Vào dịp gần Tết, các bệnh viện liên tục ghi nhận sự gia tăng số vụ tai nạn liên quan đến pháo tự chế. Gần đây nhất, ngày 9/1/2023, các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) cho biết vừa phẫu thuật cho nam thiếu niên 14 tuổi, trú tại Bắc Giang, vào viện trong tình trạng bị thương nặng do pháo tự chế phát nổ.

Hiểm họa khôn lường từ việc chế tạo và sử dụng pháo nổ

Nam thiếu niên 14 tuổi ở Bắc Giang là em G.T.B, đã mua thuốc pháo trên mạng, khi đang tự nghiền, chế pháo ở nhà bằng máy xay sinh tố thì bất ngờ pháo phát nổ. Nhiều mảnh kim loại văng vào ngực trái bệnh nhân.

Sau khi được sơ cứu tại bệnh viện tỉnh, em B. được chuyển đến Bệnh viện Việt Đức. PGS.TS Phùng Duy Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, cho biết bệnh nhân vào viện trong tình trạng mặt, hai chân, hai tay bỏng. Chụp phim X-quang ngực thấy có hai dị vật kim loại trong lồng ngực nằm sau xương ức bên trái, nghi ngờ tổn thương tim. Các bác sĩ đã nhanh chóng mổ cấp cứu kịp thời lấy dị vật, khâu vết thương thành thất phải cho bệnh nhân. Hiện tại bệnh nhân ổn định, tiếp tục được theo dõi và điều trị tại Trung tâm Tim mạch và lồng ngực.

Trước đó, ngày 25/12/2022, đã xảy ra vụ tai nạn do chế tạo pháo nổ khiến 5 em học sinh thương vong, tại thị trấn Buôn Trấp, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk. Vụ tai nạn không chỉ để lại nỗi đau cho người ở lại, mà còn là hồi chuông cảnh báo cho tất cả học sinh, phụ huynh và toàn xã hội về những hiểm họa khôn lường từ việc chế tạo và sử dụng pháo nổ.

Vào dịp gần Tết, các bệnh viện liên tục ghi nhận sự gia tăng số vụ tai nạn liên quan pháo tự chế. Chỉ trong một tuần, Khoa Ngoại chấn thương, Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng, tiếp nhận liên tiếp 5 bệnh nhân từ 8 tới 14 tuổi bị tai nạn thương tích nặng liên quan đến pháo nổ.

Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên cũng đã tiếp nhận hơn 10 trường hợp là học sinh cấp 2, 3, bị tai nạn do pháo nổ, chỉ trong 2 tuần. Các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng bị bỏng hai mắt; dập nát các ngón tay, bàn tay; chấn thương phần mềm trên mặt, cơ thể… 

Bác sĩ Hoàng Văn Dung, Trưởng khoa Chấn thương - chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên cho biết: tình trạng bệnh nhân bị chấn thương do pháo nổ gây ra trong dịp Tết năm nay đã tăng đột biến, trong đó lứa tuổi học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có trên 20 trường hợp nhập viện điều trị tổn thương do sản xuất và đốt pháo nổ gây ra...

Theo các bác sĩ, tai nạn liên quan đến pháo để lại hậu quả đáng tiếc, có những trường hợp phải chịu thương tổn suốt đời như cụt tay, bỏng nặng ở vùng mặt, mất thị lực… thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.

Cảnh báo tình trạng học sinh tự chế pháo nổ

Mặc dù pháp luật nghiêm cấp và xử lý nặng các hành vi mua bán, sử dụng trái phép pháo nổ, tuy nhiên cứ mỗi dịp Tết Nguyên đán lại nổi lên những vụ việc vi phạm liên quan đến pháo nổ, bất chấp những ẩn họa có thể xảy ra. Như trong đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, đảm bảo an ninh trật tự phục vụ Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, khoảng 1 tháng qua, Công an tỉnh Thái Nguyên đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 32 vụ việc, vụ án liên quan đến pháo, thu giữ hơn 130 kg pháo các loại và trên 12 kg thuốc pháo...

Điều đáng nói, nhiều trường hợp là học sinh từ 12-16 tuổi có hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán pháo tự chế. Các em mua nguyên liệu và tự chế pháo nổ theo hướng dẫn trên mạng internet; ngoài mục đích đốt cho vui, nhiều trường hợp còn chế tạo số lượng lượng lớn để bán kiếm lời.

Điển hình như trường hợp của 3 em: T.H.T và L.N.T.T (cùng sinh năm 2008), P.V.Q (sinh năm 2007) đều là học sinh của một trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên. Trong quá trình đi bán pháo, các em bị lực lượng chức năng bắt quả tang, thu giữ 216 quả pháo tự chế với khối lượng 18,5 kg cùng 91 vỏ quả pháo và các nguyên liệu, vật dụng chế tạo pháo...

Cùng với nguy cơ về mất an ninh, trật tự, việc trẻ vị thành niên tự chế tạo pháo nổ theo hướng dẫn trên mạng đã dẫn tới nhiều trường hợp tai nạn do pháo tự chế. Ngay trong những ngày đầu năm 2023, em D.Q.T (14 tuổi), trú tại xã La Hiên, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên đặt mua nguyên liệu làm pháo qua sàn thương mại điện tử, sau đó đem về dùng cối giã tay để nghiền thuốc và chế tạo pháo. 

Bất ngờ thuốc pháo phát nổ khiến em bị bỏng độ 3 cả hai bàn tay và vùng mặt và phải cấp cứu tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên. Em T cho biết: em xem cách chế tạo pháo trên mạng, đặt mua các nguyên liệu sau đó rủ hai bạn cùng nhau làm. Trong quá trình làm có cho thuốc vào cối để giã, đang giã thì lửa bùng lên làm em bị bỏng. Cùng tham gia chế tạo pháo với D.Q.T, em L.V.H cũng ở xã La Hiên cũng đang phải điều trị ở phòng kế bên với bàn tay phải bị dập nát, bỏng và tổn thương phần mềm vùng hàm, mặt.

Hiện nay, không khó để tìm các video dạy cách tự chế pháo, thuốc nổ qua mạng internet. Còn các loại nguyên liệu thì có thể dễ dàng tìm mua tại các cửa hàng hoặc trên các trang mạng xã hội Facebook, Zalo, trang thương mại điện tử với giá rất rẻ, chỉ từ 20.000 đồng…

Trước thực tế này, cộng đồng, nhà trường và nhất là các gia đình cần tăng cường các biện pháp tuyên truyền, giáo dục, nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về những nguy hại của pháo nổ, thuốc nổ; đồng thời giám sát con em mình để phòng ngừa hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra do tự chế tạo và sử dụng pháo nổ. 

Cùng với đó, lực lượng chức năng cần tăng cường rà soát, xử lý những nội dung xấu độc trong đó có các hướng dẫn tự chế tạo pháo nổ trên không gian mạng, góp phần hạn chế tình trạng tự chế tạo, sản xuất pháo nổ; huy động sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể và quần chúng nhân dân tham gia phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến pháo nổ…