(Thethaovanhoa.vn) – Có nhất thiết phải là người Hàn Quốc mới được là nghệ sĩ kpop?

Đầy đủ đề cử Grammy 2019: BTS có mặt và tại sao điều đó lại rất quan trọng?

Đề cử Grammy 2019 vừa được công bố và như mọi khi, có rất nhiều ngạc nhiên trong bốn hạng mục lớn của giải.

Đó là câu hỏi mà Bora Kim muốn tìm ra lời đáp khi cô thành lập EXP Edition, ban đầu vốn chỉ là một bài nghiên cứu nhưng sau đó sớm tạo nên ban nhạc kpop đầu tiên trên thế giới mà thành viên không phải người Hàn Quốc.

Họ từng phải đối mặt với chỉ trích, cáo buộc xâm lăng văn hóa thậm chí bị đe dọa tới tính mạng, nhưng sau ba năm, nhóm vẫn phát triển mạnh mẽ. Họ đã làm thế nào? Và… tại sao?

Thành lập một ban nhạc

Lớn lên ở Hàn Quốc, Bora Kim đã nghe kpop – hỗn hợp cả pop/hip-hop, tiếng Hàn/tiếng Anh – trong suốt thời gian học trung học và hăng hái tham gia vào làn sóng văn hóa mạnh mẽ này.

Nhưng chỉ tới khi tới Mỹ năm 2014 để theo học thạc sĩ tại Đại học Columbia danh tiếng ở New York, cô mới bắt đầu đặt ra câu hỏi về ý nghĩa thật sự của kpop.

“Khi còn nhỏ, tôi không bao giờ tưởng tượng rằng người ngoài Hàn Quốc sẽ tiêu thụ văn hóa Hàn Quốc”, cô nói. “Khi tôi tới Mỹ, kpop đang trên đà tiến bước và tôi bắt đầu nhìn nhận khác đi. Tôi bắt đầu nghĩ… Chỉ có người Hàn Quốc mới được là nghệ sĩ kpop? Chúng ta thúc đẩy kpop phát triển bằng cách nào? Giới hạn ở đây là gì".

Cô quyết định cách tốt nhất để trả lời câu hỏi của mình là tự lập một ban nhạc kpop – bao gồm toàn các thành viên không phải người Hàn Quốc. Đây dự kiến sẽ là luận án của cô trong hai năm tới ở Columbia.

Lấn cấn duy nhất còn lại là: “Làm thế nào tôi hiện thực hóa điều này?”.

Tìm kiếm thành viên cho ban nhạc

Mục tiêu của cô là thành lập một ban nhạc kpop thực thụ. “Chúng tôi muốn chọn những thành viên không phải là người Hàn Quốc, đại diện cho New York”, cô nói. “Thế nên việc đầu tiên là tuyển thành viên”. “Một số người trong họ có giọng hát thật sự mạnh mẽ, số khác nhảy đẹp và tất cả đều có cá tính riêng”, Bora nói.

Cuối cùng, những người được chọn bao gồm: Sime Kosta người Croatia, Frankie DaPonte người Mỹ gốc Bồ Đào Nha tới từ đảo Rhode, Koki Tomlinson mang hai dòng máu Nhật-Đức tới từ Texas, Hunter Kohl và David Wallace là người New York và Tarion Anderson từ Texas.

Không ai trong số họ có gốc gác Hàn Quốc và vài người thậm chí chưa từng nghe kpop trước đây. Tất nhiên, không ai nói tiếng Hàn.

Bora quyết định đặt tên nhóm là EXP Edition, viết tắt của “experiment”, tức là thử nghiệm.

Khám phá kpop

Ban nhạc cần ra mắt đĩa đơn vào hè năm 2015 để kịp tiến độ luận án của Bora nhưng có quá nhiều việc phải làm.

Hầu hết các nghệ sĩ Hàn Quốc đều phải qua quá trình đào tạo. Họ được quản lý bởi những công ty âm nhạc lớn, được đào tạo từ nhỏ trước khi chính thức ra mắt. Kết quả là, các ngôi sao kpop đều được đánh bóng sáng choang – có khả năng nhảy theo vũ đạo được dàn dựng công phu, hát tiếng Hàn hoàn hảo và nhất là vẻ ngoài bảnh bao từ đầu tới chân.

Để trở thành một ban nhạc kpop, EXP Edition chỉ có vài tháng để có được điều mà các nghệ sĩ Hàn Quốc cần nhiều năm. Họ bắt đầu học tiếng Hàn từ chính Bora, tới lớp học hát và miệt mài luyện nhảy. Các ca khúc của họ được viết bởi một nhà sản xuất âm nhạc, bạn của Bora ở trường Columbia. Bora sau đó dịch lời sang tiếng Hàn và cả nhóm phải học thuộc lòng.

Ra mắt trong thế giới thực

Sau vài tháng đào tạo, nhóm chính tức ra mắt với đĩa đơn Luv/Wrong.

Công bằng mà nói thì họ không hoành tráng lắm. Đây không phải một thành công lớn.

Sau đó, khi đã được đào tạo thêm và nhuần nhuyễn, họ quyết định bắt đầu biểu diễn ở một số chương trình nhạc sống và cũng dần dần được các sự kiện khắp New York mời tới biểu diễn.

Khi chương trình thạc sĩ của Bora kết thúc – và cô được trao bằng – câu hỏi hiển nhiên là: “Tiếp theo thế nào đây?” “Các chàng trai nói với tôi rằng họ muốn tập trung vào EXP Edition”, Bora nói.

Họ quyết định gây quỹ trên Kickstarter, và đã có được tới 30.000 USD. Họ cũng được một nhà đầu tư tư nhân góp vốn.

