Chính xác thì các kim tự tháp vĩ đại của Ai Cập được xây dựng như thế nào bởi các kỹ sư đầu tiên của thế giới văn minh? Đây là chủ đề gây tranh cãi trong nhiều thế kỷ qua.

Một giả thuyết phổ biến cho rằng người Ai Cập cổ đại đã sử dụng một hệ thống dây thừng và xe trượt tuyết để kéo đá lên đỉnh khi kim tự tháp được xây dựng từ dưới lên, từng lớp một.

Nhưng một nghiên cứu mới cho thấy rằng kim tự tháp lâu đời nhất ở Ai Cập, kim tự tháp Djoser, đã được xây dựng cách đây 4.700 năm bằng cách sử dụng một "thang máy thủy lực" thậm chí còn khéo léo hơn.

Nhóm nghiên cứu giải thích rằng người Ai Cập cổ đại nổi tiếng với sự tiên phong và thành thạo về thủy lực thông qua các kênh đào phục vụ mục đích tưới tiêu và xà lan để vận chuyển những tảng đá khổng lồ.

"Công trình này mở ra một hướng nghiên cứu mới - sử dụng lực thủy lực để dựng lên các công trình đồ sộ do các Pharaoh xây dựng" – theo tuyên bố của nhóm nghiên cứu.

Lý thuyết mới được trình bày trong một nghiên cứu mới do Xavier Landreau, chủ tịch của Paleotechnic - một viện nghiên cứu khảo cổ học tại Paris (Pháp) dẫn đầu.

Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu các ghi chép lịch sử và ảnh vệ tinh của khu vực để giải thích các đặc điểm hỗ trợ cho lập luận của họ.

"Chúng tôi xác định rằng kiến trúc bên trong của kim tự tháp bậc thang này phù hợp với cơ chế nâng thủy lực chưa từng được báo cáo trước đây" - Landreau và các đồng nghiệp cho biết.

Nhóm nghiên cứu cho biết thêm: "Các kiến trúc sư cổ đại có thể đã nâng những viên đá từ trung tâm kim tự tháp theo cách của núi lửa bằng cách sử dụng nước không có trầm tích".

Kim tự tháp Djoser, cao khoảng 62m, là một "kim tự tháp bậc thang" - nghĩa là các cạnh của nó là một loạt các bệ phẳng hoặc bậc thang, không giống như các cạnh tương đối bằng phẳng của Kim tự tháp Giza nổi tiếng.

Trong khi Giza là kim tự tháp lớn nhất của Ai Cập, thì Djoser là kim tự tháp lâu đời nhất, được xây dựng vào thời điểm nào đó giữa năm 2667 và 2648 trước Công nguyên.

Công trình tuyệt đẹp này được xây dựng hoàn toàn bằng đá bởi kiến trúc sư Ai Cập cổ đại Imhotep tại nghĩa địa Saqqara rộng lớn ở phía nam Cairo.

Người ta tin rằng đây là nơi an nghỉ cuối cùng của Vua Djoser, pharaoh Ai Cập cổ đại và là người sáng lập ra Vương quốc Cổ đại.

Trong khi một cái hố khổng lồ ở trung tâm kim tự tháp đã được biết đến, các nhà nghiên cứu hiện đưa ra một lý thuyết mới về mục đích của nó.

Đầu tiên, họ chỉ ra Gisr el-Mudir, một công trình bằng đá cổ đại cách Kim tự tháp Djoser chưa đầy một dặm về phía Tây.

Chức năng của Gisr el-Mudir chưa bao giờ được xác định chắc chắn, nhưng các nhà nghiên cứu cho biết nó có thể hoạt động như một con đập, thu thập nước mưa và dẫn nước về phía kim tự tháp thông qua một hệ thống đường ống.

Khi nước ngầm đến trung tâm của kim tự tháp, nó sẽ phun lên qua trục trung tâm giống như magma trong núi lửa.

Tia nước mạnh này sẽ đẩy một thang máy nổi lên - một bệ phẳng có thể được làm bằng gỗ - có thể mang tới 100 tấn đá cùng một lúc nhờ vào lực của nước.

Theo các chuyên gia, tia nước có thể được kiểm soát để trục có thể được làm rỗng, sẵn sàng tái sử dụng cho một tải đá khác.

Có khả năng nước có thể bị chặn ở chân trục của kim tự tháp giống như một loại nút chặn trước khi được giải phóng khi tải tiếp theo được đưa vào.

Mặc dù hệ thống mới được đưa ra này nghe có vẻ đặc biệt phức tạp đối với 4.700 năm trước, nhưng bản thân các kim tự tháp là bằng chứng cho thấy người Ai Cập cổ đại có lẽ là những kỹ sư lành nghề hơn chúng ta nghĩ.

Gisr el-Mudir trước đây được cho là một chuồng gia súc, một địa điểm nghi lễ để thờ cúng các vị thần hoặc thậm chí là một kim tự tháp chưa hoàn thành.

Nhưng giả thuyết cho rằng đó là một con đập cung cấp một liên kết hấp dẫn đến trục trung tâm của Kim tự tháp Djoser, nơi đã mở cửa trở lại cho du khách vào năm 2020 sau 14 năm trùng tu.

Nghiên cứu mới phác thảo lý thuyết này đã được công bố trên tạp chí PLOS One.

Kim tự tháp bậc thang của Djoser là gì?

Kim tự tháp bậc thang của Djoser cao gần 60m và được cho là kim tự tháp đầu tiên ở Ai Cập và là công trình lâu đời nhất trên thế giới.

Nó được Imhotep xây dựng hoàn toàn bằng đá tại nghĩa trang Saqqara rộng lớn ở phía Nam Cairo để làm nơi an nghỉ cuối cùng của Vua Djoser - người sáng lập Vương quốc Cổ đại từ triều đại thứ ba.

Có niên đại từ năm 2.680 trước Công nguyên, kim tự tháp Djoser là nguyên mẫu cung cấp bản thiết kế cho mọi sự phát triển trong tương lai của Ai Cập.

Kim tự tháp bậc thang được tạo thành từ 6 mastaba (cấu trúc hình chữ nhật) xếp chồng lên nhau.

Một số học giả tin rằng Djoser đã cai trị Ai Cập trong gần hai thập kỷ.

Nơi đây đã bị động đất vào năm 1992 và dự án phục hồi bắt đầu vào cuối năm 2006 nhưng chậm lại sau cuộc cách mạng năm 2011.

Nơi đây đã được khôi phục mạnh mẽ vào năm 2013 và hiện đã được mở cửa trở lại cho công chúng. Kim tự tháp đổ nát này đã bị đóng cửa vào những năm 1930 vì lý do an toàn.