Atalanta đang trở thành một 'hiện tượng' ở mùa giải này khi chấm dứt chuỗi bất bại kéo dài 51 trận của Bayer Leverkusen cùng với đó là danh hiệu Europa League.

Gian Piero Gasperini chưa bao giờ giành được danh hiệu nào trong sự nghiệp huấn luyện. Atalanta cũng đã 61 năm chưa chạm tay vào bất cứ chiếc cúp nào. Thậm chí, họ vừa mới thua trong trận chung kết Coppa Italia cách đây một tuần (lần thứ 3 dưới thời Gasperini). Thế nhưng trong đêm huyền ảo ở Dublin, họ đã đánh bại đội bóng đang có chuỗi 51 trận bất bại mùa này - Bayer Leverkusen - để xưng vương tại Europa League mùa giải 2023/2024.

Atalanta: Nữ hoàng của các CLB tỉnh lẻ

Atalanta có tên đầy đủ là Atalanta Bergamasca Calcio. Họ là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp của Ý có trụ sở tại Bergamo, Lombardy. Đội bóng đang thi đấu tại Serie A, hạng đấu cao nhất của hệ thống giải bóng đá Ý.

Atalanta được thành lập vào năm 1907 bởi các sinh viên của trường Liceo Classico Paolo Sarpi. Biệt danh của đội là La Dea (Nữ thần), Nerazzurri (Xanh-đen) và Orobici. Atalanta thi đấu với trang phục áo sọc dọc xanh-đen, quần đen và tất đen. Sân nhà của họ là Gewiss Stadium, có sức chứa 15.000 khán giả.

Tại Italia, Atalanta đôi khi được gọi là Regina delle provinciali (Nữ hoàng của các câu lạc bộ tỉnh lẻ) để đánh dấu sự trường tồn của đội bóng này. Atalanta là đội bóng tỉnh lẻ thi đấu nhiều nhất tại Serie A (62 mùa giải), tiếp theo là Serie B (28 mùa giải) và chỉ 1 mùa giải ở Serie C. Atalanta có mối kình địch lâu đời với câu lạc bộ láng giềng Brescia.

Câu lạc bộ cũng nổi tiếng với học viện đào tạo trẻ, nơi đã sản sinh ra nhiều tài năng đáng chú ý đang thi đấu ở các giải đấu hàng đầu châu Âu.

Atalanta đã từng giành được Coppa Italia (Cúp Quốc gia Italia) vào năm 1963. Đây là chức vô địch gần nhất của họ trước khi giành được Europa League mùa giải 2023/2024. Đáng chú ý, Atalanta từng lọt vào bán kết giải Cup Winners' Cup (Cúp C2) vào năm 1988, khi họ đang chơi ở Serie B. Đây vẫn là thành tích tốt nhất của một đội bóng không thuộc hạng đấu cao nhất tham dự một giải đấu của UEFA (cùng với Cardiff City). Atalanta cũng tham gia 6 mùa giải Europa League (trước đây gọi là UEFA Cup) và có 4 lần lọt vào Champions League, đạt đến vòng tứ kết vào năm 2020.

Đội bóng vùng quê thách thức mọi quy chuẩn

Khi Antonio Percassi mua lại Atalanta vào năm 2010, họ là một đội bóng Serie B đang gặp rắc rối cả trên sân cỏ lẫn ngoài sân cỏ. Mục tiêu đầu tiên là đưa đội bóng trở lại hạng đấu cao nhất của Italia; thứ hai là trụ lại ở đó. Thậm chí cho đến tận bây giờ, Percassi vẫn nói rằng mục tiêu vào đầu mỗi mùa giải là tránh xuống hạng - và thật dễ hiểu tại sao.

Atalanta là một câu lạc bộ tỉnh lẻ của Ý, sân vận động của họ chỉ chứa được 15.000 khán giả và doanh thu hàng năm của họ, phần lớn đến từ việc bán cầu thủ, thường vào khoảng 200 triệu euro. Đây không phải là một câu lạc bộ từng lọt vào top 20 Bảng xếp hạng tiền của các câu lạc bộ bóng đá của Deloitte nhưng họ vừa mới lọt vào Champions League lần thứ ba trong năm năm, đồng thời lọt vào trận chung kết cúp châu Âu đầu tiên trong lịch sử - và sau đó là giành chức vô địch.