“Có vẻ như bước đi hợp lý tiếp theo với tư cách một ban nhạc kpop đó là chuyển sang Hàn Quốc”, Bora nói. “Đây là một quyết định trọng đại, đặc biệt với các chàng trai khi họ phải rời xa gia đình và bạn bè”.

Hai thành viên trong ban nhạc – David và Tarion – quyết định sẽ không đi tiếp. Nhưng bốn người còn lại đã lên thuyền.

“Chúng tôi nhận thấy nếu không thử thì sẽ hối tiếc. Thế nên chúng tôi kiểu – nào làm thôi”, Hunter nhớ lại.

Bước tiến lớn

Vào tháng 8/2016, ban nhạc chính thức chuyển tới Hàn Quốc.

“Rất khó khăn khi chúng tôi chuyển sang Hàn Quốc”, Bora nói. “Các chàng trai vẫn đang học tiếng Hàn mà giáo viên nhảy cũng như luyện thanh của họ đều là người Hàn… Họ thức dậy mỗi ngày lúc 6h sáng để luyện tập. Mỗi khi nói về những ngày đầu đó, họ đều rơi nước mắt”.

Lần đầu ra mắt tại Hàn Quốc của nhóm là vào hè năm 2017 với một MV và biểu diễn sống tại một chương trình tạp kỹ ở Hàn Quốc.

“Người Hàn Quốc thấy các chàng trai rất hấp dẫn nên chào đón và ủng hộ họ”, Bora nói. “Tôi nhớ một khán giả đã tới gặp tôi sau buổi diễn và nói rằng ban nhạc khiến cô nghĩ lại về kpop”.

Nhưng họ có thật sự là kpop?

EXP Edition phải đối mặt với tẩy chay liên miên – từ ngày đầu họ ra mắt – thậm chí tới tận hôm nay, với nhiều người khẳng định nhóm không và sẽ không bao giờ là kpop.

Họ vấp phải những đe dọa tới tính mạng, hàng trăm lời lăng mạ trên mạng và thậm chí bị người dùng Youtube gọi là “kpop giả mạo”. Một số còn cáo buộc ban nhạc xâm lăng văn hóa, thiếu tôn trọng văn hóa Hàn Quốc.

“Nhiều người rất hằn học, thù địch. Họ nói điều chúng tôi làm là sự ô nhục”, Bora nói.

“Tôi nghĩ họ cho rằng chúng tôi chủ đích không tôn trọng kpop – đó là điều tôi luôn sợ, rằng mọi người nghĩ chúng tôi ở đây để chế nhạo kpop”, Sime bổ sung.

Nhưng rõ ràng khi nói chuyện với ban nhạc, có thể thấy họ thật sự đam mê kpop và đã trưởng thành hơn khi tới Hàn Quốc. Khi nói về Bora, họ dùng từ CEO trong tiếng Hàn và sau đó quay sang nhìn nhau băn khoăn khi được hỏi từ đó tiếng Anh là gì.

MV mới nhất của họ - bước tiến lớn so với Luv/Wrong – có thể là dấu hiệu cho thấy kpop đang vươn xa ra khỏi gốc rễ ban đầu.

Bora cho biết cáo buộc xâm lược văn hóa không thật công bằng bởi bản thân kpop cũng chịu ảnh hưởng từ âm nhạc thế giới. “Kpop không thuần một gốc rễ nào, nó là hỗn hợp của mọi thứ - nó chịu ảnh hưởng Mỹ và Nhật Bản”, cô nói.

Nhà báo, chuyên gia kpop người New York là Jeff Benjamin cho biết có nhiều yếu tố khác ngoài Hàn Quốc trong kpop.

“Bản thân kpop ít được định nghĩa bởi âm thanh – cơ bản các ca khúc đều có phần hát, rap, nhảy, kết hợp nhiều thể loại – mà chủ yếu bởi hệ thống đào tạo khắc nghiệt, sản xuất MV bóng bẩy, chương trình tạp kỹ cùng các yếu tố phi âm nhạc khác”, ông nói với BBC.

“EXP Edition có thể tái tạo âm thanh, hình ảnh, rung cảm của nghệ sĩ kpop, nhưng họ không thể tái tạo mồ hôi nước mắt để trở thành “sao kpop” và đó là khiến tôi nghĩ họ thiếu khả năng được gọi là kpop”.

Tiến sĩ Haekyung Um, giảng viên âm nhạc tại Đại học Liverpool đồng tình: “Tôi có coi EXP Edition là kpop không à? Đó là câu hỏi khó. Cách họ hát và nhảy có thể giống phong cách kpop, nhưng họ được tạo ra ở bên ngoài ngành công nhiệp âm nhạc Hàn Quốc, nơi sản xuất kpop “chính tông””.

• BTS là nhóm nhạc K-Pop được stream nhiều nhất trên Spotify khắp toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam
• BTS là nhóm K-pop đầu tiên được Mỹ trao chứng nhận đĩa bạch kim

EXP Edition gần đây bắt đầu xuất hiện trên các chương trình tạp kỹ Hàn Quốc, các đêm nhạc sống. Họ vẫn đang tham gia đào tạo miệt mài và dù chưa tạo tiếng vang lớn, họ cũng bắt đầu có nhóm người hâm mộ nhỏ và đang lớn dần.

Đối với Bora, không còn gì phải nghi ngờ về họ nữa. “Chúng tôi có phải kpop không ư? Tất nhiên rồi”, cô nói. “Nhưng chúng tôi cũng là cái gì đó khác lúc này bởi tất cả các chàng trai có nền tảng khác nhau – họ là một sự lai tạo mới”.

Thư Vĩ (Theo BBC)