mắt

Tuy nhiên, một số người lo lắng rằng sự cường điệu của công nghệ AI sản sinh đang đi quá xa thực tế. Dù thú vị nhưng công nghệ này cũng đặt ra các câu hỏi về đạo đức khi nó có thể xâm phạm bản quyền trí tuệ và liệu các công ty có nên được cho phép sử dụng dữ liệu để huấn luyện các thuật toán của họ.

Một số khác cũng lo ngại rằng, cơn sốt AI này đang kéo theo việc ra đời của nhiều công ty không có năng lực AI nhưng tự quảng bá bản thân như các công ty AI.

Tuy vậy, các lo ngại này dường như không làm hạ nhiệt sự phấn khích của các nhà đầu tư, đặc biệt sau sự xuất hiện của Stability AI vào tháng 10 vừa qua. Startup này giúp gây quỹ cho một dự án phần mềm mã nguồn mở để xây dựng nên công nghệ sản sinh hình ảnh tương tự như Dall-E.

Khác biệt ở chỗ, trong khi OpenAI chỉ chia sẻ Dall-E cho một số nhỏ người dùng thử nghiệm, phần mềm mã nguồn mở của Stability AI – Stable Diffusion – có thể sử dụng bởi bất kỳ ai. Mọi người đang hào hứng sử dụng công cụ này để tạo ra các hình ảnh siêu thực cho mọi thức, từ một hiệp sĩ khóc trong mưa cho đến DisneyLand dưới ngòi bút của Van Gogh.

Điều này lại mang đến cơ hội cho một startup khác. Sharif Shameem, doanh nhân đã xây dựng một cơ sở dữ liệu có thể tìm kiếm cho các hình ảnh được Stable Diffusion tạo ra, có tên Lexica. Shameem cho biết, chỉ trong thời gian ngắn công cụ tìm kiếm của anh đã đạt 1 triệu người dùng và chỉ trong vài tuần, anh đã huy động được 5 triệu USD để tài trợ cho dự án này.

Shameem so sánh thời điểm này của AI sản sinh sự xuất hiện của iPhone và các ứng dụng di động: "Đây giống như một trong các cơ hội hiếm hoi đó".

Ông Jaffe của Insight Partners cho biết, quỹ đầu tư của ông đang khuyến khích phần lớn các công ty trong danh mục của mình tích hợp công nghệ AI sản sinh vào dịch vụ của họ. Ông cho biết: "Thật khó để tìm được công ty nào đó không thể sử dụng nó theo một cách nào đó."