Ít ai biết rằng việc Nữ vương Elizabeth II qua đời đã được lên kế hoạch tỉ mỉ từ hơn 60 năm trước, và được sửa đổi nhiều lần cho tới ngày được chính thức áp dụng.

Trái ngược với vẻ ngoài tráng lệ mang đậm phong cách phục hưng của những thế kỷ trước, Lâu đài Balmoral (Scotland) lại mang không khí đầm ấm và thân mật hơn so với Cung điện Buckingham và Lâu đài Windsor của Vương thất Anh. Có lẽ đó cũng chính là lý do khiến nơi này trở thành nơi ở yêu thích của Nữ vương Elizabeth quá cố.

Vậy nên bất kỳ ai làm việc cho lâu đài đều biết đến những việc đã xảy ra khi Nữ vương qua đời.

Hai ngày trước ngày 8/9, vẫn với cây gậy và nụ cười ấm áp quen thuộc, Nữ vương đã bổ nhiệm Liz Truss làm Thủ tướng Anh thứ 15 và cũng là vị Thủ tướng cuối cùng được bổ nhiệm trong cuộc đời của bà. Nhưng đến 6 giờ tối hôm sau, lâu đài đưa ra thông báo rằng Nữ vương buộc phải hoãn cuộc họp hội đồng cơ mật theo lời khuyên của bác sĩ, và điều đó khiến tất cả mọi người lo ngại.

Sức khoẻ của Nữ vương luôn là một vấn đề được quan tâm nhiều nhất. Nếu có bất cứ một việc gì xảy ra, thông báo sẽ ngay lập tức được gửi đến số 10 phố Downing, địa chỉ dinh Thủ tướng Anh. Và người sẽ đảm nhiệm vị trí liên lạc giữa hai bên là thư ký nội các Simon Case và thư ký riêng của Nữ vương, ngài Edward Young.

Tối hôm đó, Case nhận được thông báo từ bác sĩ rằng tình hình của Nữ vương đang chuyển biến xấu một cách rõ rệt , và ông đã ngay lập tức chuyển nó cho Thủ tướng Liz Truss. Theo các nguồn tin, khi nhận được tin báo trên, vị tân Thủ tướng vẫn còn đang chăm chú giải quyết những chính sách về năng lượng vốn ám ảnh người dân suốt cả năm qua.

Một chiếc trực thăng đã được điều đi trước 7 giờ sáng để đón Thân vương xứ Wales (hiện giờ là Vua Charles III) về nhà mẹ mình, chỉ nhiêu đó thôi cũng đủ để mọi người biết được tầm quan trọng của vấn đề. Đến 10 giờ 30 sáng, vua Charles cùng vợ đã có mặt tại nhà của mẹ.

Còn ở dinh Thủ Tướng, Truss vẫn chưa thể khởi hành ngay lập tức vì không có quần áo phù hợp. Theo như những gì được viết trong cuốn sách về tiểu sử của Liz Truss mang tên “Out of the Blue", nữ Thủ tướng phải cử trợ lý đến nhà riêng ở Greenwich để chọn cho bà một bộ quần áo màu đen.

Trong khi Truss vẫn còn đang bận rộn chuẩn bị, tin tức bắt đầu được truyền cho những thành viên chủ chốt trong chính phủ thông qua hệ thống liên lạc đã được lên kế hoạch trước đó. Mọi người lúc này đã nhận thức rõ sự việc, và họ bắt đầu nói thẳng rằng Nữ vương không còn nhiều thời gian, Chiến dịch cầu London cần phải được báo cáo lên ngay lập tức.

Chiến dịch cầu London (Operation London Bridge) là mật danh chỉ những gì sẽ được diễn ra sau khi Nữ vương qua đời. Kế hoạch này bao gồm việc thông báo về tin buồn, thời gian để tang chính thức và các chi tiết về lễ tang cấp nhà nước của bà. Đây là kế hoạch đã được tạo ra từ đầu những năm 1960, và được sửa đổi nhiều lần cho đến khi Nữ vương qua đời vào năm 2022.

Công chúng bắt đầu nhận thức được vấn đề bằng một dấu hiệu - tên của Nữ vương đã xuất hiện tại một nơi mà đáng lẽ ra không bao giờ nên xuất hiện - Hạ viện Anh. Khi Truss vừa mới kết thúc bài phát biểu khai mạc của mình và đang ngồi để lắng nghe ý kiến từ những thành viên khác thì Nadhim Zahawi, Ngoại trưởng Công quốc Lancaster, đã tiến vào, đưa cho Thủ tướng một mảnh giấy nhỏ, rồi ngay lập tức ra ngoài.

Một bức thư với nội dung tương tự cũng được gửi cho phó lãnh đạo Công đảng, Angela Rayner.

Bức thư chỉ được viết bằng tiếng Anh đơn giản, không có một chút nội dung mật nào nói về Chiến dịch Cầu London: “Nữ vương đang không khỏe, và Keir Starmer cần phải rời khỏi phòng họp càng sớm càng tốt để nhận thông báo”. Rayner lúc đó đã nhận ra được tính cấp bách của vấn đề và buộc phải chuyển bức thư cho lãnh đạo, nhưng thực ra, trong thâm tâm của bà vẫn có chút miễn cưỡng vì không muốn làm ông ấy mất tập trung.

Nhưng ngay thời điểm tiếp theo, Rayner đã thấy được hành động ra hiệu nhỏ của Chủ tịch Hạ viện, Lindsay Hoyle, ý muốn nói rằng bà nên chuyển thông tin này đến cấp trên của mình.

Vào lúc 12 giờ 32 chiều cùng ngày, một tuyên bố đã được đưa ra từ Cung điện Buckingham: “Các bác sĩ của Nữ vương vẫn đang tận tâm chăm sóc và giám sát sức khỏe của bà. Nữ vương vẫn đang cảm thấy thoải mái ở cung điện Balmoral”.

Điều này đã khiến những thành viên Vương thất phải đối mặt với lựa chọn khó khăn: Đến sớm và khiến cho thông tin bị lan truyền rộng rãi, hay đến muộn và có nguy cơ không kịp để nói lời từ biệt.

Đến khi cung điện đưa ra thông báo rằng một số thành viên Vương thất khác đang trên đường đến Scotland, mức độ nghiêm trọng của sự việc đã trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Đến 2 giờ chiều cùng ngày, Công tước và Nữ công tước xứ Sussex, người đang chuẩn bị để tham dự một lễ trao giải, cũng thông báo rằng họ đã sẵn sàng lên đường để đến với Nữ vương. Tuy nhiên, Harry đã không đi cùng chuyến bay với anh trai của mình, và đáng buồn thay, thông báo về việc Nữ vương qua đời đã được đưa ra khi Harry vẫn còn đang ở trên không.

Mãi cho đến khi giấy chứng tử được công khai, mọi người mới nhận ra rằng thật ra Nữ vương đã mất vào lúc 3 giờ 10 chiều, và nhiều người thân, trong đó có cả William và Harry đều không kịp để gặp lại bà một lần cuối.

Còn ở dinh Thủ tướng, Truss bước lên bục thông báo vào lúc 7 giờ 07 tối, đánh dấu sự kết thúc một ngày lịch sử của Vương quốc Anh.