Nhà văn đoạt giải Pulitzer Annie Proulx đã mở lời với tờ Paris Review về lý do tại sao bà ước mình chưa bao giờ viết Brokeback Mountain (Chuyện tình sau núi) - truyện ngắn đã được đạo diễn Lý An chuyển thể thành phim cùng tên đoạt 3 giải Oscar.

Cả phim và truyện ngắn đều kể về cuộc đời của hai chàng cao bồi Jack và Ennis khi họ có mối tình bí mật ở Wyoming những năm 1960.

Hai người này có cùng hoàn cảnh: đều sống xa bố mẹ từ bé, không người thân thích khác và phải ra ngoài xã hội lao động để tự nuôi sống bản thân.

Họ gặp nhau, tâm tình và thông cảm với những nỗi khổ, sự vất vả mà cả hai đang phải đương đầu.

Tình yêu đã đến với họ vào năm 1963 trong lúc cả hai cùng nhận việc chăn cừu tại Wyoming.

Trong khoảng thời gian này, chỉ có hai người cùng ăn uống, sinh hoạt tại đây, trải qua mùa đông lạnh, tuyết rơi, tách biệt với những người khác.

Người này đã tìm thấy ở người kia sự cảm thông và là nơi bấu víu, là điểm tựa của mình.

Bộ phim được chuyển thể từ Brokeback Mountain của đạo diễn Lý An đã tạo ra bước đột phá mới khi được phát hành hồi năm 2005.

Phim đã mở ra một kỷ nguyên mới cho đề tài phim đồng tính và đã giành được giải Oscar Đạo diễn xuất sắc nhất, Kịch bản chuyển thể xuất sắc nhất và Nhạc phim hay nhất.

Tuy nhiên, Proulx lại "ước chưa bao giờ viết chuyện này".

"Trước khi phát hành phim chuyển thể Brokeback Mountain thì mọi chuyện đều ổn. Nhiều người không hiểu rằng câu chuyện không phải về Jack (Jake Gyllenhaal) và Ennis (Health Ledger thủ vai).

Mà câu chuyện chủ yếu đề cập đến sự kỳ thị về người đồng tính, về một tình huống xã hội, một tư duy và đạo đức cụ thể.

Nhưng vấn đề đã xảy ra kể từ bộ phim. Rất nhiều người đã hiểu sai hoàn toàn câu chuyện.

Tôi nghĩ điều quan trọng là phải để lại những khoảng trống trong câu chuyện để người đọc có thể rút ra kinh nghiệm của chính họ, nhưng thật không may, khán giả mà Brokeback tiếp cận mạnh mẽ nhất lại có cuộc sống tưởng tượng mạnh mẽ.

Rất nhiều người đàn ông đã quyết định rằng câu chuyện lẽ ra phải có một kết thúc có hậu. Họ không thể chịu đựng được cách nó kết thúc.

Vì vậy, họ viết lại nhiều câu chuyện sau khi Jack bị giết. Và việc này khiến tôi phát điên. Họ không thể hiểu rằng câu chuyện không phải về Jack và Ennis".

Nữ tác giả cho biết phần lớn những lá thư bà nhận được với nội dung phàn nàn về cái kết của bộ phim đều bắt đầu bằng câu "Tôi không phải là người đồng tính, nhưng…".

Proulx còn cho biết thêm rằng, nhiều độc giả nam viết thư cho bà đã ngụ ý rằng họ biết các nhân vật trong truyện Brokeback Mountain của bà sẽ hành xử tốt hơn bà vì các nhân vật đều làm nam giới.

"Cũng có thể như thế. Nhưng đó không phải là câu chuyện tôi viết ra. Hai nhân vật chính không hề như thế. Họ được xây dựng dưới ngòi bút của tôi".

Truyện ngắn Brokeback Mountain lần đầu được xuất bản trên tờ The New Yorker vào năm 1997.

Tác giả cho biết việc cường điệu hóa xung quanh cái kết của câu chuyện, trong đó Ennis và Jack chia tay nhau sau cuộc tình lãng mạn vào một mùa hè đầy mãnh liệt, đã trở thành điều tồi tệ sau khi bộ phim ra mắt.

Song điều tồi tệ lại không xảy ra với bộ phim chuyển thể của Brokeback Mountain. Bên cạnh 3 giải Oscar, phim còn đoạt giải Quả cầu Vàng Phim hay nhất cùng giải Kịch bản và Bài hát chủ đề hay nhất.

Bên cạnh đó, phim còn đoạt giải Sư tử Vàng tại LHP Venice và tại lễ trao giải MTV Movies, 2 diễn viên chính đạt giải "Nụ hôn đẹp nhất", trong khi Jake Gyllenhaal được bình chọn là Diễn viên chính xuất sắc.

Đáng nói nữa là năm 2018, bộ phim đã được đưa vào Cơ quan Đăng ký Phim Quốc gia của Thư viện Quốc hội.

Những bộ phim được đưa vào cơ quan này được coi là xứng đáng để bảo tồn cho các thế hệ tương lai vì "tầm quan trọng về văn hóa, lịch sử và thẩm mỹ đối với di sản điện ảnh quốc gia".

Trong cuốn sách Out at The Movies, nhà phê bình phim Steven Paul Davies đã viết:

"Nhờ Brokeback Mountain, các nhà tài trợ phim sẽ tiếp tục hỗ trợ những kịch bản cho  những bộ phim mang đề tài này".