Ấn tượng hơn nữa, họ đã làm được tất cả những điều này trong khi vẫn chơi thứ bóng đá tấn công đẹp mắt.

Atalanta đại diện cho một mô hình hoàn toàn khác biệt so với những ông lớn của bóng đá châu Âu. Họ không dựa vào nguồn tài chính khổng lồ hay lượng người hâm mộ hùng hậu. Thay vào đó, họ dựa trên chiến thuật thông minh, đào tạo trẻ xuất sắc và một chút mạo hiểm trên thị trường chuyển nhượng. Atalanta là minh chứng cho việc các đội bóng nhỏ bé vẫn có thể cạnh tranh với những tên tuổi lớn nhất nếu họ có tham vọng, chiến lược đúng đắn và một chút may mắn.

Câu lạc bộ vận hành tốt nhất châu Âu

Ông chủ Percassi của Atalanta là một người giàu có. Ông đã kiếm được một khoản tiền kha khá từ việc hợp tác với Benetton và đầu tư vào ngành mỹ phẩm. Tuy nhiên, cựu hậu vệ buộc phải giải nghệ ở tuổi 24 này không có đủ tiềm lực tài chính để sở hữu những cầu thủ giỏi nhất Italia. Do đó, sự tiết kiệm là lựa chọn bắt buộc đối với Percassi.

Ông ấy từng chia sẻ với Sky Sport Italia rằng: "Giữ cho sổ sách cân bằng là điều cơ bản đối với chúng tôi" - và không có câu lạc bộ nào ở Ý, và thậm chí có thể là cả châu Âu, được điều hành tốt hơn Atalanta.

Họ đã có nhiều năm liên tục kinh doanh có lãi, đồng thời mua lại sân vận động của mình từ chính quyền địa phương (biến họ thành một trong số 5 đội Serie A sở hữu sân nhà riêng) - và sau đó hiện đại hóa nó để đáp ứng tiêu chuẩn của UEFA. Khi giai đoạn cuối cùng của việc tái phát triển hoàn thành trước đầu mùa giải tới, sức chứa sân vận động sẽ tăng lên 25.000 chỗ ngồi.

Luca Percassi, con trai ông chủ, chia sẻ với Sky: "Đây là khoản đầu tư lớn nhất trong lịch sử của Atalanta, nhưng chúng tôi rất tự hào, vì Atalanta và người dân Bergamo xứng đáng có một sân vận động chất lượng như thế này. Có thể nhìn thấy những bức tường của thành phố từ khán đài thực sự ý nghĩa, đây là sân nhà của đội bóng và người hâm mộ".

Chiến thắng của Atalanta tại Europa League chính là minh chứng hùng hồn cho thành công của Percassi và cả HLV Gasperini. Chiến thắng đó - cùng lối chơi ấn tượng - đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới bóng đá đến Bergamo. Cuối cùng thì Atalanta cũng được công nhận là đội bóng vượt trội so với tiềm năng trong hơn 5 năm qua.

Không huấn luyện viên nào khác - Pep Guardiola, Carlo Ancelotti hay thậm chí là Jurgen Klopp - có thể sánh được với những gì Gasperini đạt được cùng Atalanta. Chúng ta phải quay ngược thời gian trở lại Sir Alex Ferguson tại Aberdeen hay Guy Roux tại Auxerre mới tìm thấy một điều gì đó tương tự. Nói một cách đơn giản, Atalanta là đội bóng "ăn chắc mặc bền" hay nhất thế giới tính trên tổng thể.

Trong một kỷ nguyên bóng đá bị hủy hoại bởi đồng tiền, một câu chuyện như vậy thực sự vô giá và giờ đây nó đã có một kết thúc viên mãn - với chiếc cúp xứng đáng.