Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, mỗi năm có khoảng 1 triệu cặp vô sinh hiếm muộn, tỉ lệ khoảng 7,7%. Trong đó, các cặp vợ chồng ở độ tuổi dưới 30 chiếm tỉ lệ 50%.

Đặc biệt tỉ lệ vô sinh thứ phát (vô sinh sau ít nhất một lần có thai) đang gia tăng đến 15-20% sau mỗi năm và chiếm hơn 50% các cặp vợ chồng vô sinh. Tỉ lệ vô sinh do nam giới là 40%, do nữ giới là 40%, 10% do cả 2 vợ chồng và 10% không rõ nguyên nhân.

Do đó, "hiếm muộn muốn đánh giá chính xác thì cần phải đánh giá 2 vợ chồng dưới 1 chỉnh thể thống nhất mà không nên xem xét quá riêng biệt. Tuy nhiên có những triệu chứng bất thường ở cả hai giới dễ dàng nhận biết và có thể gợi ý đến tình trạng hiếm muộn trong tương lai mà nên đi thăm khám và điều trị sớm", BS Lê Duy Thảo, bác sĩ lâm sàng Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Hồng Ngọc nhận định.

Đối với nam giới, nếu có 5 dấu hiệu bất thường này thì nên đi khám vô sinh, hiếm muộn càng sớm càng tốt.

1. Các bất thường giải phẫu

"Một số bất thường giải phẫu có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như lỗ tiểu lệch thấp, cong dương vật... Tinh hoàn 2 bên quá chênh lệch cũng là biểu hiện bất thường nên thăm khám sớm.

Khối bất thường vùng bìu, tinh hoàn teo nhẽo hay to lổn nhổn cứng đều thường đi kèm với rối loạn chức năng tinh hoàn và là những bất thường nghiêm trọng về cơ quan sinh sản nam cần đi thăm khám sớm", BS Thảo cho biết.

2. Các bất thường về chức năng tình dục ở mức độ nhẹ, đơn độc

Những bất thường này thường không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Tuy nhiên, nhiều bất thường lại liên quan khá mật thiết như xuất tinh quá sớm, rối loạn cương dương nặng, giao hợp không xuất tinh hay xuất tinh ngược…

Đây đều là những vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản nam giới, thậm chí đôi khi còn là nguyên nhân chính gây nên tình trạng hiếm muộn.

3. Các bất thường về nội tiết

Tinh hoàn có 2 chức năng chính là nội tiết và ngoại tiết lần lượt tương ứng với tiết testosterone và sản xuất tinh trùng. Trong trường hợp rối loạn nội tiết nam là yếu tố gợi ý tinh hoàn đang hoạt động trong trạng thái không được tốt, do đó mà ảnh hưởng ít nhiều đến khả năng sinh sản.

"Cụ thể, các biểu hiện rối loạn nội tiết nam giới khá đa dạng như phiền muộn lo âu, cơ thể mệt mỏi, suy giảm nhận thức, trí nhớ kém, rối loạn cương dương, tóc rụng giảm ham muốn, tăng cân đột ngột… Khi gặp những bất thường trên bạn đi khám sớm vì ngoài khả năng sinh sản bị ảnh hưởng thì những rối loạn nội tiết này còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống bản thân", BS Thảo nhắc nhở.

Ảnh minh họa: Pinterest

4. Một số bất thường về tinh dịch

Theo BS Thảo, để đánh giá chính xác nhất chất lượng tinh dịch thì xét nghiệm tinh dịch đồ là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên vẫn có một số biểu hiện về tinh dịch có thể tự nhận biết có ảnh hưởng nhiều đến khả năng sinh sản.

Cụ thể những trường hợp tinh trùng vón cục hoặc quá đặc kém ly giải có thể ảnh hưởng đến khả năng di động của tinh trùng. Những trường hợp tinh dịch quá loãng ít, không có độ nhớt và dính đặc trưng thường là biểu hiện của sự suy giảm về số lượng tinh trùng.

Ngoài ra tinh dịch bình thường có màu trắng đục hoặc hơi ngả vàng nếu có những màu sắc khác thường là những biểu hiện bệnh lý mà nên đi thăm khám sớm.

5. Đau vùng bìu

Đây là triệu chứng rất hay gặp, tuy nhiên mỗi loại đau lại thường liên quan đến những nhóm bệnh lý khác nhau như sưng nóng đỏ đau tinh hoàn có thể là biểu hiện của viêm tinh hoàn, những trường hợp đau tinh hoàn như có ai bóp nghẹt có thể là dấu hiệu sớm của giãn tĩnh mạch thừng tinh, đau dữ dội đột ngột có thể là biểu hiện của xoắn tinh hoàn…

Những tình trạng bệnh lý trên thường ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản, dó đó khi có bất thường bạn nên đi thăm khám sớm.