Năm 2013, sau khi trở lại Chelsea lần thứ hai, HLV Jose Mourinho nhận xét rằng đội bóng áo xanh tụt dốc vì họ "đã học cách sống mà không cảm thấy đau đớn".

Thua vì không biết đau

"Chúng tôi hiện tại không đủ mạnh để giành một chuỗi chiến thắng liên tiếp", Mourinho nhấn mạnh. "Chúng tôi chắc chắn sẽ làm được, nhưng không phải bây giờ. Điều đó xuất phát từ làm việc, làm việc và làm việc…, để thay đổi tâm lý của họ. Giúp họ cảm thấy và chấp nhận trách nhiệm khi chơi cho một câu lạc bộ lớn với tham vọng lớn, nơi bạn không thể cứ thắng-thua-thắng-thua như thói quen. Sự ổn định tâm lý này rất khó đạt được".

Mourinho phân tích về một khía cạnh tâm lý mà mình luôn muốn truyền đạt cho bất cứ tập thể nào ông dẫn dắt: "Tôi không nói rằng đội bóng có [tâm lý kém]. Nhưng họ đã học cách sống mà không cảm thấy đau đớn trong một tình huống mà, với một tâm lý khác, nó sẽ rất đau đớn. Ngày nào tôi thua trận và về nhà với nụ cười... thì tôi sẽ nói lời chia tay. Đấy là lúc kết thúc. Đó là điều bẩm sinh có trong bạn hoặc bạn phải giành được nó. Bạn phải có được nó".

Có một trận đấu rất nổi tiếng về tâm lý thi đấu của Arsenal trong 15 năm qua, khi họ gặp Everton trong trận "chung kết" tranh vé cuối đi Champions League mùa 2013-2014. Arsenal thua 0-3 khá dễ dàng, và trên băng ghế dự bị, sau khi họ thủng lưới bàn thứ 2, Ramsey, Kallstrom và Chamberlain nở nụ cười rất tươi.

Mikel Arteta, HLV của đội bóng hiện tại, chính là người đá phản lưới nhà ngày hôm đó. Kết thúc trận, trên đường ra ga để trở về, một CĐV Everton đã đề nghị chụp hình cùng đội phó của Arsenal bấy giờ. Arteta đồng ý, và anh lập tức bị chơi khăm: CĐV này giơ 3 ngón tay lên ý chế giễu quả phản lưới của Arteta. Anh giãy ra khỏi khung hình, nhưng đã muộn.

Nếu cảm thấy đau đớn đủ sâu, Arteta hẳn sẽ không đứng vào chung khung hình với một CĐV đội bóng đối địch vừa sỉ nhục CLB anh khoác áo, trong một trận đấu anh là đội phó, và vừa đá phản lưới nhà.

4 năm trước, Pierre Aubameyang, người khi đó mang băng đội trưởng của Arsenal, cũng khiến các CĐV nhà rất tức giận vì anh đã cười đùa với tiền vệ Ilkay Gundogan của Man City, sau khi Arsenal vừa thua đối thủ này 0-1.

Đấy chính xác là điều Mourinho đã từng nói: Các cầu thủ Arsenal đã quen với cảm giác không đau đớn. Điều này đã ăn sâu vào máu của từng thành viên đội bóng trong gần hai thập niên qua.

Đội bóng thua một trận quan trọng, họ vẫn có thể mỉm cười, thậm chí chụp ảnh chung với CĐV đối địch. Đội bóng thua một đối thủ quan trọng, đội trưởng vẫn có thể đóng vai "hoa hậu thân thiện", và cười cợt với đối thủ sau thất bại.

Ám ảnh của Arteta

Trước trận gặp Southampton vào đêm thứ Bảy, Mikel Arteta tiết lộ rằng cha của ông luôn nhắc nhở ông rằng chính những điểm số bị mất trước các đội yếu hơn đã khiến Arsenal gặp khó khăn trong 2 mùa giải qua.

Đây là điều mà họ thiếu trong giai đoạn tháng 12 năm ngoái khi để thua liên tiếp trước West Ham và Fulham. Ngay cả trong các trận thua trước Newcastle và Aston Villa, Arsenal cũng không thể hiện được sự kiên cường về mặt tinh thần khi bị dẫn trước.

Nhưng mọi chuyện đang thay đổi rõ rệt mùa này. Arsenal lội ngược dòng ngoạn mục sau khi bị Southampton dẫn bàn, với một lối chơi dữ dội, thể hiện rằng họ đang tức giận vì bị xúc phạm. Làm sao một đội bóng mới lên hạng "dám" nghĩ rằng họ có thể đánh bại Arsenal trên sân nhà?

Cuối tháng 9, Arsenal cũng đã đánh bại Leicester sau khi bị quân bình 2 bàn cách biệt. Thường thì các Pháo thủ hay sụp đổ sau những tình huống kiểu vậy, nhưng giờ họ đã kiên cường, và bản lĩnh hơn. Vòng trước, họ suýt đánh bại Man City dù phải chơi với 10 người từ khá sớm, và cả đội đã tạo ra một không khí thù địch thật sự với đối thủ, cả trên sân lẫn trong phòng họp báo. Họ đã biết đau đớn vì không thắng.

"Chúng ta cần huấn luyện các cầu thủ của mình để thi đấu dưới áp lực này" - Lại nhớ lời Mourinho. "Đừng chấp nhận thất bại một cách dễ dàng hay nghĩ rằng một điểm là đủ tốt. Không dễ để cấy điều đó vào một đội bóng. Đội Chelsea cũ của tôi [năm 2004-07] đã có tâm lý này. Chúng tôi chơi mỗi trận trong mọi giải đấu vì kết quả là chiến thắng".

Arteta, người giữ băng đội phó của "đội bóng cười cợt" năm nào và giờ là HLV của Arsenal, hiểu những lời này hơn ai hết. Ông thật sự nghiêm túc với việc ám thị với các cầu thủ rằng họ phải biết đau đớn nếu không thắng.

Khi mới nhận lời dẫn dắt Arsenal, Arteta mua một cây ô-liu 150 năm tuổi rồi cho trồng trong khuôn viên đội. Ông muốn các cầu thủ đi qua, nhìn vào nó mỗi ngày để có ám thị về một điều gì đó giá trị mà tất cả sẽ cùng chăm bón.

Ông nuôi một chú chó giống labrado màu nâu và đặt tên nó là "Win" (chiến thắng) để tự ám thị chính mình về chiến thắng. Ông thuê một đội móc túi chuyên nghiệp móc sạch ví và điện thoại của các cầu thủ trong bữa tối để nhắc nhở mọi người về sự tập trung.

Vòng này, Man City cũng đã lội ngược dòng đánh bại Fulham, dù thiếu hai trụ cột là Rodri và Kevin De Bruyne. Với họ, bản lĩnh thi đấu kiểu này đã trở thành thói quen.

Và lần đầu tiên sau nhiều năm, Arsenal trông giống một kẻ thách thức, thậm chí là giống một nhà vô địch tương lai của ngoại hạng Anh, nhất. Họ không còn cười cợt khi không thắng nữa.

Phạm An